Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân (phải)
và Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn (trái) đồng chủ trì Hội nghị
Dự Hội nghị có đại diện các cơ quan Trung ương: Ban Tổ chức Trung ương; Văn phòng Trung ương; Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Tòa án Nhân dân tối cao; Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; Ủy ban Pháp luật của Quốc hội; Ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội; các Bộ, cơ quan ngang Bộ; đại diện Thường trực Tỉnh ủy, Thành ủy; Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân; Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Thành ủy; Sở Nội vụ của 32 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khu vực phía Bắc từ thành phố Đà Nẵng trở ra.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân phát biểu khai mạc Hội nghị
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân nhấn mạnh, việc sắp xếp, thu gọn hợp lý các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã chưa đạt tiêu chuẩn là chủ trương lớn của Đảng và đã được thể chế bằng Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đây là vấn đề khó khăn và phức tạp, được dư luận xã hội quan tâm, có tác động rất lớn đến hoạt động quản lý nhà nước, đến quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ảnh hưởng đến cuộc sống Nhân dân, đến tâm tư của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ở những đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tiến hành sắp xếp.
Để Kế hoạch thực hiện và các mẫu hồ sơ đề án vừa bảo đảm hướng dẫn được đầy đủ, đúng quy định nêu tại Nghị quyết số 37-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, vừa phù hợp với thực tiễn của các địa phương, bảo đảm đơn giản hồ sơ, thủ tục, tạo thuận lợi cho việc tiến hành sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện thực hiện sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2021. Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân đề nghị các đại biểu với kinh nghiệm thực tiễn, phát huy tinh thần, trách nhiệm cao, nghiên cứu kỹ từng vấn đề cụ thể, góp ý vào các nội dung của dự thảo Kế hoạch và dự thảo mẫu hồ sơ đề án. Bộ trưởng khẳng định Bộ Nội vụ sẽ lắng nghe và tiếp thu các ý kiến góp ý của đại biểu để tổng hợp, chỉnh sửa 2 dự thảo. Các địa phương nếu có những vướng mắc khó khăn thì kịp thời phản ánh tại Hội nghị này để báo cáo cấp có thẩm quyền tìm cách tháo gỡ, nhằm tạo thuận lợi cho việc thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Hiện nay, Bộ Nội vụ cũng đã có văn bản gửi các Bộ, ngành, địa phương xin ý kiến góp ý vào dự thảo Kế hoạch, dự thảo mẫu hồ sơ đề án. Trên cơ sở ý kiến góp ý của các bộ, ngành, địa phương, cuối tháng 3/2019 Bộ Nội vụ sẽ hoàn thiện dự thảo Kế hoạch trình Chính phủ xem xét, quyết định vào đầu tháng 4/2019 và Bộ Nội vụ cũng sẽ có văn bản hướng dẫn về mẫu hồ sơ đề án, để các địa phương căn cứ thực hiện.
Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ Phan Văn Hùng báo cáo tóm tắt nội dung Nghị quyết số 37-NQ/TW
của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và dự thảo Nghị quyết của Chính phủ
về Kế hoạch thực hiện sắp xếp, mẫu hồ sơ đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021
Tại Hội nghị, đại diện tỉnh Tuyên Quang đề nghị Trung ương có hướng dẫn cụ thể hơn các nội dung liên quan đến thời gian tiến hành triển khai theo Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14; cách tính quy mô dân số, quy mô diện tích trong Nghị quyết để các địa phương có cơ sở triển khai; việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã nên tiến hành ngay và chậm nhất trong năm 2019 phải hoàn thành, để sang năm 2020 các địa phương còn tiến hành đại hội cấp xã; về lấy phiếu cử tri cũng cần có hướng dẫn cụ thể và thống nhất...
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng cho rằng, thành phố Hà Nội thống nhất cao với dự thảo kế hoạch; đồng thời phát biểu thêm về một số nội dung quan trọng trong quá trình sắp xếp. Việc sắp xếp hợp lý các đơn vị hành chính ở cấp huyện, cấp xã sẽ tạo sự thay đổi tích cực và tập trung được nguồn lực, phát huy tiềm năng phát triển của địa phương, phù hợp với yêu cầu đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, tiết kiệm được chi tiêu công, góp phần nâng cao đời sống của cán bộ, công chức, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính. Sau sắp xếp, các đơn vị hành chính cũng có thêm điều kiện thuận lợi để thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, việc hợp nhất có những khó khăn nhất định, đòi hỏi sự thống nhất cao trong nhận thức và hành động.
