Giải thưởng Kovalevskaia do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thực hiện, bắt đầu từ năm 1985 và trở thành giải thưởng cấp quốc gia có uy tín dành cho các nhà khoa học nữ. Đây là giải thưởng thường niên dành tặng cho những tập thể, cá nhân nữ khoa học xuất sắc; nhằm tôn vinh những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học vào thực tiễn cuộc sống, đem lại nhiều lợi ích trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội và văn hóa. Từ năm 1985 đến nay, giải thưởng được trao cho 19 tập thể và 48 cá nhân nhà khoa học nữ xuất sắc trên các lĩnh vực toán, lý, hóa, sinh, nông nghiệp, y học, công nghệ thông tin…
Giải thưởng Kovalevskaia lần này được trao cho 01 cá nhân và 01 tập thể: GS Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam; Bộ môn Công nghệ môi trường, Khoa Môi trường, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Tới dự lễ trao Giải thưởng Kovalevskaia có: Ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Bà Nguyễn Thị Doan, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam; Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Ông Điểu K’Ré, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương; Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; đại diện lãnh đạo Bộ, Ban, Ngành, Hội Phụ nữ, Hội Nữ tri thức Việt Nam; Các Thầy/ Cô đại diện giảng viên các trường đại học và đại diện học viên, sinh viên; Phóng viên đại diện các cơ quan truyền thông, báo chí đến dự và đưa tin.
GS. TS. Tạ Thành Văn, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội phát biểu: “Lần đầu tiên Trường Đại học Y Hà Nội được đăng cai tổ chức Lễ trao Giải thưởng Kovalevskaia đặc biệt quan trọng cho cá nhân nữ và tập thể nữ khoa học xuất sắc đại diện đội ngũ nữ tri thức Việt Nam năm 2018. Giải thưởng Kovalevskaia là giải thưởng khoa học đầy vinh dự dành cho các nhà khoa học nữ, là giải thưởng mà Trường Đại học Y Hà Nội đã đóng góp 03 giải cá nhân và 01 giải tập thể từ năm 1985 đến nay”. Đồng thời, GS Văn thay mặt toàn thể thầy/cô, học viên, sinh viên Trường Đại học Y Hà Nội chức mừng GS. Nguyễn Thị Lan - Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam và Bộ môn Công nghệ môi trường, Khoa môi trường, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội đã vinh dự nhận giải thưởng Kovalevskaia năm 2018. Trong lời phát biểu, GS. Văn mong rằng các chị tiếp tục là tấm gương mẫu mực của các Nhà khoa học để cho thế thệ học trò noi theo và đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp phát triển khoa học của đất nước.
Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam, Bà Nguyễn Thị Doan phát biểu: “Giải thưởng Kovalevskaia là giải thưởng quốc tế đầu tiên của Việt Nam dành cho nữ khoa học và tập thể nữ khoa học đã có nghiên cứu thành công và được ứng dụng, truyền bá và thương mại hóa thành công, nhiều công trình quốc tế đã được ghi nhận…Thành công trong nghiên cứu của họ không chỉ giúp họ thành danh mà giúp họ thành công trong công việc nâng cao năng xuất xã hội, giải quyết việc làm cho nhiều người và góp phần đào tạo lớp lớp các thế hệ sinh viên. Đây là giải thưởng và công trình khoa học hết sức danh giá, góp phần cho sự phát triển kinh tế, xã hội đất nước. Đặc biệt trong nền kinh tế tri thức hiện nay thì những giải thưởng này mang hàm lượng chất xám rất cao…Chúng ta đang trong nền kinh tế kết nối, cuộc cách mạng 4.0 là cuộc cách mạng dành cho tri thức…Các nhà khoa học nữ ngày hôm nay là đại diện cho tiếp nối thành công của các thế hệ phụ nữ trước đây, các chị là minh chứng đóng góp cho phụ nữ trong sự nghiệp nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ một cách thành công trong cuộc sống và góp phần cho phát triển đất nước.
Sự phát triển của nền kinh tế số đòi hỏi chúng ta phải có nguồn nhân lực có tri thức, sáng tạo, đáp ứng được yêu cầu sự nghiệp phát triển đất nước thông qua tri thức và bằng tri thức. Muốn vậy, các ngành khoa học tự nhiên như Toán học, Tin học, Y học, Sinh học phải được đầu tư phát triển”. Bà Doan mong muốn những tấm gương của các nhà khoa học nữ được vinh danh hôm nay và câu chuyện của các chị sẽ truyền cảm hứng và khơi dậy khát vọng vươn lên chinh phục đỉnh cao khoa học với các em sinh viên; mong muốn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư và thấy rõ tầm quan trọng của nghiên cứu cơ bản, các ngành khoa học tự nhiên là then chốt trong sự phát triển kinh tế đất nước.
Ông Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và Bà Nguyễn Thị Doan, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Kovalevskaia Việt Nam đã vinh dự trao giải thưởng cho nhà khoa học nữ xuất sắc và tập thể xuất sắc năm 2018.
