Tham dự Hội thảo có đại diện một số Bộ, cơ quan Trung ương: Bộ Nội vụ; Bộ Tư pháp; Văn phòng Quốc hội; Văn phòng Chính phủ; Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội; Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; đại diện UNFPA và một số tổ chức khác; đại diện Sở Nội vụ, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khu vực miền Nam.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Thị Hà phát biểu tại Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Trần Thị Hà cho biết, thời gian qua, Bộ Nội vụ đã chủ trì tổ chức một số tọa đàm, hội thảo để xin ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Sở Nội vụ một số địa phương và các đối tượng thanh niên góp ý vào dự thảo Luật Thanh niên (sửa đổi). Các ý kiến góp ý đã được Bộ Nội vụ tiếp thu, nghiên cứu chỉnh sửa phù hợp. Dự thảo Luật Thanh niên (sửa đổi) gồm 07 chương và 63 điều; so với Luật Thanh niên năm 2005 tăng 01 chương và 27 điều.
Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, Thứ trưởng Trần Thị Hà đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ một số vấn đề như: Về đối tượng, phạm vi điều chỉnh của Luật Thanh niên (sửa đổi); Việc thể chế hóa quyền và nghĩa vụ cơ bản của thanh niên theo quyền và nghĩa vụ công dân theo Hiến pháp năm 2013; Các chính sách của Nhà nước đối với thanh niên được quy định trong dự thảo Luật; Những quy định cần bổ sung làm rõ trách nhiệm của Nhà nước đối với thanh niên; Trách nhiệm của gia đình và xã hội đối với thanh niên; Các quy định về tổ chức thanh niên nhằm phát huy vị trí, vai trò trong việc chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh niên; Quản lý nhà nước về thanh niên, các quy định về trách nhiệm của các Bộ, ngành, HĐND, UBND trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật nhằm phát triển thanh niên và các vấn đề khác có liên quan đến thanh niên.
Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Công tác thanh niên Doãn Đức Hảo báo cáo dự thảo Luật Thanh niên (sửa đổi)
Phát biểu tại Hội thảo, Bà Phan Thị Lê Mai, đại diện UNFPA đánh giá cao dự thảo Luật lần này. Các quy định đã đảm bảo quyền và nghĩa vụ của thanh niên một cách hài hòa, giúp cho các cơ quan quản lý và thanh niên nhận thấy đâu là quyền, đâu là nghĩa vụ của thanh niên. Bên cạnh đó, cũng đã thấy vị thế của Luật Thanh niên trong hệ thống pháp luật của Việt Nam, đây là luật chuyên biệt nhưng không nằm ngoài hệ thống luật hiện hành.
Bà Phan Thị Lê Mai cho rằng, nghĩa vụ của thanh niên quy định tại Chương II dự thảo là cần thiết nhưng khả năng của các nhóm thanh niên không đồng nhất, do đó, tùy vào nghĩa vụ và khả năng của thanh niên để tạo cơ hội giúp họ tham gia một cách thiết thực, hiệu quả; nếu thanh niên không có khả năng tham gia thì họ cũng cảm thấy thoải mái. Về bảo vệ sức khỏe, cần giải thích thuật ngữ “các tệ nạn xã hội” hoặc có thể thay thế bằng “các hành vi có hại cho sức khỏe”; đề nghị thay đổi thuật ngữ “các bệnh xã hội khác” bằng “các bệnh truyền nhiễm và các bệnh không truyền nhiễm trong xã hội”.
Cùng với đó, bổ sung quy định các cơ quan, tổ chức cần tạo điều kiện để thanh niên tự học hỏi nâng cao trình độ, kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin. Cần có quy định để thanh niên không bị lạm dụng trên không gian mạng trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang bùng nổ. Dự thảo cũng cần bổ sung nội dung về giáo dục, bồi dưỡng kiến thức cho thanh niên để họ có thể tự xây dựng kế hoạch tài chính cho cá nhân, tạo điều kiện xây dựng cuộc sống ấm no, bền vững và có cơ hội phát triển, tiếp cận tốt với mọi mặt đời sống của xã hội.
Đại diện Tỉnh đoàn Đồng Nai đề nghị bổ sung mục đích, ý nghĩa của Tháng Thanh niên và cơ quan chủ trì Tháng Thanh niên. Đề nghị bổ sung quy định cơ quan chủ trì đối thoại với thanh niên; bổ sung quyền bảo hộ sở hữu trí tuệ của thanh niên và bổ sung quy định để thanh niên không bị lạm dụng sức lao động.
