BỘ NỘI VỤ

Đây là nội dung được Bộ Nội vụ đề xuất trong dự thảo “Chiến lược quốc gia thu hút, trọng dụng nhân tài” (Chiến lược) kèm theo Tờ trình số 6447/TTr-BNV ngày 05/12/2020 của Bộ Nội vụ trình Thủ tướng Chính phủ tại về việc phê duyệt “Chiến lược quốc gia thu hút, trọng dụng nhân tài”.

Cụ thể, trọng dụng nhân tài là yếu tố truyền thống của dân tộc ta từ xưa đến nay. Quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước ta về thu hút trọng dụng nhân tài đã có từ trước đến nay, nhưng chưa được xây dựng thành chiến lược quốc gia hoàn chỉnh, chưa được thể chế bằng một văn bản ở tầm đạo luật (như Chiếu cầu hiền xưa kia) có đủ sức thuyết phục và sức mạnh cưỡng chế thi hành trên phạm vi cả nước. Hiện nay, vấn đề này chỉ được quy định rải rác trong một số văn bản luật, thiếu tính hệ thống và không mang tính chuyên ngành nên chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài mỗi nơi làm một khác, có tính chiếu lệ, không thực chất.

Vì vậy, việc ban hành Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài làm cơ sở cho việc ban hành các văn bản pháp luật tương ứng là nhiệm vụ vô cùng cấp thiết, nhất là trong bối cảnh đất nước đang cần một lực lượng nhân lực chất lượng cao trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội để thích ứng với những biến đổi nhanh chóng, toàn diện từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (cách mạng công nghiệp 4.0) và đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu.

Về cơ sở pháp lý, những chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đã được ban hành thời gian qua là minh chứng rõ nhất về việc Đảng và Nhà nước ta đã nhận thức đầy đủ về vai trò của nhân tài và sự cần thiết phải thu hút, trọng dụng nhân tài trong công cuộc xây dựng đất nước và phát triển kinh tế - xã hội. Nhà nước ta đã thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng thành chính chính, pháp luật đối với người có tài năng là cán bộ, công chức, viên chức và thu hút nhân tài, nhân lực chất lượng cao từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc; người có học hàm, học vị cao; tài năng trẻ vào làm việc trong cơ quan nhà nước.

Trọng dụng nhân tài theo hướng “có vào, có ra; có lên, có xuống”

Theo quan điểm thu hút, trọng dụng nhân tài, Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài là bộ phận rất quan trọng trong Chiến lược cán bộ của Đảng. Xây dựng tổ chức thực hiện chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài phải tuân thủ đường lối, chính sách cán bộ của Đảng, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác cán bộ.

Thống nhất nhận thức về nhân tài là nguồn lực quan trọng nhất để phát triển đất nước hùng cường; là tiềm lực và sức mạnh của quốc gia; là hạt nhân của nền kinh tế trí thức; là yếu tố then chốt của sự phát triển. Đội ngũ nhân tài phải tiêu biểu cho nền văn hóa và trí tuệ Việt Nam vừa có tài vừa có đức, năng lực sáng tạo và khát khao cống hiến vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.

Đồng thời, thu hút, trọng dụng nhân tài vừa là nhiệm vụ cấp bách trước mắt, vừa là nhiệm vụ chiến lược, thường xuyên và lâu dài của cấp ủy đảng, chính quyền. Việc phát hiện, tiến cử nhân tài là quyền, trách nhiệm, nghĩa vụ của mọi công dân, mọi cơ quan, tổ chức. Thực hiện phương châm “Kết nối với nhân tài của ngày mai từ những người có triển vọng tài năng của ngày hôm nay” và phương châm “Bốn tốt” (Đãi ngộ tốt - Cơ hội thăng tiến tốt - Môi trường làm việc tốt - Để sáng tạo tốt) trong chính sách phát hiện, thu hút, trọng dụng và đãi ngộ nhân tài.

Xây dựng chính sách nhân tài đảm bảo khách quan, công khai, minh bạch. Có cơ chế đãi ngộ đặc biệt, tạo lập môi trường làm việc tốt để nhân tài phát huy năng lực, thể hiện tài năng cống hiến cho đất nước ở tất cả các ngành, lĩnh vực; có chính sách khen thưởng những cá nhân, tổ chức tiến cử, phát hiện, bồi dưỡng, đào tạo và sử dụng đúng nhân tài; xử lý nghiêm những hành vi lạm dụng quyền lực để gây cản trở, trù dập nhân tài…

Phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài là khâu đột phá trong công tác cán bộ của cả hệ thống chính trị. Ưu tiên thực hiện với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đang làm việc trong các cơ quan, tổ chức của hệ thống chính trị; với cán bộ lãnh đạo, quản lý và cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ; tập trung vào đối tượng cán bộ nguồn cấp chiến lược; chuyên gia, nhà quản lý giỏi; nhà khoa học đầu ngành, ưu tú, tiêu biểu; nhà khoa học trẻ tài năng, tài năng trẻ từ học sinh, sinh viên, thanh niên và một số cá nhân có thành tích tiêu biểu, vượt trội.

