BỘ NỘI VỤ

Tham dự Hội thảo có đại diện lãnh đạo HĐND, UBND cấp tỉnh và lãnh đạo Sở Nội vụ 31 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khu vực phía Bắc.


Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Duy Thăng nhấn mạnh, phân cấp, phân quyền là tất yếu khách quan trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, nhằm bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương nhưng vẫn phát huy được tiềm năng, thế mạnh của các địa phương. Phân quyền để làm rõ vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước, trong Hiến pháp 2013 và các luật như Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 đã thể hiện vấn đề này. Phân cấp là chuyển giao nhiệm vụ của cơ quan nhà nước cấp trên cho cơ quan nhà nước cấp dưới để đảm bảo thuận lợi trong việc triển khai thực hiện có hiệu quả.

Quá trình phân cấp thực hiện thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả, tuy nhiên vẫn chưa thực sự đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Thứ trưởng Nguyễn Duy Thăng đề nghị các đại biểu dự Hội thảo tập trung thảo luận, tham gia đóng góp nhiều ý kiến làm rõ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện tại địa phương và đề xuất các giải pháp nhằm đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực.


Tại Hội thảo, Quyền Vụ trưởng Vụ Tổ chức - Biên chế Nguyễn Văn Lượng báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết số 21/NQ-CP ngày 21/3/2016 của Chính phủ về phân cấp quản lý nhà nước giữa Chính phủ và UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; đề xuất nội dung tiếp tục đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực. 

Theo đó, sau hơn 3 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 21/NQ-CP, việc phân cấp, phân định thẩm quyền giữa Chính phủ, Bộ, cơ quan ngang Bộ với chính quyền địa phương từng bước được hoàn thiện, hợp lý hơn, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực, tạo điều kiện cho chính quyền địa phương chủ động nhiều hơn trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Tuy nhiên, trên cơ sở báo cáo của các địa phương, đặc biệt là các địa phương đang được áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù và các địa phương tự cân đối ngân sách nhà nước thì các quy định về phân cấp thời gian qua cần được hoàn thiện, cụ thể: 

Phân cấp đồng loạt và đại trà (không phân biệt về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội giữa các địa phương và thực hiện trong một cơ chế, chính sách trong phân cấp).

Phân cấp không đồng bộ (như: phân cấp về thẩm quyền quyết định đầu tư cho địa phương nhưng việc phân cấp thẩm quyền quyết định nguồn thu để triển khai thực hiện đầu tư theo quy định của địa phương lại không được điều chỉnh một cách tương ứng, kết quả là thẩm quyền quyết định về đầu tư được mở rộng nhưng không có nguồn lực tài chính để thực hiện). Một số địa phương tự cân đối ngân sách nhưng không được chủ động trong việc điều tiết giữa các cấp ngân sách thuộc phạm vi quản lý đã làm hạn chế việc phát triển kinh tế - xã hội chung của địa phương.

Cơ chế phối hợp giữa các địa phương còn hạn chế, chưa giải quyết hài hòa mối quan hệ phát triển vùng (một số địa phương được xác định vai trò là hạt nhân của vùng, được ưu tiên hưởng các chính sách đặc thù nhằm tạo động lực phát triển cho vùng nhưng chưa làm tốt vai trò hạt nhân, vẫn còn tính chất cục bộ và cạnh tranh giữa các địa phương trong việc thu hút đầu tư trong vùng thay vì phối hợp, hợp tác cùng phát triển).

Cơ chế kiểm tra, giám sát chưa cụ thể, chưa có chế tài đủ mạnh; tỷ lệ cán bộ công chức chuyên trách làm công tác giám sát còn hạn chế …. Đặc biệt, phân cấp còn chưa đồng bộ với phân quyền, vẫn còn cơ chế kiểm soát của cấp trên qua các hình thức xin ý kiến, chấp thuận, cho phép; các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức… chưa được sửa đổi, bổ sung kịp thời phù hợp với thực tiễn. 

Trên cơ sở đó, Bộ Nội vụ được giao xây dựng Nghị quyết của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực nhằm thực hiện phân cấp hợp lý vè quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực giữa Chính phủ với các Bộ, cơ quan ngang Bộ và giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ với các địa phương trên cơ sở phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của từng cấp, từng cơ quan trong hệ thống tổ chức hành chính nhà nước, bảo đảm sự quản lý tập trung, thống nhất của Chính phủ, phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương và khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của các địa phương nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội.