Cũng theo Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội, kinh nghiệm thực tiễn của Hà Nội sau những lần sáp nhập, chia tách; đặc biệt, là việc điều chỉnh địa giới hành chính Thủ đô kể từ ngày 01/8/2008 là trước khi tiến hành phải nhận diện rõ đơn vị hành chính và đề ra nguyên tắc tiêu chí khung cho việc sắp xếp. Cụ thể, là ngoài quy mô dân số, diện tích tự nhiên thì cần nghiên cứu kỹ cơ cấu kinh tế, kết cấu hạ tầng, vị trí địa lý, việc kết nối giao thông, cộng đồng dân cư, quản lý trật tự xã hội và đặc biệt là yếu tố lịch sử - văn hóa... Vì vậy, Sở Nội vụ và Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Thành ủy cần nghiên cứu kỹ để tham mưu cho phù hợp.
Bên cạnh đó, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Ngô Thị Thanh Hằng cũng bày tỏ thống nhất với nội dung trong kế hoạch là cần làm tốt công tác tuyên truyền, nhất quán trong nhận thức và hành động cũng như việc quan tâm đến chính sách cán bộ. “Đề nghị Bộ Nội vụ có hướng dẫn để có cơ chế đặc thù cho cán bộ dôi dư sau sáp nhập, sắp xếp, bảo đảm giữ ổn định về tư tưởng, đội ngũ cán bộ yên tâm công tác. Nếu không làm tốt việc này rất dễ tạo sự mất ổn định và khó khăn trong việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, đơn vị…” - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng nhấn mạnh.
Đại diện tỉnh Thái Bình cho rằng, tiến độ thực hiện chia ra làm 02 đợt là năm 2019 và năm 2020 thì lần 2 ảnh hưởng rất lớn đến đại hội đại biểu cấp xã, cấp huyện vào năm 2020. Vì vậy, đề xuất, rà soát xây dựng phương án và tiến hành sắp xếp làm một lần trong năm 2019 và không kéo dài sang năm 2020. Đại diện tỉnh Điện Biên cũng đồng tình với việc cần điều chỉnh tiến độ thực hiện và đề xuất nên thực hiện trong năm 2019, vì sang năm 2020 sẽ ảnh hưởng đến công tác chuẩn bị đại hội các cấp cho nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Bên cạnh đó, các ý kiến góp ý của các đại biểu nhất trí cao với việc ban hành Nghị quyết của Chính phủ và cần sớm có văn bản hướng dẫn cho các địa phương để triển khai thực hiện một cách thống nhất; quá trình thực hiện, cần tinh thần và quyết tâm chính trị cao từ người lãnh đạo của các địa phương; tích cực tuyên truyền cho người dân tại các huyện, xã thuộc diện sắp xếp để người dân hiểu và đồng tình ủng hộ; đẩy nhanh việc sáp nhập trong năm 2019, để năm 2020 tiến hành đại hội cấp cơ sở; về cách tính bình quân dân số, diện tích các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tiến hành sáp nhập việc lấy ý kiến của cư tri tại các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp; góp ý vào biểu mẫu của hồ sơ xây dựng đề án, mẫu tờ trình Chính phủ, phương án tổng thể; xã miền núi sáp nhập với xã miền xuôi thì lấy theo tiêu chí xã miền xuôi hay xã miền núi; mở rộng thị trấn hoặc đơn vị đô thị mà không đủ thì có thể lấy một phần các đơn vị bên cạnh liền kề; thời gian chuyển đổi giấy tờ của người dân, tổ chức;…
Đại biểu dự Hội nghị
Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, thẳng thắn, tâm huyết và ghi nhận những ý kiến góp ý của các đại biểu; cơ bản các ý kiến đều đồng tình cao với dự thảo Kế hoạch thực hiện và dự thảo mẫu hồ sơ đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021, nhiều ý kiến góp ý trực tiếp từng nội dung của 02 dự thảo.
Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Kế hoạch thực hiện và dự thảo mẫu hồ sơ đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021; triển khai thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh một số nội dung:
1. Đối với Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân yêu cầu tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý, hoàn thiện dự thảo Kế hoạch kèm theo Nghị quyết của Chính phủ để trình Chính phủ xem xét trước ngày 30/3/2019; hoàn thiện mẫu hồ sơ đề án trình lãnh đạo Bộ Nội vụ xem xét, ký văn bản hướng dẫn ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết; căn cứ ý kiến phát biểu của các đại biểu và những nội dung của kết luận này, tham mưu cho lãnh đạo Bộ có văn bản hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã theo quy định tại Nghị quyết số 37-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
2. Đề nghị Ban Tổ chức Trung ương xem xét, trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư có chỉ đạo, hướng dẫn về việc sắp xếp tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, công chức, viên chức của các cơ quan, đơn vị thuộc cấp ủy đảng, Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể chính trị - xã hội ở đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất khi thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
3. Đối với Tòa án nhân dân tối cao và Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ và chính quyền địa phương cấp tỉnh xây dựng phương án giải thể, thành lập Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân cấp huyện tại những đơn vị hành chính cấp huyện thực hiện sắp xếp.
