BỘ NỘI VỤ

Tạp chí Tổ chức nhà nước: Kính thưa Bộ trưởng, năm 2022 dần khép lại để đón năm mới 2023 đang đến gần. Độc giả cả nước mong muốn Bộ trưởng chia sẻ cảm xúc sau một năm triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước giao cho Bộ Nội vụ?

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà: có thể nói là năm 2022, tình hình thế giới vẫn có nhiều biến động rất nhanh, phức tạp, chưa có tiền lệ và rất khác biệt, khó khăn nhiều hơn so với dự báo. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt; xung đột Nga - Ukraine kéo dài, hậu quả của đại dịch COVID-19 dẫn đến suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu, lạm phát thế giới tăng cao... Bối cảnh đó đã có những tác động trực tiếp, toàn diện đến mọi mặt, mọi lĩnh vực đời sống xã hội cùng với những khó khăn, thách thức nội tại của nền kinh tế - xã hội nước ta, rồi dịch bệnh, thiên tai, bão lũ diễn biến hết sức phức tạp.

Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng và Nhà nước, sự đoàn kết thống nhất, đồng tâm ủng hộ rất cao của bạn bè quốc tế và đồng bào cả nước, chúng ta đã vượt qua mọi khó khăn, thách thức, giữ được ổn định mọi mặt, các cân đối lớn được đảm bảo giúp cho nền kinh tế tiếp tục đà phục hồi và tăng trưởng, lạm phát được kiểm soát, đời sống của nhân dân được ổn định.

Trong bối cảnh đó, với phương châm hành động của năm 2022 là“Đoàn kết, kỷ cương, gương mẫu, đổi mới, hiệu quả”, Bộ Nội vụ luôn bám sát đường lối của Đảng, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng với cả hệ thống chính trị quyết tâm xây dựng và hoàn thiện thể chế, đề xuất sửa đổi, bổ sung nhiều chính sách quan trọng nhằm tháo gỡ khó khăn, khai thông những điểm nghẽn trong quá trình tổ chức thực thi chính sách. Đồng thời tập trung mạnh mẽ nguồn lực để hoàn thành các nhiệm vụ cấp thẩm quyền giao trong năm 2022.

Tạp chí Tổ chức nhà nước: Xin Bộ trưởng cho độc giả biết cụ thể hơn về những kết quả nổi bật trong việc xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Nội vụ

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà: ngay từ đầu năm 2022, Bộ Nội vụ đã xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt và ưu tiên hàng đầu nhằm thể thể hóa chủ trương của Đảng thành chính sách, pháp luật thuộc lĩnh vực Nội vụ để hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai thực hiện. Theo đó, toàn ngành Nội vụ đã tập trung nguồn lực để rà soát, đánh giá kết quả thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, làm cơ sở tham mưu, đề xuất trình các cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm thống nhất, liên thông giữa các quy định của Đảng và Nhà nước, giữa Trung ương và địa phương.

Nổi bật là đã chủ trì xây dựng, trình Quốc hội khóa XV thông qua 02 Luật Thi đua, khen thưởng và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 06 Nghị quyết; trình Chính phủ ban hành 08 Nghị định và 02 Nghị quyết; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 08 Quyết định; Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã ban hành theo thẩm quyền 16 Thông tư, 09 văn bản hợp nhất. Bên cạnh đó, đã tập trung thẩm định 26/26 dự thảo Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, đến nay đã có 25 Nghị định đã được ban hành. Bộ Nội vụ đã chủ động tham mưu cấp có thẩm quyền về phương án, lộ trình cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành trung ương khóa XII; kịp thời đề xuất Chính phủ và Quốc hội điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1.490.000đ lên 1.800.000đ, tăng 20/8%.

Có thể nói, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của ngành Nội vụ đã có nhiều đổi mới, từng bước hoàn thiện theo hướng thống nhất, chặt chẽ, hiệu quả hơn, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thực thi pháp luật trên các lĩnh vực công tác của Bộ, ngành Nội vụ.

Tạp chí Tổ chức nhà nước: Kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, trong đó có Bộ Nội vụ được dư luận quan tâm theo dõi và đánh giá rất cao. Xin Bộ trưởng cho biết ý kiến về vấn đề này?

