BỘ NỘI VỤ

Chính sách tiền lương là một bộ phận đặc biệt quan trọng của hệ thống chính sách kinh tế- xã hội, liên quan trực tiếp đến các cân đối lớn của nền kinh tế, thị trường lao động và đời sống người hưởng lương, góp phần xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, trong sạch, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phòng, chống tham nhũng, lãng phí.

Nước ta đã trải qua 04 lần cải cách chính sách tiền lương vào các năm 1960, năm 1985, năm 1993 và năm 2003. Kết luận Hội nghị Trung ương 8 khóa IX về Đề án cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và trợ cấp ưu đãi người có công giai đoạn 2003- 2007 đã từng bước được bổ sung, hoàn thiện theo chủ trương, quan điểm chỉ đạo của Đại hội Đảng các khóa X, XI, XII, Kết luận Hội nghị Trung ương 6 khóa X. Từ năm 2011 đến nay, Bộ Nội vụ đã tham mưu trình Ban Cán sự đảng Chính phủ báo cáo việc xây dựng Đề án cải cách chính sách tiền lương theo từng giai đoạn phát triển của đất nước tại các Hội nghị Trung ương 5 khóa XI (Kết luận số 23-KL/TW ngày 29/5/2012), Hội nghị Trung ương 7 Khóa XI (Kết luận số 63-KL/TW ngày 27/3/2013), đặc biệt là Ban Cán sự đảng Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị trình Hội nghị Trung ương 7 khóa XII thông qua Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21 tháng 5 năm 2018 về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp. Theo đó, Bộ Nội vụ đã tham mưu trình Chính phủ từng bước điều chỉnh mức lương cơ sở đối với khu vực công phù hợp với tình hình kinh tế- xã hội và khả năng ngân sách nhà nước từ 730.000đ/tháng (năm 2010) lên 1.490.000đ/tháng (năm 2019), vì vậy tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang đã từng bước được cải thiện, nhất là ở những vùng, lĩnh vực đặc biệt khó khăn, góp phần nâng cao đời sống của người hưởng lương.

Bên cạnh những kết quả đạt được, chính sách tiền lương hiện hành vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Chính sách tiền lương trong khu vực công còn phức tạp, thiết kế hệ thống bảng lương chưa phù hợp với vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo; còn mang nặng tính bình quân, không bảo đảm được cuộc sống, chưa phát huy được nhân tài, chưa tạo được động lực để nâng cao chất lượng và hiệu quả làm việc của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang.

Quy định mức lương cơ sở nhân với hệ số không thể hiện rõ giá trị thực của tiền lương. Có quá nhiều loại phụ cấp, nhiều khoản thu nhập ngoài lương do nhiều cơ quan, nhiều cấp quyết định bằng các văn bản quy định khác nhau làm phát sinh những bất hợp lý, không thể hiện rõ thứ bậc hành chính trong hoạt động công vụ. Chưa phát huy được quyền, trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc đánh giá và trả lương, thưởng, gắn với năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả công tác của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Những hạn chế, bất cập nêu trên có nguyên nhân khách quan từ nội lực nền kinh tế còn yếu, chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp; tích luỹ còn ít, nguồn lực nhà nước còn hạn chế... nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Việc thể chế hoá các chủ trương của Đảng về chính sách tiền lương còn chậm, chưa có nghiên cứu căn bản và toàn diện về chính sách tiền lương trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị còn cồng kềnh, chức năng, nhiệm vụ còn chồng chéo, hiệu lực, hiệu quả hoạt động chưa cao. Số đơn vị sự nghiệp công lập tăng nhanh, số người hưởng lương, phụ cấp từ ngân sách nhà nước còn quá lớn.

Việc xác định vị trí việc làm còn chậm, chưa thực sự là cơ sở để xác định biên chế, tuyển dụng, sử dụng, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, công vụ của cán bộ, công chức, viên chức và trả lương.

2. Triển khai thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và người hưởng lương trong lực lượng vũ trang theo Nghị quyết số 27-NQ/TW

Căn cứ Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21 tháng 5 năm 2018 của Hội nghị Trung ương 7 khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp, Bộ Nội vụ đã trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 107/NQ-CP ngày 16 tháng 8 năm 2018 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW, trong đó đã phân công các Bộ, cơ quan Trung ương triển khai thực hiện việc xây dựng chế độ tiền lương mới đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Hằng năm, căn cứ báo cáo tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW và Nghị quyết 107/NQ-CP của các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương, Bộ Nội vụ đã tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiến độ triển khai và kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các biện pháp cần thiết để bảo đảm thực hiện đồng bộ và có hiệu quả Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW.

Các Bộ, cơ quan Trung ương được phân công nhiệm vụ xây dựng chế độ tiền lương mới tại Nghị quyết số 107/NQ-CP đã thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc hoặc Ban Soạn thảo và Tổ Biên tập cải cách chính sách tiền lương, triển khai xây dựng bảng lương theo vị trí việc làm, chức danh, chức vụ lãnh đạo và phụ cấp theo nghề đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang thuộc phạm vi quản lý ngành, lĩnh vực và gửi Bộ Nội vụ để tổng hợp. Bộ Tài chính xây dựng quy định cơ chế quản lý tiền lương và thu nhập, các giải pháp tài chính, ngân sách để tạo nguồn lực cho cải cách chính sách tiền lương; Ban Tổ chức Trung ương xây dựng Bảng phân loại chức vụ tương đương và Hệ thống vị trí việc làm trong hệ thống chính trị.

Căn cứ đề xuất xây dựng bảng lương và phụ cấp của các Bộ, cơ quan Trung ương, Bộ Nội vụ đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan thành viên Ban Chỉ đạo tổng hợp, xây dựng Dự thảo Báo cáo Bộ Chính trị về xây dựng cụ thể chế độ tiền lương mới đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và Dự thảo Thuyết minh thiết kế bảng lương mới năm 2021, gửi lấy ý kiến các Bộ, cơ quan ở Trung ương và các Tỉnh ủy, Thành ủy.

Trên cơ sở tổng hợp các báo cáo của Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Tài chính, ý kiến tham gia của các cơ quan Trung ương và địa phương về các dự thảo quy định cụ thể chế độ tiền lương mới và do tình hình có nhiều thay đổi, do ảnh hưởng sâu rộng của dịch Covid-19, Bộ Nội vụ đã chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và ưu đãi người có công trình Chính phủ để trình Bộ Chính trị xem xét, quyết định lộ trình thực hiện các quy định cụ thể về chế độ tiền lương mới đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của đất nước.

Sau khi có ý kiến Kết luận của Bộ Chính trị, các cơ quan chức năng theo thẩm quyền ban hành các văn bản quy định chế độ tiền lương mới thực hiện thống nhất đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang thay thế chế độ tiền lương hiện hành./.

Vụ Tiền lương, Bộ Nội vụ