BỘ NỘI VỤ

Ngay từ đầu năm, Chính phủ đã yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ; nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật và khẩn trương hoàn thành các nhiệm vụ xây dựng Chính phủ điện tử để phục vụ người dân, doanh nghiệp. Chính phủ cũng yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ rà soát, trình cấp có thẩm quyền để đơn giản hóa, hoặc bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không phù hợp, không khả thi; cải cách công tác quản lý, kiểm tra chuyên ngành tạo thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp và phát triển. Chính phủ cũng đã chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương tăng cường có biện pháp nâng cao hiệu quả cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4, tập trung vào các dịch vụ công thiết yếu và có nhu cầu sử dụng cao, tránh hình thức, làm theo phong trào, gây lãng phí ngân sách. Lãnh đạo Chính phủ đã trực tiếp quán triệt, chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ cải cách hành chính thông qua các văn bản, chỉ thị; các cuộc họp, hội nghị và các buổi kiểm tra, làm việc với các Bộ, ngành, địa phương.

Đặc biệt, Bộ Nội vụ với vai trò là cơ quan thường trực cải cách hành chính của Chính phủ, đã thường xuyên theo dõi, đánh giá và đôn đốc, hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính được giao, bảo đảm tiến độ theo đúng lộ trình cải cách hành chính của Chính phủ; tham mưu, giúp việc cho Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ triển khai có hiệu quả Kế hoạch hoạt động và Kế hoạch kiểm tra cải cách hành chính năm 2019 của Ban Chỉ đạo. Trong năm 2019, Bộ Nội vụ đã tiếp nhận các phản ánh, kiến nghị và trực tiếp xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý nhằm kịp thời tháo gỡ những rào sản, vướng mắc triển khai nhiệm vụ cải cách hành chính tại các Bộ, ngành, địa phương.

Về cải cách thể chế, nhằm nâng cao chất lượng xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế, năm 2019, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, cơ quan ngang Bộ đẩy nhanh tiến độ xây dựng, trình ban hành hoặc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền; tập trung rà soát, kịp thời đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các giải pháp cụ thể để khắc phục tình trạng chồng chéo, thiếu thống nhất và không rõ ràng của các quy định của pháp luật và cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ các rào cản về điều kiện phát triển của các hoạt động đổi mới sáng tạo, các mô hình kinh doanh mới. Trong năm 2019, các Bộ, cơ quan đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội xem xét thông qua 18 luật và nhiều nghị quyết, trong đó, có nhiều quy định mới liên quan đến cải cách hành chính được ban hành, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để các Bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện cải cách hành chính trong thời gian tới.

Tính đến đầu tháng 12/2019, các Bộ, ngành đã ban hành theo thẩm quyền hoặc tham mưu ban hành 989 văn bản; các địa phương ban hành 3.556 văn bản cấp tỉnh, 1.074 văn bản cấp huyện và 3.524 văn bản cấp xã. Như vậy, số lượng văn bản quy phạm pháp luật được ban hành tiếp tục giảm mạnh so với những năm trước, nhất là ở cấp huyện và cấp xã, phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 và chủ trương trọng tâm vào công tác tổ chức thi hành pháp luật.

Tính đến thời điểm báo cáo, các Bộ, ngành, địa phương đã thực hiện rà soát 40.381 văn bản quy phạm pháp luật; qua đó, kiến nghị xử lý (sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới) đối với 6.578 văn bản.

Về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, Bộ Nội vụ đã tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, hoàn thiện và trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, ban hành một số văn bản sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức bộ máy nhằm cụ thể hóa các chủ trương, định hướng của Đảng tại Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết số 19-NQ/TW. Năm 2019, Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV… Trên cơ sở Luật này, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nội vụ đang khẩn trương rà soát, hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ, cơ quan ngang Bộ, đảm bảo phù hợp với các quy định mới.

Việc sửa đổi, bổ sung các quy định về cơ cấu tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện thực hiện ý kiến của Ban Cán sự đảng Chính phủ tại Văn bản số 1063-TB/BCSĐCP ngày 11/9/2019, Bộ Nội vụ đã ban hành Công văn số 5898/BNV-TCBC ngày 27/11/2019, yêu cầu các địa phương đăng ký thí điểm hợp nhất các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện.