4. Đối với Bộ Xây dựng, chủ động xây dựng văn bản hướng dẫn việc rà soát, đánh giá tiêu chuẩn của loại đô thị khi thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính theo quy định tại Khoản 1, 2 Điều 3 Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14 để ngay sau khi Chính phủ ban hành Kế hoạch thì Bộ ban hành văn bản hướng dẫn để bảo đảm sự đồng bộ, kịp thời trong việc triển khai thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
5. Đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tổng cục Thống kê, kịp thời cung cấp thông tin, số liệu về diện tích tự nhiên, quy mô dân số của các đơn vị hành chính khi Bộ Nội vụ và các địa phương có đề nghị.
6. Đối với Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tấn, báo chí khác ở Trung ương và địa phương cần tằng cường tuyên truyền, nêu những kết quả đạt được, những gương làm tốt và những bài học kinh nghiệm trong việc triển khai sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, nhằm tạo sự đồng thuận của xã hội, sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị, Nhân dân về chủ trương thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
7. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương cấp huyện, cấp xã xây dựng phương án, đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; có kế hoạch tổ chức lấy ý kiến cử tri; thông qua Hội đồng nhân dân các cấp từ cấp xã đến cấp tỉnh. Trên cơ sở đó, tổng hợp, báo cáo Bộ Nội vụ trước tháng 9/2019 để Bộ Nội vụ tổ chức thẩm định, trình Chính phủ xem xét, để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.
Trong quá trình rà soát, lập phương án, đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì đồng thời tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động để có phương án sắp xếp tổ chức bộ máy, bố trí, phân công cán bộ lãnh đạo, quản lý, công chức, viên chức, người lao động tại những đơn vị hành chính mới hình thành sau sắp xếp. Việc thực hiện phải bám sát và đồng bộ với lộ trình kiện toàn tổ chức bộ máy cấp ủy, chính quyền và các cơ quan, tổ chức, khác ở địa phương khi tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 – 2025 và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026.
Trên cơ sở cân đối ngân sách địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp ban hành chính sách hỗ trợ đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư do sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
8. Đối với Sở Nội vụ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu cho Tỉnh ủy, Thành ủy, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức hội nghị triển khai xây dựng kế hoạch, lộ trình thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của địa phương trong giai đoạn 2019 - 2021. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhằm tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, sự ủng hộ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân về chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
Căn cứ tiêu chuẩn của đơn vị hành chính quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Sở Nội vụ giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh rà soát các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp (bao gồm các đơn vị hành chính có diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định và các đơn vị hành chính thuộc diện khuyến khích sắp xếp để giảm số lượng đơn vị hành chính), cần lưu ý: số liệu diện tích tự nhiên được xác định theo số liệu kiểm kê đất đai gần nhất của Bộ Tài nguyên và Môi trường; số liệu quy mô dân số được xác định theo số liệu dân số trung bình năm gần nhất của Tổng cục Thông kê công bố.
Quá trình sắp xếp cần bảo đảm nguyên tắc sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính mới được hình thành phải đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13; đối với các đơn vị hành chính thuộc diện sắp xếp nhưng có yếu tố đặc thù nêu trong Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14, trong quá trình xây dựng phương án sắp xếp các đơn vị hành chính, các địa phương cần thận trọng, cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội và phát triển kinh tế - xã hội, để có đề xuất cụ thể, báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Chính phủ trước khi tổ chức lấy ý kiến cử tri và thông qua Hội đồng nhân dân các cấp.
Sở Nội vụ tham mưu giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng phương án tổng thể định hướng sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trực thuộc trong giai đoạn 2019 - 2021, trình Tỉnh ủy, Thành ủy thông qua, phấn đấu hoàn thành việc sắp xếp vào năm 2019.
Sở Nội vụ sớm tham mưu giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định danh mục, số lượng vị trí việc làm và tiếp tục thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động. Trong đó lưu ý phải có kế hoạch, lộ trình hàng năm sắp xếp số lượng lãnh đạo, quản lý, số lượng cán bộ, công chức, viên chức ở các đơn vị hành chính mới sớm bảo đảm đúng theo quy định (hàng năm phải sắp xếp được ít nhất 20% số lượng đôi dư để chậm nhất sau 5 năm thì thực hiện xong số lượng đôi dư như quy định tại Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14).
Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân đề nghị các địa phương thực hiện đúng quy định của Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14, không được để lại và chưa sắp xếp đối với những đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp nêu trên; trừ trường hợp đặc thù được quy định trong Nghị quyết. Đồng thời, trong quá trình triển khai thực hiện nếu có những khó khăn, vướng mắc đề nghị các địa phương kịp thời phản ánh về Bộ Nội vụ để xem xét, giải quyết hoặc trình cấp có thẩm quyền quyết định. Trong quá trình thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã cần thực hiện tốt việc chuyển đổi giấy tờ cho cá nhân, tổ chức do thay đổi địa giới đơn vị hành chính; chú trọng việc ổn định đời sống của Nhân dân địa phương, bảo đảm quốc phòng an ninh và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Toàn cảnh Hội nghị
Anh Cao