Về quan điểm, mục tiêu và nguyên tắc thực hiện chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ
Về mục tiêu của chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ, cụ thể hóa mục tiêu của Kết luận số 86-KL/TW, Điều 1 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP đã quy định cụ thể phạm vi điều chỉnh nhằm thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ vào làm việc tại các cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến cấp huyện; đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang.
Ảnh minh họa. Nguồn:
Về quan điểm, nguyên tắc áp dụng chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ và biên chế tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ, quan điểm, nguyên tắc thực hiện chính sách theo Kết luận số 86-KL/TW đã được quy định cụ thể tại Điều 3 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP. Theo đó, việc thực hiện chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ phải bảo đảm thống nhất, đồng bộ từ khâu phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, sử dụng và đãi ngộ; bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật, công khai, minh bạch, khách quan và cạnh tranh.
Để đảm bảo thực hiện Khoản 3 mục II Kết luận số 86-KL/TW, Nghị định quy định việc ưu tiên bố trí số biên chế nhà nước chưa sử dụng để thu hút sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ vào làm việc nhưng phải phù hợp với ngành nghề đào tạo và vị trí việc làm của cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Về đối tượng áp dụng chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ
Về đối tượng áp dụng chính sách, cụ thể hóa chính sách phát hiện ngay từ cơ sở đào tạo và thực tiễn công tác quy định tại Khoản 4.1 điểm 4 mục II Kết luận số 86-KL/TW, Điều 2 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP quy định đối tượng áp dụng chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ gồm: Sinh viên tốt nghiệp đại học loại xuất sắc tại cơ sở giáo dục đại học ở trong nước hoặc nước ngoài được công nhận tương đương về văn bằng, chứng chỉ theo quy định của pháp luật có kết quả học tập và rèn luyện xuất sắc các năm học của bậc đại học; người có trình độ thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa cấp I, bác sĩ nội trú, dược sĩ chuyên khoa cấp I chuyên ngành y học, dược học; người có trình độ tiến sĩ, bác sĩ chuyên khoa cấp II, dược sĩ chuyên khoa cấp II chuyên ngành y học, dược học.
Về tiêu chuẩn của người áp dụng chính sách, để đảm bảo thu hút được sinh viên tốt nghiệp đại học xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ có năng lực, trình độ, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu của Bộ Chính trị; đồng thời, tránh việc tuyển dụng tràn lan, phát sinh tiêu cực trong quá trình thực hiện, ngoài quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ, Điều 2 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP đã quy định cụ thể tiêu chuẩn, điều kiện áp dụng đối với đối tượng thụ hưởng chính sách, thông qua đó tố chất, năng lực học tập, nghiên cứu vượt trội của đối tượng tuyển chọn được thể hiện, đáp ứng mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng trở thành nhân tài, chuyên gia giỏi trong các lĩnh vực phục vụ lâu dài cho đất nước theo yêu cầu của Bộ Chính trị tại điểm 1 Mục II Kết luận số 86-KL/TW.
Về độ tuổi của sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ, theo quy định tại điểm 2 mục II quy định mục tiêu của Kết luận số 86-KL/TW thì sinh viên tốt nghiệp xuất sắc có tuổi đời không quá 25, thạc sĩ không quá 28 và tiến sĩ không quá 32 tuổi.
Tuy nhiên, để phù hợp với các quy định hiện hành của Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức, Luật Thanh niên và văn bản pháp luật quy định việc sử dụng, trọng dụng cá nhân trong hoạt động khoa học và công nghệ với thực tế đào tạo, cũng như nhu cầu sử dụng nhân lực của các ngành, lĩnh vực như quốc phòng, an ninh, y học, dược học. Theo đó, Điều 2 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP quy định độ tuổi của người áp dụng chính sách này như sau:
Đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ có trình độ thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa cấp 1, bác sĩ nội trú, dược sĩ chuyên khoa cấp I chuyên ngành y học, dược học thì tuổi đời được tính theo quy định tại Điều 1 Luật Thanh niên, tính đến thời điểm nộp hồ sơ dự tuyển (không quá 30 tuổi).