Việc rà soát, kiện toàn tổ chức bộ máy của các Bộ, ngành, địa phương được thực hiện thường xuyên theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối cấp trung gian và từng bước khắc phục những bất cập, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ và gắn kết chặt chẽ với thực hiện các chính sách tinh giản biên chế.

Năm 2019, một số Bộ, địa phương đã chủ động, tích cực xây dựng và triển khai đề án thí điểm chuyển một số nhiệm vụ, dịch vụ hành chính công mà Nhà nước không nhất thiết phải thực hiện sang cho doanh nghiệp, các tổ chức xã hội đảm nhiệm, điển hình là Bộ Giao thông vặn tải, tỉnh Đồng Tháp, thành phố Đà Nẵng, tỉnh Hậu Giang, tỉnh Hà Tĩnh…

Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 – 2021 đạt nhiều kết quả tích cực. Theo kết quả rà soát, cả nước có 45 tỉnh/thành phố phải xây dựng Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Tính đến ngày 16/12/2019, có 42/45 tỉnh, thành phố đã gửi hồ sơ Đề án về Bộ Nội vụ; Hội đồng thẩm định đã tổ chức họp thẩm định được 39/45 tỉnh/thành phố. Bộ Nội vụ đã trình Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của 36 tỉnh/thành phố. Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của 11 tỉnh/thành phố.

Về cải cách thủ tục hành chính, các Bộ, ngành, địa phương đã tăng cường rà soát, đề xuất cắt giảm, đơn giản hóa các quy định, thành phần hồ sơ và điều kiện thực hiện thủ tục hành chính, nhất là các ngành, lĩnh vực có nhiều thủ tục hành chính liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp; kiểm soát chặt chẽ việc ban hành các quy định thủ tục hành chính mới, đảm bảo đơn giản, rõ quy định, dễ hiểu, dễ thực hiện; kiện toàn tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của Bộ phận Một của các cấp; công bố, công khai kịp thời các quy định thủ tục hành chính có điều chỉnh mới; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu và quy trình giải quyết để nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức.

Năm 2019, theo thống kê của Văn phòng Chính phủ, Hệ thống tiếp nhận, trả lời kiến nghị của người dân, doanh nghiệp đã tiếp nhận 1.595 phản ánh, kiến nghị; đã chuyển 1.177 phản ánh, kiến nghị đến các Bộ, ngành, địa phương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền. Đến nay, các Bộ, ngành, địa phương đã trả lời 891 phản ánh, kiến nghị, đạt tỷ lệ 75,70%. Các ý kiến trả lời đều được công khai trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ.

Về xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, trong năm 2019, thể chế về quản lý công chức, viên chức đã có những cải cách mang tính đột phá. Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức, tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV.

Ngoài ra, Bộ Nội vụ đã tích cực phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan để chỉnh lý, hoàn thiện các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật nhằm cụ thể hoá các quy định mới về quản lý công chức, viên chức, như các dự thảo: Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 36/2013/NĐ-CP và Nghị định số 21/2010/NĐ-CP liên quan đến quản lý biên chế và vị trí việc làm của công chức; Nghị định thay thế Nghị định số 41/2012/NĐ-CP liên quan đến vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp công lập.

Về biên chế công chức, năm 2019, Bộ Nội vụ đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt biên chế công chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước của các cơ quan hành chính nhà nước và biên chế của các hội có tính chất đặc thù hoạt động trong phạm vi cả nước năm 2020, với tổng biên chế là 253.517 người, giảm 8,68% so với năm 2015. Đồng thời, ban hành quyết định giao bổ sung biên chế công chức năm 2018 và năm 2019 cho một số Bộ, địa phương, quyết định điều chỉnh giảm biên chế công chức năm 2019 của các tỉnh/thành phố do điều chuyển biên chế công chức quản lý thị trường từ địa phương và Tổng cục Quản lý thị trường thuộc Bộ Công Thương quản lý.

