Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân phát biểu khai mạc Hội thảo.
Tham dự có ông Hà Ban - Phó Trưởng ban Ban Tổ chức Trung ương; bà Nguyễn Thị Xuân Thu - Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam; bà Nguyễn Phương Nga - Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam; ông Nguyễn Tiến Dĩnh - nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ; ông Vũ Đăng Minh - Chánh Văn phòng Bộ; bà Thang Thị Hạnh - Vụ trưởng Vụ Tổ chức phi chính phủ; đại diện một số Bộ, ban, ngành ở Trung ương; đại diện lãnh đạo một số hội; các chuyên gia, nhà nghiên cứu về lĩnh vực tổ chức hội; đại diện lãnh đạo một số Sở Nội vụ và một số đơn vị thuộc, trực thuộc Bộ Nội vụ.
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân nhấn mạnh, trải qua các thời kỳ cách mạng, Đảng ta luôn coi trong vai trò của việc đoàn kết, tập hợp quần chúng, nhân dân để tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đặc biệt trong công cuộc đổi mới và xây dựng đất nước hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng công tác tập hợp, phát huy sức mạnh của các tổ chức quần chúng, tạo điều kiện để các tổ chức này hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, theo quy định của pháp luật. cùng với sự phát triển của đất nước và quá trình dân chủ hóa xã hội, các hội quần chúng đã phát triển về số lượng, đa dạng các loại hình tổ chức và hoạt động trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội. Đến nay đã có hơn 500 hội có phạm vi hoạt động trên toàn quốc, còn tổng số hội trong cả nước là hơn 70.000 hội.
Nhìn chung các hội đều hoạt động tuân thủ pháp luật, điều lệ, phát huy được vai trò tập hợp đoàn kết, bảo vệ được quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của hội viên. Tích cực tham gia xây dựng nhiều chính sách, pháp luật của nhà nước. Tham gia cung ứng các dịch vụ, thực hiện hoạt động từ thiện, nhân đạo, khắc phục hậu quả thiên tai, thúc đẩy hoạt động đối ngoại nhân dân, chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Hội quần chúng đã phát triển đa dạng về tổ chức, từng bước đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, thu hút, tập hợp được đông đảo hội viên, có nhiều hoạt động đóng góp vào quá trình xây dựng, phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Tuy nhiên, hoạt động của các hội thời gian qua vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, như: Một số hội hoạt động còn hình thức, chưa đáp ứng được nguyện vọng và lợi ích hợp pháp của hội viên, còn trông chờ sự hỗ trợ của nhà nước và có xu hướng hành chính hóa trong tổ chức, hoạt động của hội; Một số hội tiếp tục đề nghị được công nhận là hội có tính chất đặc thù, để đề nghị Nhà nước cấp kinh phí, giao biên chế; Còn tình trạng mâu thuẫn trong nội bộ, dẫn đến tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, không tự giải quyết được; Một số hội có tình trạng vi phạm điều lệ, vi phạm pháp luật trong quá trình hoạt động.
Phó Trưởng ban Ban Dân vận Trung ương Nguyễn Phước Lộc phát biểu.
Thời gian qua, công tác quản lý nhà nước, công tác quản lý tài chính của Nhà nước đã tạo điều kiện cho các hội hoạt động, từng bước đổi mới, tăng cường, nhằm đảm bảo các hội được thành lập và hoạt động đúng theo quy định của pháp luật và điều lệ của hội.
Thực hiện Kết luận 102-KL/TW ngày 22/9/2014 của Bộ Chính trị về Hội quần chúng và Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương Khóa XII một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Chính phủ, các Bộ, ngành và các cấp chính quyền đã đổi mới trong công tác quản lý nhà nước đối với tổ chức và hoạt động của hội, quan tâm tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ về kinh phí, cơ sở vật chất, phương tiện, điều kiện hoạt động . Trách nhiệm quản lý của cơ quan quản lý nhà nước được xác định, có sự giúp đỡ, phối hợp, hướng dẫn các hội hoạt động đúng pháp luật.
Tuy nhiên, công tác thể chế hóa Kết luận 102-KL/TW và Nghị quyết 18-NQ/TW còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra, chưa ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) để thể chế hóa chủ trương này do còn nhiều ý kiến khác nhau, chưa thống nhất, đặc biệt là việc không quy định hội có tính chất đặc thù và cơ chế thực hiện khoán kinh phí, hệ thống VBQPPL về hội chưa đồng bộ, kịp thời. Trong thực tế hoạt động của hội phát hiện một số quy định chưa rõ, gây khó khăn cho việc thực hiện các quy định, không cụ thể, thiếu các chế tài xử lý.
Công tác quản lý nhà nước về hội ở một số nơi còn buông lỏng, nhiều đầu mối quản lý về hội, việc phân công cơ chế phối hợp giữa các cơ quan nhà nước theo dõi, quản lý hội chưa cụ thể, nên việc nắm bắt tình hình hoạt động của hội còn hạn chế, thiếu sự thống nhất, chưa đúng tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, nhắc nhở chưa thường xuyên, liên tục.
Chế độ, chính sách, thù lao đối với đội ngũ cán bộ hội còn nhiều bất cập, hạn chế. Việc chia tách, sáp nhập một số hội ở địa phương còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo của một số hội còn yếu, thiếu chủ động, cá biệt, còn để lợi ích kinh tế chi phối, chưa lãnh đạo hội đổi mới phương thức hoạt động phù hợp với yêu cầu thực tiễn đặt ra.
Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, các cơ quan chuyên môn, các cấp chính quyền và các hội có tính chất đặc thù phát biểu thẳng thắn; Tập trung góp ý vào các nội dung: về cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với hội quần chúng; về các vấn đề đặt ra trong công tác quản lý nhà nước về hội hiện nay; các giải pháp tăng cường hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước về hội; về việc quản lý các đơn vị thuộc hội; về cơ chế tài chính và điều kiện đảm bảo hoạt động của hội, về chế độ chính sách đối với người làm việc tại hội; về vấn đề đặt ra trong thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp; về thống nhất các cơ quan quản lý nhà nước về hội; về vấn đề sắp xếp, sáp nhập ở các hội có tính chất, chức năng, nhiệm vụ tương đồng. Qua nội dung góp ý của các đại biểu, Bộ Nội vụ sẽ cùng các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tham mưu đề xuất các giải pháp hữu hiệu, đáp ứng yêu cầu quản lý, tạo điều kiện cho hội quần chúng hoạt động đúng và hiệu quả theo chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước
Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học và đại diện hội đã phát biểu nhiều ý kiến, tập trung cung cấp nhiều thông tin liên quan, làm rõ các vấn đề về thực trạng hoạt động hội, công tác quản lý nhà nước và quản lý tài chính đối với hội, đồng thời cũng đề xuất nhiều giải pháp, kiến nghị về phương thức quản lý, cơ chế đối với hoạt động hội nhằm mục đích giúp hội có điều kiện phát triển, hoạt động đúng điều lệ, quy định của pháp luật, vì lợi ích của xã hội và phù hợp với tình hình phát triển của đất nước.
Nam Phong