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà: thực hiện các Nghị quyết số 18-NQ/TW, Nghị quyết số 19-NQ/TW, Bộ Nội vụ đã chủ động tham mưu cho Ban Chỉ đạo đổi mới sắp xếp các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ tập trung thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; giảm đầu mối trung gian; khắc phục tình trạng trùng lặp, chồng chéo, bỏ sót hoặc không rõ chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực quản lý và đáp ứng nguyên tắc, tiêu chí thành lập tổ chức theo chủ trương của Đảng và quy định của pháp luật; kiên trì mô hình tổ chức quản lý đa ngành, đa lĩnh vực đối với Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện; tiếp tục thực hiện sắp xếp tinh gọn đơn vị sự nghiệp công lập và thúc đẩy tự chủ, xã hội hóa đối với các dịch vụ công. Trong năm 2022, các Bộ, ngành Trung ương đã giảm được 17 tổng cục và tổ chức tương đương tổng cục; 08 cục thuộc tổng cục và thuộc Bộ; 145 vụ/ban thuộc tổng cục và thuộc Bộ, điển hình là Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nội vụ, Bộ Y tế...

Ở địa phương, tiếp tục giảm 711 tổ chức cấp phòng thuộc cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh và cấp huyện. Đến nay, 63 tỉnh, thành phố đã giảm được 2.159 tổ chức phòng và tương đương, cơ bản hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy theo Nghị định số 107/2020/NĐ-CP và Nghị định số 108/2020/NĐ-CP. Các tỉnh có kết quả tốt nhất là Ninh Thuận, Bình Phước, Cao Bằng, Quảng Ngãi, Vĩnh Phúc, Hậu Giang, Kiên Giang, Sơn La, Quảng Nam, Long An. Việc thực hiện sắp xếp lại theo hướng tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập đã được thực hiện nghiêm túc, đạt nhiều kết quả tích cực: số đơn vị sự nghiệp công lập của các Bộ, ngành, địa phương năm 2021 giảm 13,4% so với năm 2015, vượt mục tiêu Nghị quyết số 19-NQ/TW đề ra trong giai đoạn 2015-2021.

Triển khai thực hiện Nghị quyết số 04/NQ-CP về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ với các bộ, ngành và giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành với địa phương; gắn phân cấp, phân quyền với kiểm tra, kiểm soát quyền lực, Bộ Nội vụ đã có văn bản yêu cầu các bộ, ngành, địa phương báo cáo tiến độ triển khai các nhiệm vụ được giao, đồng thời tiếp tục rà soát, đề xuất các nội dung cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước gắn với các thể hóa trách nhiệm người đứng đầu, phẩn bổ nguồn lực hợp lý, nâng cao năng lực, trình độ cán bộ và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực chặt chẽ.

Về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy bên trong của Bộ Nội vụ theo Nghị định số 63/2022/NĐ-CP, với chủ trương nhất quán, Bộ Nội vụ đã thực hiện giảm 02 tổ chức hành chính tương đương cấp tổng cục thành cấp cục, 02 đơn vị cấp vụ và 01 đơn vị sự nghiệp công lập so với nhiệm kỳ trước. Sau khi sắp xếp, cơ cấu tổ chức của Bộ Nội vụ chỉ còn 20 đơn vị, gồm 16 đơn vị là tổ chức hành chính và 04 đơn vị sự nghiệp công lập.

Tạp chí Tổ chức nhà nước: thưa Bộ trưởng, cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số là một nhiệm vụ mới và đã thu được những kết quả tích cực. Bộ trưởng đánh giá vấn đề này ra sao?

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà: cải cách hành chính năm 2022 đã có bước tiến mạnh mẽ, tiêu biểu là cải cách thể chế được Chính phủ chỉ đạo quyết liệt và hiệu quả để tạo đột phá chiến lược cho sự phát triển đất nước; việc tiếp tục cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính đã có đóng góp rất to lớn cho sự phát triển của đất nước, ví dụ kết quả cải cách hành chính trong lĩnh vực Hải quan là một trong bốn yếu tố giúp cho xuất nhập khẩu hàng hóa đến giữa tháng 12/2022 đạt mốc 700 tỷ USD. Thực hiện Nghị định số 42/2022/NĐ-CP “Quy định về việc cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến của cơ quan nhà nước trên môi trường mạng”, tính đến ngày 30/11/2022 tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến đủ điều kiện mức độ 4 đạt 98% (chiếm 55,7% tổng số thủ tục hành chính); phối hợp thực hiện tích cực và có hiệu quả các nhiệm vụ xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, chính quyền số.