Phát biểu tại Hội thảo, các đại biểu cho rằng, vấn đề phân cấp thời gian qua còn chậm, thiếu kiên quyết, thiếu các điều kiện nguồn lực đảm bảo thực hiện nhiệm vụ. Một số nội dung phân cấp đã quy định nhưng triển khai chưa kịp thời; nhiều công việc cơ quan chính quyền địa phương có thể giải quyết nhưng không có quyền thực hiện; việc kiểm tra trong phân cấp tại địa phương còn hạn chế…

Các đại biểu cũng đề nghị Bộ Nội vụ tiếp tục xin ý kiến Bộ, ngành, địa phương đối với các vấn đề phân cấp tại dự thảo Nghị quyết của Chính phủ mà Bộ Nội vụ đang xin ý kiến; đặc biệt, những vấn đề quan trọng có rất ít ý kiến góp ý.

Về dự thảo Nghị  quyết của Chính phủ, các đại biểu đề nghị quy định cụ thể hơn về quan điểm, nguyên tắc phân cấp; các ngành, lĩnh vực cần tập trung phân cấp quản lý nhà nước đã được đề cập nhưng chưa được cụ thể. 

Trong lĩnh vực Nội vụ, gồm: tổ chức bộ máy hành chính nhà nước; đơn vị sự nghiệp công lập; tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức, các đại biểu đề nghị phân cấp cho địa phương quyết định thành lập, giải thể tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập khác theo quy định của pháp luật. Đề nghị phân cấp cho chính quyền địa phương được quyết định biên chế, vị trí việc làm công chức, viên chức. 

Phân cấp cho UBND cấp tỉnh thêm thẩm quyền trong việc xem xét, tiếp nhận không qua thi tuyển đối với những trường hợp đặc biệt trong tuyển dụng công chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức; phân cấp cho UBND cấp tỉnh trong việc quyết định nâng bậc lương trước thời hạn đối với ngạch Chuyên viên cao cấp và tương đương mà không qua ý kiến thống nhất với Bộ Nội vụ trước khi thực hiện. 

Cùng với đó, phân cấp cho UBND cấp tỉnh trong việc tổ chức thi nâng ngạch công chức từ ngạch nhân viên lên ngạch cán sự và tương đương; từ ngạch nhân viên, cán sự và tương đương lên ngạch chuyên viên và tương đương, từ ngạch chuyên viên lên chuyên viên chính và tương đương không phải qua khâu thẩm định, phê duyệt của Bộ Nội vụ trước khi thực hiện…

Các đại biểu cũng đề nghị đẩy mạnh phân cấp trong quản lý hoạt động đầu tư công như: phân cấp điều chỉnh dự án, phân cấp phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư gắn với trách nhiệm của từng cấp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý sử dụng vốn nhà nước đối với toàn bộ quá trình đầu tư; phân cấp trong việc điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư trung hạn và hàng năm. 

Về tài chính công, các đại biểu của các tỉnh miền núi phía Bắc nêu khó khăn trong việc sử dụng tài sản công và đề nghị dự thảo Nghị quyết cần tính đến đặc thù các tỉnh miền núi phía Bắc do điều kiện tự nhiên khó khăn. Đề nghị phân cấp cho HĐND tỉnh quyết định áp dụng phí, lệ phí chưa được ban hành trong luật…

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị phân cấp mạnh hơn trong lĩnh vực y tế; tài nguyên và môi trường; công thương; kế hoạch và đầu tư… cho các địa phương nhằm thực hiện một cách thuận lợi, tạo điều kiện để các địa phương phát huy tiềm năng, thế mạnh của mình trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần phát triển đất nước.


Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Duy Thăng đánh giá cao và ghi nhận các ý kiến tâm huyết của đại biểu đã làm rõ thêm một số vấn đề về phân cấp, phân quyền.

Thứ trưởng Nguyễn Duy Thăng đề nghị các địa phương tiếp tục tham gia đóng góp ý kiến cụ thể vào dự thảo Nghị quyết của Chính phủ đã được đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Nội vụ; khẳng định, Bộ Nội vụ sẽ tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực để trình Chính phủ xem xét, quyết định trong thời gian sớm nhất./.

Thanh Tuấn