Tại Lễ trao giải, Ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát biểu chúc mừng các tập thể, cá nhân đoạt giải: “…Các nhà khoa học nữ hiện nay còn nhiều khó khăn trong công tác nghiên cứu khoa học, đó là cơ sở hạ tầng cho nghiên cứu khoa học chưa đầy đủ và hiện đại; quan niệm mang tính định kiến về trách nhiệm của phụ nữ đối với công việc gia đình là rào cản khiến không ít các chị em phải nỗ lực gấp bội nếu muốn dành thời gian cho niềm say mê nghiên cứu phát minh, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến”. Ông Mẫn nhấn mạnh: “Đảng, Nhà nước luôn nhất quán quan điểm đề cao vai trò của đội ngũ trí thức nói chung và vai trò của nữ trí thức nói riêng trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, đề ra các chính sách cụ thể nhằm phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng trí thức, phát huy nguồn tiềm năng chất xám quý giá của đất nước. Kiên trì mục tiêu phát triển bền vững, xác định khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, thúc đẩy bình đẳng giới và phát triển đội ngũ khoa học nữ… trong thời gian tới, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cần tiếp tục sát cánh, đồng hành cùng với đội ngũ các nhà khoa học nữ để đề xuất với Đảng, Chính phủ những chính sách, cơ chế nhằm phát huy tối đa tiềm năng của lực lượng trí thức quan trọng trong sự nghiệp khoa học và công nghệ của nước nhà; cần tuyên truyền về thành tựu của các nhà khoa học nữ, giới thiệu quảng bá các công trình khoa học để ứng dụng trong thực tiễn; kết nối với các nhà khoa học, kiều bào ta ở nước ngoài, hiến công, hiến kế cho sự nghiệp phát triển khoa học công nghệ của đất nước, nhất là tới đây chuẩn bị Đại hội lần thứ XIII của Đảng”. Trong lời phát biểu của mình, Ông Mẫn luôn tin tưởng đội ngũ các nhà khoa học nói chung, đặc biệt là các tập thể, cá nhân được Giải thưởng Kovalevskaia sẽ luôn là những hạt nhân nòng cốt truyền lửa, truyền cảm hứng cho hàng chục triệu phụ nữ Việt Nam phấn đấu vươn lên; tự tin hội nhập để cống hiến hết mình cho Tổ quốc Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát biểu mong muốn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm, tạo điều kiện và hỗ trợ cho chị em nữ nói chung, chị em nữ trong nghiên cứu khoa học và đặc biệt trong nghiên cứu khoa học tự nhiên, khoa học cơ bản để có điều kiện tiếp tục cống hiến cho con đường khoa học của mình.
GS. Nguyễn Thị Lan là nhà khoa học nữ duy nhất được nhận giải thưởng Kovalevskaia năm 2018 do có các thành tích xuất sắc trong công tác nghiên cứu, đào tạo, quản lý cũng như hoạt động thực tiễn. Với chuyên ngành chăn nuôi - thú y - thủy sản, các sản phẩm khoa học công nghệ đáng chú ý của GS. TS. Nguyễn Thị Lan đã được công nhận và chuyển giao gồm: Kít chẩn đoán nhanh hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản hay bệnh tai xanh ở lợn; Kháng thể đơn dòng chẩn đoán đặc hiệu bệnh Care (bệnh sài sốt) ở chó; Vắc-xin phòng bệnh Care ở chó và Chế phẩm vi sinh vật (đệm lót sinh học) sử dụng trong chăn nuôi,…
Tập thể nữ cán bộ Bộ môn Công nghệ môi trường, Khoa Môi trường, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội được nhận Giải thưởng Kovalevskaia do đạt nhiều thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học với lĩnh vực nghiên cứu chính gồm: công nghệ xử lý và tận dụng chất thải; phân tích và đánh giá chất lượng môi trường. Trong đó, với hướng nghiên cứu về công nghệ xử lý, tận dụng chất thải, các nữ nhà khoa học thuộc Bộ môn Công nghệ môi trường, Khoa Môi trường, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội đã triển khai áp dụng thử nghiệm, thực tế một số mô hình xử lý nước thải sản xuất công nghiệp và cải thiện môi trường nước mặt, như các đề tài: Xây dựng hệ thống xử lý nước thải dệt nhuộm; Nghiên cứu chế tạo hệ thống đồng bộ xử lý nước ngầm có hàm lượng asen cao; xử lý nước thải với nồng độ chất hữu cơ cao; chế tạo vật liệu xử lý ô nhiễm từ các chất thải,… Bên cạnh đó, một số đề tài nghiên cứu nổi bật trong hướng nghiên cứu về phân tích đánh giá môi trường gồm: Nghiên cứu về asen và các hợp chất nitơ trong nước ngầm; Bộ kít thử và phương pháp xác định nhanh amoni trong các nguồn nước cấp cho sinh hoạt và ăn uống,…. Các nghiên cứu đều thể hiện tính tiên tiến và định hướng ứng dụng cao.
Tiếp nối sau phần Lễ trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2018, là chương trình giao lưu giữa các nhà khoa học nữ từng được nhận Giải thưởng Kovalevskaia và các nữ sinh viên các trường đại học tại Hà Nội.
Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trao Bằng khen cho hội viên Hội Nữ trí thức Việt Nam được phong hàm Giáo sư, Phó Giáo sư năm 2017 và học vị Tiến sĩ trong nước năm 2017 và năm 2018 nhằm tôn vinh những đóng góp của các nhà khoa học nữ.
Tại buổi lễ, Quỹ Giải thưởng Kovalevskaia đã trao tặng học bổng hỗ trợ các công trình/đề tài nghiên cứu khoa học tiêu biểu của các nữ sinh năm 2019 và trao học bổng cho 03 nữ sinh chuyên Toán, Trường PTTH chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội trong 03 năm học với số tiền là 500 USD/năm.
Một số hình ảnh:
Nguồn: https://www.hmu.edu.vn