Đại diện Sở Nội vụ thành phố Hồ Chí Minh đề nghị loại bỏ quy định về chính sách của nhà nước đối với thanh niên di cư vì hiện đã có Luật Cư trú; thanh niên nhập cư hay di cư đều là thanh niên, là công dân Việt Nam, đều được hưởng những chính sách và có nghĩa vụ, trách nhiệm như nhau.
Đại diện Nhóm tư vấn thanh niên của UNESCO đề nghị, cần tách riêng các quy phạm liên quan đến quyền và quy phạm liên quan đến nghĩa vụ trong cùng một chương, mục. Bên cạnh đó, có thể hoán đổi một số nghĩa vụ thành quyền của thanh niên và ngược lại, để đảm bảo thực hiện đạt hiệu quả hơn. Bổ sung trách nhiệm và giải thích thuật ngữ “chăm lo và phát triển thanh niên”; bổ sung quy định của nhà nước đảm bảo tỉ lệ, cơ cấu cán bộ, công chức, viên chức là thanh niên trong các cơ quan nhà nước một cách hợp lý.
Đại diện Sở Nội vụ tỉnh Bình Thuận đề nghị bổ sung trách nhiệm của UBND tỉnh trong việc xây dựng các chương trình, kế hoạch, đề án liên quan đến thanh niên. Về đối thoại với thanh niên, đề nghị bổ sung nội dung đối thoại do cơ quan chủ trì đối thoại xây dựng. Quy định trách nhiệm của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong việc phối hợp với cơ quan nhà nước xây dựng trình cấp có thẩm quyền hoặc phối hợp với cơ quan có thẩm quyền xây dựng các chính sách, pháp luật đáp ứng yêu cầu của thanh niên.
Theo Sở Nội vụ tỉnh Tây Ninh, cần bổ sung quy định Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về thanh niên. Bổ sung trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc thống kê các tiêu chí liên quan đến thanh niên và bổ sung trách nhiệm của các Bộ, ngành trong việc hướng dẫn thi hành luật.
Đại diện Tỉnh đoàn Bình Dương đề nghị bổ sung quy định về thanh niên chuyển giới, thanh niên đồng tính, đặc biệt là bổ sung các chế độ, chính sách đối với thanh niên tình nguyện. Thanh niên là đối tượng đặc thù trong xã hội, do đó, có thể bổ sung quy định nhà nước dành một phần ngân sách để chăm lo, phát triển thanh niên. Ngoài ra, đại diện Sở Nội vụ tỉnh Bình Dương đề nghị, cần phân biệt rạch ròi hoặc thống nhất trách nhiệm triển khai và kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên giữa Bộ Nội vụ và Ủy ban Quốc gia về thanh niên…
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Nguyễn Văn Tuyết phát biểu tại Hội thảo
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Nguyễn Văn Tuyết đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu ý kiến các đại biểu, những ý kiến chưa tiếp thu cần có giải trình, làm rõ để có sự thống nhất.
Đề nghị Bộ Nội vụ tiếp tục tổ chức một số cuộc tọa đàm, hội thảo để lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức khác để hoàn thiện dự thảo luật; Đề nghị Bộ Nội vụ chuẩn bị các tài liệu, các nội dung liên quan gửi Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội trước tháng 8/2019 để thẩm tra và trình Quốc hội.
Quang cảnh Hội thảo
Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Trần Thị Hà ghi nhận và tiếp thu ý kiến các đại biểu. Các ý kiến phát biểu rất tâm huyết và mong muốn luật được ban hành để có cơ sở pháp lý toàn diện đối với thanh niên, tập trung vào các nhóm vấn đề: Về chủ trương xây dựng luật và quyền, nghĩa vụ trách nhiệm của thanh niên; trách nhiệm của nhà nước đối với thanh niên về học tập, lao động, bảo vệ tổ quốc, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe… Về trách nhiệm của các Bộ, ngành liên quan đến các chính sách của nhà nước đối với thanh niên cũng được đề nghị bổ sung cụ thể. Bên cạnh đó cũng có một số nội dung mới được đề xuất đưa vào dự thảo như: có quy định về thanh niên chuyển giới, thanh niên đồng tính; quyền bảo hộ sở hữu trí tuệ của thanh niên; xây dựng kế hoạch tài chính đối với thanh niên hay nhà nước cần dành một phần ngân sách để chăm lo, phát triển thanh niên…
Thứ trưởng Trần Thị Hà đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của đại biểu, lồng vào các quy định của dự thảo luật phù hợp, cố gắng khắc phục được những hạn chế, bất cập trong việc thực hiện Luật Thanh niên năm 2005, để Luật sửa đổi lần này có tính bền vững, thực sự đi vào cuộc sống, đem lại hiệu quả thiết thực cho công tác quản lý của cơ quan nhà nước cũng như quyền lợi, nghĩa vụ đối với thanh niên./.
Thanh Tuấn