Cán bộ khoa học trẻ có trình độ tiến sĩ, bác sĩ chuyên khoa cấp II, dược sĩ chuyên khoa cấp II chuyên ngành y học, dược học trong độ tuổi theo quy định tại Điều 23 Nghị định số 40/2014/NĐ-CP ngày 12/5/2014 của Chính phủ quy định việc sử dụng, trọng dụng cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ tính đến thời điểm nộp hồ sơ dự tuyển (không quá 35 tuổi).
Về chính sách phát hiện ngay từ cơ sở đào tạo và thực tiễn công tác
Thực hiện Kết luận số 86-KL/TW, Nghị định số 140/2017/NĐ-CP quy định 01 Chương về phát hiện, tạo nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ. Trong đó, Điều 4 và Điều 5 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP quy định việc phát hiện, lập danh sách sinh viên đáp ứng tiêu chuẩn áp dụng chính sách; theo dõi, phát hiện lập danh sách sinh viên là người Việt Nam tốt nghiệp loại xuất sắc tại các cơ sở giáo dục đại học ở nước ngoài đáp ứng tiêu chuẩn để xem xét, đưa vào diện áp dụng chính sách. Đồng thời, quy định việc xây dựng cơ sở dữ liệu và theo dõi việc thực hiện chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ.
Về chính sách tuyển dụng trực tiếp không qua thi tuyển
Thực hiện quy định tại điểm 4.2 Mục II Kết luận số 86-KL/TW; để đảm bảo thu hút được sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ vào làm việc trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước; đồng thời, phù hợp với quy định tại Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức và Nghị định( ) của Chính phủ về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, viên chức; Điều 7 và Điều 8 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP đã quy định sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ đáp ứng tiêu chuẩn quy định tại Nghị định này được tuyển dụng thông qua xét tuyển đảm bảo công khai, minh bạch, tuyển được đúng người vào các vị trí việc làm phù hợp.
Nghị định số 140/2017/NĐ-CP cũng quy định việc xét tuyển sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ vào làm việc tại Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện theo quy định của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Công an nhân dân và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Nhằm cụ thể hóa tinh thần Kết luận số 86-KL/TW quy định tập thể thường trực cấp uỷ, tổ chức đảng và người đứng đầu cơ quan, đơn vị tuyển dụng có trách nhiệm rà soát, tổng hợp nhu cầu tuyển dụng của cơ quan, đơn vị mình và thực hiện công khai nhu cầu, kế hoạch tuyển dụng, Điều 9 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP quy định cụ thể trình tự, thủ tục tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ.
Hiện nay, quy định về tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp xuất sắc theo hình thức xét tuyển đã được thể chế hóa tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức; Luật Viên chức và các Nghị định hướng dẫn thi hành.
Về chính sách đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ sau khi được tuyển dụng
Để đảm bảo phù hợp với quy định Luật Cán bộ, công chức; Luật Viên chức và các văn bản pháp luật khác có liên quan; đồng thời, để tạo điều kiện cho sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ đáp ứng được công việc cũng như tạo động lực phát triển sau khi được tuyển dụng, Nghị định số 140/2017/NĐ-CP đã cụ thể hóa quy định tại Kết luận số 86-KL/TW như sau:
Về chế độ tập sự, Nghị định quy định sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ sau khi được tuyển dụng thực hiện chế độ tập sự. Đồng thời, Nghị định quy định trong thời gian tập sự sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ được hưởng 100% mức lương và phụ cấp tăng thêm.
