Năm 2024, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chọn thông điệp “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” làm chủ đề cho Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5.
Tổ chức Y tế thế giới nhấn mạnh Ngày thế giới không thuốc lá 2024 là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới các em bằng các sản phẩm có hại cho sức khỏe, kêu gọi chính phủ các nước áp dụng các chính sách bảo vệ các em khỏi các hành vi lôi kéo sử dụng thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị không ngừng các sản phẩm nguy hiểm cho sức khoẻ thông qua mạng xã hội và các nền tảng phát trực tuyến.
Như chúng ta đều biết, với thành phần có chứa chất nicotine, thuốc lá - đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới đã nhanh chóng gây nghiện trong giới trẻ. Thực tế cho thấy, tại các quốc gia cho phép các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, mặc dù có quy định quản lý chặt nhưng đã không có kết quả trong việc ngăn chặn giới trẻ sử dụng các sản phẩm này. Tại Việt Nam, tỷ lệ học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 hiện đang sử dụng thuốc lá điện tử năm 2023 là 7%. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13 - 17 tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Ở nhóm 13 - 15 tuổi, tỷ lệ đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022, lên 8% năm 2023.
Theo các chuyên gia y tế, nicotine có trong các sản phẩm thuốc lá có tính gây nghiện cao, gây hại lớn đến sự phát triển não bộ đặc biệt là não bộ của thanh thiếu niên, vì não bộ của trẻ vẫn đang trong giai đoạn phát triển cho tới tuổi 25. Nicotine đã được chứng minh làm suy yếu sự trưởng thành não bộ của thanh thiếu niên với những hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài nghiêm trọng đó là nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần. Những thay đổi do nicotine gây ra trong hệ thần kinh khiến người dùng ở nhóm tuổi này dễ bị nghiện nicotine hơn và vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai. Phơi nhiễm nicotine cũng đặc biệt gây hại cho sức khỏe bà mẹ và bào thai trong thời kỳ thai nghén, gây ra đẻ non, thai chết lưu, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.
Thuốc lá điện tử và các dạng thuốc lá mới đang mở đầu cho xu hướng lạm dụng và nghiện các hóa chất nhân tạo tổng hợp, bao gồm nicotine, các loại ma túy thế hệ mới và rất nhiều hóa chất khác, không chỉ gây nên gánh nặng khổng lồ mới về y tế, kinh tế, an ninh trật tự mà ảnh hưởng đến giống nòi và nhiều lĩnh vực khác. Nếu không được ngăn chặn kịp thời, do khả năng gây nghiện cao và mức độ lan nhanh trong cộng đồng, cùng với các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng sẽ tạo ra một thế hệ mới nghiện nicotine và các chất gây nghiện khác.
Tổ chức Y tế thế giới nhấn mạnh Ngày thế giới không thuốc lá 2024 là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới các em bằng các sản phẩm có hại cho sức khỏe, kêu gọi chính phủ các nước áp dụng các chính sách bảo vệ các em khỏi các hành vi lôi kéo sử dụng thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị không ngừng các sản phẩm nguy hiểm cho sức khỏe thông qua mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số.
Để tiếp tục tăng cường công tác PCTHTL và hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5), chiều ngày 28/5, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại của thuốc lá Bộ Nội vụ phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá Bộ Y tế tổ chức Lễ Mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá 25-31/5, với Chủ đề: “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá”.
Ông Vũ Đăng Minh, Phó Trưởng ban Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Chánh Văn phòng Bộ Nội vụ cho biết, trong những năm qua, Ban Chỉ đạo Phòng, chống tác hại của thuốc lá Bộ Nội vụ đã triển khai các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá một cách rộng khắp tới mọi đối tượng trong Bộ, ngành Nội vụ và đạt kết quả cao.
Đặc biệt, Ban Chỉ đạo cũng đã lồng ghép các hoạt động của Bộ, ngành với hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá và triển khai tại các Cụm thi đua Sở Nội vụ các tỉnh, thành trong cả nước.Tại các cơ sở đào tạo của Bộ cũng triển khai các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá tới toàn thể giảng viên, học viên, sinh viên và được sự hưởng ứng, chấp hành rất nghiêm túc. Tuy nhiên, ông Vũ Đăng Minh cũng cho biết, vẫn còn một số cá nhân còn hút thuốc nhưng đảm bảo hút đúng nơi quy định; không có hiện tượng hút thuốc tại nơi làm việc trong nhà, nơi có biển cấm hút thuốc.
Ông Vũ Đăng Minh cũng đề nghị Công đoàn Bộ tiếp tục tuyên truyền tới toàn thể đoàn viên công đoàn thực hiện tốt các quy định của pháp luật, nội quy, quy chế của Bộ, của đơn vị liên quan đến công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Đồng thời, đề nghị mỗi cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, học viên, sinh viên sẽ là những tuyên truyền viên tích cực, hiểu biết và hiệu quả.
Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá Bộ Nội vụ sẽ thành lập đoàn kiểm tra để kiểm tra các hoạt động liên quan tại các cơ sở, lồng ghép với các hoạt động kiểm tra lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ tại Bộ và ngành Nội vụ.
Ông Vũ Đăng Minh đề nghị Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá Bộ Y tế tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ đạo của Bộ Nội vụ trong việc thông tin, tuyên truyền và thực hiện các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Bộ Nội vụ đạt kết quả tích cực hơn nữa.
Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu mà lẽ ra có thể phòng tránh được. Sử dụng thuốc lá hiện gây ra 10 % trong số các ca tử vong có thể tránh được ở người trưởng thành trên toàn thế giới. Theo thống kê hút thuốc lá là nguyên nhân cướp đi sinh mạng của khoảng 8 triệu người trên toàn cầu mỗi năm và hủy hoại môi trường của chúng ta.
Ngày Thế giới không thuốc lá là dịp để chúng ta nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá và chung tay đẩy lùi vấn đề này. Hãy cùng nhau hướng đến một cộng đồng không khói thuốc, vì sức khỏe bản thân và cộng đồng đặc biệt là trẻ em.