Thực hiện vai trò cơ quan thường trực công tác cải cách hành chính của Chính phủ, Bộ Nội vụ thường xuyên đôn đốc các Bộ, ngành, địa phương quyết liệt triển khai nhiều nhóm nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh cải cách hành chính trong các lĩnh vực cụ thể, trọng tâm là rà soát, hoàn thiện thể chế về chức năng, nhiệm vụ của các Bộ, ngành; nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính; tăng cường chuyển đổi số, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm để đổi mới, nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính; tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, quy trình, thủ tục hành chính đang cản trở sự phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Bộ Nội vụ chủ động, tích cực tham mưu cho Chính phủ, Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ cải cách hành chính theo Nghị quyết số 76/NQ-CP về Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030; tổ chức Hội nghị công bố Chỉ số hài lòng năm 2021 (SIPAS-2021) và Chỉ số cải cách hành chính năm 2021 (PAR INDEX-2021) của các Bộ, ngành, địa phương; chỉ số PAR INDEX năm 2021 bình quân đạt 86,37%, tăng 2,65 điểm phần trăm so với năm 2020 (83,72%); Chỉ số SIPAS năm 2021 bình quân đạt 87,16% tăng 1,68 điểm phần trăm so với năm 2020 (85,48%). Các cơ quan, đơn vị tiêu biểu là Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Nội vụ; Hải Phòng, Quảng Ninh, Thừa Thiên Huế, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên,…

Tạp chí Tổ chức nhà nước: việc tổ chức thành công Hội nghị những người đứng đầu nền công vụ các nước ASEAN và ASEAN+3 lần thứ 21 được dư luận trong nước và thế giới đánh giá rất cao, Bộ trưởng có đánh giá gì về vai trò Chủ tịch luân phiên Hợp tác ASEAN về các vấn đề công vụ lần thứ 21 của Bộ Nội vụ?

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà: mặc dù năm 2022 gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh, nhưng hoạt động đối ngoại của Bộ Nội vụ vẫn được chú trọng và đạt được nhiều kết quả nổi bật. Đó là sau 20 năm, Việt Nam đã tổ chức rất thành công Hội nghị những người đứng đầu các nền công vụ ASEAN và ASEAN+3, các nước đối thoại và Diễn đàn về Quản trị đất nước tốt. Hội nghị những người đứng đầu các nền công vụ ASEAN và ASEAN+3, các nước đối thoại và Diễn đàn về Quản trị đất nước tốt được Ban Thư ký ASEAN, các đại biểu của ASEAN tham dự Hội nghị, cộng đồng quốc tế đánh giá cao vai trò, vị trí của Bộ Nội vụ Việt Nam trong khu vực, nâng cao vị thế đất nước, con người Việt Nam trong khu vực và quốc tế.

Bộ Nội vụ đã ký kết các chương trình hợp tác với đối tác, tổ chức quốc tế về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức, viên chức, nhất là cán bộ trẻ, cán bộ nữ; xây dựng Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế về xây dựng nền công vụ giai đoạn 2022-2026” và tổ chức thành công nhiều chuyến công tác nước ngoài tại Cộng hòa Pháp, Nhật Bản, Canada, Cu-ba, Chi-lê, Na Uy, Australia, Singapore, Lào,… đón tiếp nhiều đoàn khách quốc tế đến làm việc và ký kết nhiều văn kiện hợp tác quan trọng. Đặc biệt, đã tổ chức 03 đoàn cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý trẻ và cán bộ nữ của chính quyền địa phương đi bồi dưỡng nâng cao năng lực tại các nước có nền hành chính tiên tiến là Cộng hòa Pháp và Nhật Bản, đây là một trong những việc làm có ý nghĩa thiết thực để hiện thực hóa mục tiêu đào tạo cán bộ trẻ, thu hút các nguồn lực và kinh nghiệm quốc tế vào việc đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước thuộc lĩnh vực Nội vụ.

Tạp chí Tổ chức nhà nước: phát huy kết quả đạt được trong năm 2022, Bộ trưởng có thể cho biết một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2023 của Bộ Nội vụ?

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà: phát huy kết quả đạt được năm 2022, năm 2023  Bộ Nội vụ đề ra phương châm hành động “Đoàn kết, kỷ cương, gương mẫu, đổi mới, sáng tạo, hiệu quả” nhằm tạo sự thay đổi và chuyển biến tích cực hơn nữa, hiệu quả hơn nữa trên các lĩnh vực của ngành Nội vụ. Trong đó tập trung vào các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất, ưu tiên đầu tư toàn diện cho công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách thuộc lĩnh vực nội vụ, nhất là đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả về tổ chức bộ máy, biên chế; công vụ, công chức, xây dựng chính quyền địa phương, tập trung cho cấp xã và xây dựng chính quyền đô thị nhằm đáp ứng yêu cầu kiến tạo, phát triển và quản trị nền hành chính các cấp.