Về số lượng người làm việc trong đơn vị sự nghiệp công lập, Bộ Nội vụ đã thẩm định biên chế sự nghiệp của 63 tỉnh, 20/22 Bộ, cơ quan ngang Bộ (trừ Bộ Công an và Bộ Quốc phòng) và 08 cơ quan thuộc Chính phủ, với tổng biên chế sự nghiệp Bộ, ngành Trung ương là 143.943 người (giảm 11,85%) và địa phương là 1.750.081 người (giảm 4,26%) so với năm 2015; đã phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất Thủ tướng Chính phủ, Bộ Chính trị giao bổ sung 20.300 biên chế giáo viên mầm non cho 14 địa phương tăng dân số cơ học và 5 tỉnh Tây Nguyên…

Nhìn chung, các Bộ, ngành, địa phương đã tích cực xây dựng, hoàn thiện và phê duyệt khung năng lực, bản mô tả công việc của từng vị trí việc làm theo danh mục đã được phê duyệt để làm cơ sở cho việc tuyển dụng, bổ nhiệm, sử dụng và quản lý công chức, viên chức, gắn kết chặt chẽ với quá trình sửa đổi, bổ sung chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức mới được sắp xếp, tổ chức lại. Triển khai thí điểm đổi mới cách tuyển chọn lãnh đạo, quản lý cấp vụ, cấp sở, cấp phòng theo quy định tại thông báo Kết luận số 202-TB/TW ngày 26/5/2015 của Bộ Chính trị, theo thống kê ban đầu, 09/14 cơ quan Trung ương và 17/22 địa phương đã tổ chức thi tuyển được nhiều chức danh cán bộ, lãnh đạo, quản lý cấp vụ, cấp sở, cấp phòng.

Về công tác cải cách tài chính công, được các Bộ, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo triển khai các biện pháp nhằm đổi mới, nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công; đẩy mạnh thực hiện kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công; thực hiện nghiêm các cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính tại cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập.

Về hiện đại hóa hành chính, trong năm 2019, các Bộ, ngành, địa phương tập trung đẩy mạnh đầu tư, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, triển khai xây dựng nhiều phần mềm, cơ sở dữ liệu nền tảng phục vụ xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Ngày 12/3/2019, Văn phòng Chính phủ đã chính thức khai trương đưa vào sử dụng Trục liên thông văn bản quốc gia, kết nối liên thông để phục vụ gửi, nhận văn bản điện tử giữa 95/95 cơ quan nhà nước từ Trung ương đến địa phương. Ngày 24/6/2019, Hệ thống thông tin phục vụ họp và xử lý công việc của Chính phủ (Hệ thống e-cabinet) đã chính thức được đưa vào sử dụng, góp phần đổi mới phương thức làm việc của Chính phủ trên cơ sở ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, hướng tới Chính phủ không giấy tờ, tiết kiệm thời gian, chi phí, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ. Ngày 09/12/2019, Chính phủ đã chính thức khai trương Cổng dịch vụ công quốc gia để cung cấp thông tin và hỗ trợ tổ chức, cá nhân thực hiện thủ tục hành chính. Theo đó, Cổng dịch vụ công quốc gia có chức năng chính là: Tích hợp cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính; tích hợp các dịch vụ công trực tuyến của các Bộ, ngành, địa phương; hỗ trợ xác thực, đăng nhập một lần và thanh toán trực tuyến; tích hợp hệ thống phản ánh, kiến nghị cho người dân, doanh nghiệp; hỗ trợ người dân, doanh nghiệp qua hình thức trực tuyến hoặc qua tổng đài khi tìm hiểu, giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính. Đến nay, Cổng dịch vụ công quốc gia đã thực hiện cung cấp 08 nhóm dịch vụ công.

Nhìn chung, trong năm 2019, dưới sự  quan tâm, chỉ đạo sát sao, quyết liệt và thường xuyên của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng với sự hoạt động có hiệu quả của các tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã giúp nâng cao nhận thức, trách nhiệm và tác động tích cực đến hành động của chính quyền các cấp, góp phần từng bước nâng cao hiệu quả cải cách hành chính. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin của các Bộ, ngành, địa phương đã mang lại kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước; nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân, tổ chức.

Mặt khác, nỗ lực cải cách thể chế, thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh, đơn giản hóa công tác kiểm tra chuyên ngành cùng với nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp của các cấp chính quyền đã giúp cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia: theo kết quả chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu do Diễn dần kinh tế thế giới thực hiện, năm 2019, Việt Nam xếp vị trí thứ 67/141 quốc gia, tăng 10 bậc so với năm 2018…

 

Anh Cao