Cây rau trái vụ đang mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho các hộ trồng. Trao đổi với chúng tôi về “triển vọng” khi Bắc Hà triển khai chương trình: “Mỗi xã một sản phẩm”, Ông Nguyễn Xuân Giang - Trưởng phòng NN&PTNT huyện cho biết: “Cơ hội từ chương trình sẽ rất lớn, khi 21/21 xã, thị trấn trong huyện xác định được các sản phẩm chủ lực, có lợi thế để tập trung phát triển, đồng thời tham mưu kịp thời để ngành chức năng xem xét, có lộ trình giúp đỡ, tháo gỡ khó khăn cho các xã đang gặp phải, như vấn đề: Xây dựng chuỗi liên kết, tiêu thụ sản phẩm, hình thành các vùng sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa. Hiện nay, các huyện, thành phố trong tỉnh đang chờ UBND tỉnh hoàn thiện phương án, kế hoạch để tổ chức triển khai chương trình này. Tuy nhiên, xác định đây là chương trình quan trọng, có ý nghĩa rất lớn đối với địa phương, huyện Bắc Hà đã chủ động trong công tác chuẩn bị. Phòng NN&PTNT huyện đã tham mưu cho UBND huyện một số nội dung cần thực hiện "trước mắt" và "lâu dài", như mời chuyên gia đến tư vấn về nội dung, ý nghĩa, tiến trình thực hiện chương trình OCOP phù hợp với đặc điểm thực tế của địa phương, tiếp đó là việc tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn các xã lựa chọn, đăng kí các sản phẩm thế mạnh, có thể tham gia chương trình OCOP - Ông Nguyễn Xuân Giang cho hay
Cũng theo Ông Giang: "Hiện nay, khi huyện vùng cao Bắc Hà đang trong quá trình phát triển Du lịch - Dịch vụ, sẽ có rất nhiều lợi thế và “triển vọng” khi áp dụng chương trình OCOP - “mỗi xã một sản phẩm”. Qua rà soát đã có không ít sản phẩm mang tính đặc hữu vùng miền mà chỉ riêng Bắc Hà mới có. Toàn huyện hiện có khoảng 28 sản phẩm lợi thế. Đây là các sản phẩm có giá trị kinh tế, giá trị thương mại cao và có thể phát triển thành các sản phẩm OCOP trong tương lai gần... Trong đó, các sản phẩm này chia ra thành 5 nhóm, gồm nhóm thực phẩm có 12 sản phẩm; đồ uống 4; thảo dược: 6; lưu niệm 2 và nhóm dịch vụ nông thôn 04 sản phẩm”.
Những năm qua, nhờ sự quan tâm chỉ đạo của huyện, đã có 1 số sản phẩm nông sản chủ lực đã được cấp chứng nhận nhãn hiệu hàng hóa, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, có thể kể đến: Đặc sản gạo Khẩu Nậm Xít, chè Shan Bắc Hà, rau Bắc Hà, mận Bắc Hà, Rượu Bản Phố... Hiện nay, huyện Bắc Hà cũng có thêm sản phẩm "Quế hữu cơ Nậm Đét" đang được tổ chức phát triển Hà Lan hỗ trợ kinh phí, trình Cục Sở hữu trí tuệ công nhận đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa.
Điều đáng ghi nhận là thông qua chương trình giới thiệu tiềm năng du lịch, các lễ hội truyền thống địa phương, và đặc biệt là “tuần văn hóa du lịch Bắc Hà năm 2018 ” tổ chức đầu tháng 6/2018, các sản phẩm nói trên đã được người tiêu dùng trong và ngoài nước biết đến nhiều hơn. Dù vậy về lâu dài, các sản phẩm này vẫn cần được “tạo đà” để khẳng định thương hiệu, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường, len lỏi vào các thị trường khó tính, siêu thị lớn.
Chị Lý Thị Hạnh một điển hình trồng rau trái vụ mang lại thu nhập cao ở thôn Sín Chải xã Na Hối. Để tìm hiểu về thực trạng sản xuất, cơ hội phát triển và những khó khăn cần tháo gỡ khi thực hiện chương trình (OCOP) tại địa phương, chúng tôi tìm về 2 xã Thải Giàng Phố và Na Hối. Đây là những xã có sản phẩm nông sản đã được cấp nhãn hiệu hàng hóa. Trao đổi với chúng tôi, Bà Vù Thị Máy - Phó Chủ tịch UBND xã Thải Giàng Phố cho biết: " Vùng cao Thải Giàng Phố từ lâu đã được biết đến với Thương hiệu "Gạo đặc sản Khẩu Nậm Xít" được thị trường rất ưu chuộng, tìm mua… giá bán cũng cao, ổn định, giao động từ 25 -27 nghìn đồng/kg. Mặc dù diện tích cấy lúa Khẩu Nậm Xít của xã rất ít, chỉ khoảng 3 ha, tập chung tại 2 thôn Ngài Ma và Nậm Thố, năng xuất thu hoạch cũng thấp hơn các giống lúa khác, tuy nhiên giá bán lại cao, ổn định nên mang lại hiệu quả kinh tế rất thiết thực. Chính quyền xã rất mong khi chương trình OCOP triển khai sẽ giúp quy hoạch, mở rộng vùng sản xuất, để lợi ích từ giống lúa này càng thiết thực hơn với địa phương..”