Thứ hai, đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức; hoàn thiện tiêu chuẩn, chức danh ngạch công chức và tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý các cấp. Quy định chế độ, chính sách phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài và khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung. Đổi mới công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức bảo đảm đồng bộ với quy định của Đảng và xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ năng lực, phẩm chất, cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Tham mưu về lộ trình cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW khi cấp có thẩm quyền cho phép. Hoàn thiện cơ chế, chính sách phát hiện, liên thông đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã với cấp huyện, cấp tỉnh nhằm xây dựng một chế độ công vụ chung, thống nhất.

Thứ ba, tập trung rà soát, đôn đốc, thực hiện quyết liệt phân cấp, phân quyền giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ với Bộ, ngành và với chính quyền địa phương nhằm khơi thông các điểm nghẽn và rào cản sự phát triển, phát huy tính năng động, sáng tạo, tự chủ của các địa phương, gắn với kiểm tra, kiểm soát quyền lực. Đẩy mạnh sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong các cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập; gắn với thực hiện hiệu quả lộ trình giảm biên chế hàng năm để đến năm 2026 đạt chỉ tiêu giảm 5% biên chế công chức và 10% biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Gắn tinh giản biên chế với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; thực hiện chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức dôi dư sau sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp.

Thứ tư, triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả kết luận của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị quyết của Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2022-2025; hoàn thành việc sắp xếp bảo đảm mục tiêu, nguyên tắc đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong năm 2023 và 2024 để ổn định tổ chức Đại hội Đảng các cấp vào năm 2025. Đẩy mạnh việc thẩm định trình cấp có thẩm quyền thành lập các đơn vị hành chính đô thị gắn nâng cao chất lượng đô thị, thúc đẩy tốc độ đô thị hóa theo chủ trương của Đảng; xây dựng hệ thống thể chế, chính sách mô hình chính quyền đô thị, nông thôn, hải đảo, đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.

Thứ năm, tiếp tục thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính của Chính phủ và tập trung phối hợp có trọng tâm, trọng điểm cải cách hành chính, nhất là đẩy mạnh cải cách thể chế, cải cách tổ chức bộ máy, công vụ, công chức và xây dựng, phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số; đổi  mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả về đánh giá chỉ số CCHC (PAR INDEX) và Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ cơ quan hành chính nhà nước (SIPAS); tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện cải cách hành chính các bộ, ngành, địa phương.

Thứ sáu, củng cố ổn định tổ chức bộ máy và phát huy vai trò, trách nhiệm của hệ thống tổ chức thi đua khen thưởng từ trung ương, bộ, ngành, địa phương bảo đảm làm tốt công tác tham mưu công tác thi đua, khen thưởng; xây dựng và hoàn thiện các nghị định, văn bản cụ thể hóa Luật Thi đua, Khen thưởng được Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV thông qua; đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước gắn với nhiệm vụ từng cơ quan, đơn vị, địa phương và hướng mạnh về cơ sở để tập hợp, vận động toàn dân tham gia các phong trào thi đua theo hướng dẫn của Trung ương và địa phương.

Thứ bảy, tổ chức triển khai chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về bảo đảm quyền tự do, tín ngưỡng của nhân dân; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ phục vụ sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước; tham mưu triển khai hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thanh niên, công tác cán bộ nữ; tăng cường quản lý nhà nước về hội, quỹ và tổ chức phi chính phủ; đẩy mạnh công tác thanh tra và pháp chế nhằm siết chặt kỷ luật, kỷ cương công vụ, công chức và khơi dậy tinh thần trách nhiệm, cống hiến vì lợi ích chung của đất nước.

Thứ tám, tăng cường hợp tác quốc tế; thực hiện có hiệu quả Đề án đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030. Đặc biệt tham gia tích cực các hoạt động hợp tác công vụ các nước khối ASEAN và ASEAN+3.

Thứ chín, làm tốt công tác thông tin tuyên truyền tạo sự thống nhất, đồng thuận của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị và toàn xã hội nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhà nước của Bộ Nội vụ, ngành Nội vụ. Tổ chức các hội nghị, hội thảo với các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các cấp, các ngành, địa phương và lắng nghe được nhiều ý kiến, kiến nghị của cử tri, đại biểu Quốc hội để bổ sung, hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách của ngành Nội vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thời kỳ mới.

Thứ mười, đẩy mạnh ứng dựng công nghệ thông tin, chuyển đổi số nhằm góp phần xây dựng nền hành chính dân chủ, pháp quyền, hiện đại, chuyên nghiệp, công khai, minh bạch, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ Nhân dân.

Tạp chí Tổ chức nhà nước: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!