Về bố trí công tác điều kiện làm việc, Nghị định quy định cụ thể trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền quản lý, sử dụng thực hiện việc bố trí công tác và tạo điều kiện làm việc cho người được tuyển dụng có cơ hội phát huy năng lực, sở trường, cống hiến cho cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Về chính sách tiền lương, phụ cấp, để bảo đảm không phá vỡ hệ thống thang bảng lương hiện hành và không trái với các quy định của pháp luật về bổ nhiệm ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức; đồng thời, đảm bảo mức thu nhập (gồm lương cộng phụ cấp) của sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ không thấp hơn mức tiền lương quy định tại điểm 4.1, Khoản 4 mục II Kết luận số 86-KL/TW, Nghị định quy định việc bổ nhiệm ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức sau khi kết thúc thời gian tập sự. Theo đó, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên và xếp lương tương ứng với trình độ đào tạo; đồng thời, cho hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 100% mức lương hiện hưởng.
Về chính sách bổ nhiệm ngạch chuyên viên chính hoặc chức danh nghề nghiệp viên chức tương đương với ngạch chuyên viên chính, Nghị định quy định sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ sau 3 năm kể từ ngày được tuyển dụng được đặc cách cử tham dự kỳ thi nâng ngạch chuyên viên chính và tương đương nếu đáp ứng được các quy định. Nếu trúng tuyển kỳ thi nâng ngạch thì được bổ nhiệm vào ngạch, xếp lương ngạch chuyên viên chính và tương đương bảo đảm đúng quy định tại Kết luận số 86-KL/TW và hưởng phụ cấp tăng thêm tương ứng; đồng thời, quy định chính sách đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ nếu không trúng tuyển kỳ thi nâng ngạch công chức hoặc thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức.
Về chính sách phong, thăng cấp bậc quân hàm sĩ quan quân đội, cấp bậc hàm sĩ quan công an đối với người được thu hút vào lực lượng vũ trang, căn cứ Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Công an nhân dân, Nghị định quy định chính sách phong, thăng cấp bậc quân hàm sĩ quan quân đội; cấp bậc hàm sĩ quan công an đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ được thu hút vào lực lượng vũ trang đảm bảo đúng các quy định hiện hành của pháp luật và phù hợp với tính chất đặc thù của lực lượng vũ trang trong việc tuyển dụng, sử dụng nhân lực chất lượng cao vào các vị trí công việc quan trọng trong công nghiệp quốc phòng và lĩnh vực an ninh quốc gia.
Về chính sách đào tạo, bồi dưỡng sau tuyển dụng, Nghị định quy định người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền quản lý, sử dụng công chức, viên chức có trách nhiệm tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ, nhằm đảm bảo thực hiện đồng bộ các chính sách theo đúng tinh thần Kết luận số 86-KL/TW.
Về chính sách đối với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ không đáp ứng mục tiêu, yêu cầu thu hút, tạo nguồn cán bộ, để đảm bảo hiệu quả của chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ; đồng thời, đảm bảo lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng phát huy nguồn lực từ đội ngũ này, Nghị định quy định chính sách áp dụng đối với người sau khi được tuyển dụng không đáp ứng mục tiêu của chính sách. Đồng thời, quy định Bộ Quốc phòng, Bộ Công an hướng dẫn cụ thể về việc đưa ra khỏi diện áp dụng chính sách theo quy định tại Nghị định này đối với người được tuyển dụng không đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an.
Về chính sách thu hút sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ vào làm việc trong các doanh nghiệp nhà nước, Nghị định khuyến khích doanh nghiệp nhà nước áp dụng các quy định tại Nghị định này để thu hút, tạo nguồn nhân lực từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ trong doanh nghiệp để đảm bảo phù hợp với quy định hiện hành của pháp luật và bảo đảm tính tự chủ trong sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.
Về kinh phí thực hiện chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ, Nghị định quy định về kinh phí thực hiện chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ nhằm bảo đảm phân bổ kinh phí phù hợp với trách nhiệm thực hiện chính sách của các cơ quan, tổ chức đơn vị.
Anh Cao (Nguồn: Báo cáo số 112-BC/BCSĐ ngày 15/11/2022)