Còn với Xã Na Hối- Địa phương được biết đến với thế mạnh sản xuất rau An toàn, rau trái vụ, mang lại hiệu quả kinh tế rất khả quan. Bà Sùng Thị Hoa, Chủ tịch UBND xã cho biết: “ Hiện nay, các sản phẩm “Rau Bắc Hà” nói chung đã được chứng nhận nhãn hiệu hàng hóa. Khi huyện Bắc Hà triển khai chương trình “mỗi xã 1 sản phẩm”, chúng tôi thấy rất phấn khởi. Năm 2018, xã Na Hối cũng mạnh dạn đưa cây Rau bản địa tham gia chương trình này. Thực tế, trước đây mặc dù đã có HTX, xong bà con trồng rau xã Na Hối vẫn rất loay hoay với việc tìm nguồn tiêu thụ. Hiện nay, tình hình này đã được cải thiện do việc liên kết, tiêu thụ sản phẩm được đẩy mạnh, tuy nhiên về lâu dài, xã hi vọng được ngành chức năng huyện hỗ trợ thêm về mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, có cơ chế hỗ trợ để bà con phát triển thương hiệu rau bản địa để nông dân không phải sản xuất theo phong trào rồi bị cuốn vào vòng xoáy được mùa mất giá hoặc ngược lại… Cùng với diện tích hơn 1,5 ha rau trái vụ đang cho thu hoạch, vụ đông xuân 2018-2019 này, xã tiếp tục trồng mới 30 ha rau màu, tăng hơn 5 ha so với cùng kì năm trước. Nếu chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” có thể giải quyết được những khó khăn trên thì có lẽ bà con nông dân sẽ rất tích cực tham gia
Sau bao thăng trầm, hiện nay các sản phẩm chè shan Bản Liền, dược liệu atiso, rượu Bản Phố.. đã có các doanh nghiệp hợp tác xã hợp đồng liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm do đó lợi thế phát triển rất khả quan, có thể mở rộng sản xuất, đặc biệt với sản phẩm chè Shan Bản Liền- Đã có tên trên bản đồ Chè quốc tế, được cấp 3 chứng nhận thẩm định chất lượng từ Hoa Kì và EU, tiếp đó là các sản phẩm dược liệu, bánh chưng đen, quế hữu cơ Nậm Đét cũng có rất nhiều lợi thế.
Trong thời gian tới, huyện Bắc Hà sẽ triển khai tại 21/21 xã, thị trấn, trong đó dự kiến từ giai đoạn 2017 - 2020, tập trung phát triển các sản phẩm chủ lực, sản phẩm làng nghề mang tính đặc trưng, nổi tiếng, có lợi thế cạnh tranh, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường, phục vụ khách du lịch; năm 2018 – 2019, thực hiện chứng nhận 02 nhãn hiệu là “Ngựa Bắc Hà” và “Dược liệu Bắc Hà”. Giai đoạn 2020 – 2030 sẽ mở rộng tất cả các sản phẩm truyền thống có tiềm năng phát triển thành hàng hóa. Hiện, huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức trong việc triển khai thực hiện OCOP Bắc Hà cho cán bộ và nhân dân hiểu được tầm quan trọng, ý nghĩa của chương trình. Đồng thời đưa Chương trình OCOP vào nghị quyết của cấp ủy, chính quyền các cấp để có kế hoạch triển khai cụ thể, phù hợp.
Ông Nguyễn Xuân Giang - Trưởng phòng NN&PTNT huyện
trao đổi với phóng viên về triển vọng khi làm OCOP tại Bắc Hà. Cũng theo ông Nguyễn Xuân Giang - Trưởng phòng NN &PTNT huyện Bắc Hà: “Chương trình “mỗi xã 1 sản phẩm” nếu được triển khai tốt sẽ rất thiết thực, thúc đẩy đầu tư phát triển sản xuất gắn với chế biến, kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, góp phần phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân. Thêm vào đó, chương trình sẽ thổi một luồng gió mới giúp các xã của huyện đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM từ nâng cao tiêu chí thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo. Trước mắt, sẽ chọn sản phẩm nổi bật để phát triển trước rồi dần dần nhân rộng, tiếp đó sẽ tiếp tục đầu tư hạ tầng, vận động các doanh nghiệp, cơ sở, làng nghề tập trung sản xuất sản phẩm chất lượng, đăng ký nhãn hiệu và quảng bá thương hiệu… nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc phát triển mô hình “Mỗi xã một sản phẩm” trên địa bàn huyện Bắc Hà”./.
Khuất Linh/laocai.gov.vn