Thu hút, trọng dụng nhân tài theo hướng “có vào, có ra; có lên, có xuống” trở thành nếp văn hóa ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức; trở thành bình thường trong công tác cán bộ, nhằm khuyến khích, tạo môi trường, cơ hội cho người có triển vọng tài năng và tài năng thực sự phát triển. Tiến tới hình thành và phát triển thị trường nhân tài trong nước và khai thác hiệu quả thị trường nhân tài quốc tế, chủ động tạo nguồn cung cấp lực lượng lao động chất lượng cao, đủ khả năng và điều kiện giải quyết các nhiệm vụ phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Theo Chiến lược, từ năm 2021 đến năm 2025, 100% các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành và triển khai thực hiện chính sách cụ thể thu hút, trọng dụng nhân tài phù hợp với Chiến lược này và tình hình thực tiễn. Có trọng tâm, trọng điểm, nhất là các ngành, lĩnh vực mũi nhọn phục vụ cho phát triển nhanh, bền vững như: chính trị và quản lý điều hành nhà nước; khoa học, công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số, cơ sở dữ liệu, tự động hóa…; giáo dục; y tế; công nghệ sinh học; văn hóa, thể thao…

Từ năm 2026 đến năm 2030, 100% các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bảo đảm khung tỷ lệ tối thiểu từ 2% đến 5% trở lên nhân tài trong cơ cấu lãnh đạo, quản lý; từ 10% đến 15% trở lên trong cơ cấu chuyên môn, nghiệp vụ. Từ năm 2030 trở đi, phấn đấu mỗi năm tăng thêm ít nhất 1% trở lên với cơ cấu lãnh đạo, quản lý và 3% trở lên trong cơ cấu chuyên môn, nghiệp vụ.

Trên cơ sở các mục tiêu, các cơ quan, tổ chức, đơn vị có số lượng cán bộ, công chức, viên chức nhiều thì đặt mục tiêu và tỷ lệ cao; ngược lại, những cơ quan, tổ chức, đơn vị có số lượng ít thì đặt mục tiêu phù hợp nhưng phải bảo đảm tỷ lệ chung theo quy định.

Chiến lược yêu cầu quán triệt đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài. Tạo sự đồng thuận cả trong nhận thức, chính sách, quy định và được cụ thể hóa trong thực tiễn tổ chức thực hiện chính sách nhân tài. Chính sách nhân tài phải đồng bộ, nằm trong tổng thể chương trình cải cách hành chính về công chức, công vụ. Kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, đồng thời, đáp ứng được yêu cầu hội nhập quốc tế, phù hợp với xu thế của thời đại.

Chiến lược nhân tài phải gắn với chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhằm tạo lập, bồi dưỡng đội ngũ nhân tài đích thực. Phải xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ và phải phù hợp với đặc điểm và vị trí việc làm của từng cơ quan, đơn vị. Các giải pháp, đề xuất phải có tính khả thi, bền vững. Có sự phân công nhiệm vụ rõ ràng giữa các cơ quan, đơn vị trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật. Phải có lộ trình triển khai, đánh giá tổng kết, rút kinh nghiệm để có những giải pháp khắc phục kịp thời, theo từng giai đoạn cụ thể.

Chiến lược đề ra 08 giải pháp thực hiện bao gồm: (1) Hoàn thiện và nâng cao chất lượng, hiệu quả thi hành chính sách pháp luật về thu hút, trọng dụng nhân tài; (2) Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của nhân tài và chính sách pháp luật về thu hút, trọng dụng nhân tài; (3) Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nhân tài gắn với tạo nguồn nhân tài; (4) Tạo môi trường, điều kiện làm việc; (5) Thành lập quỹ phát triển nhân tài quốc gia; (6) Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách nhân tài; (7) Hợp tác quốc tế để thực hiện chiến lược và (8) Kinh phí.

Về thời gian thực hiện của Chiến lược, thời gian thực hiện từ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, chia thành 02 giai đoạn cụ thể:

Giai đoạn 1, từ năm 2021 - 2025: Tập trung hoàn thiện, chuẩn hóa, đồng bộ thể chế pháp luật về thu hút, trọng dụng nhân tài, bảo đảm đồng bộ với quy định về công tác cán bộ của Đảng. Thành lập Quỹ phát triển nhân tài quốc gia. Bước đầu triển khai thực hiện thí điểm ở một số bộ, ngành, địa phương. Giữa năm 2025 tổ chức sơ kết giai đoạn 1.

Giai đoạn 2, từ năm 2026 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045: Tập trung triển khai thi hành Chiến lược đồng bộ từ Trung ương đến cấp cơ sở. Giữa năm 2030 tổ chức tổng kết việc thực hiện Chiến lược.

Bộ Nội vụ được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan hữu quan xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nhân tài; xây dựng kế hoạch và danh mục các đơn vị thực hiện thí điểm trong giai đoạn 2021 - 2025 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Xây dựng và thực hiện kế hoạch thu hút, trọng dụng và đào tạo, bồi dưỡng nhân tài trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước; Hướng dẫn, kiểm tra, sơ kết, tổng kết việc tổ chức thực hiện Chiến lược, định kỳ và hàng năm tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.

 
Anh Cao