Mức xử phạt tăng nặng, bổ sung biện pháp khắc phục
Theo Dự thảo, hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hoặc thuốc lá thế hệ mới có thể bị phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng. Trong trường hợp tái phạm, mức phạt có thể tăng lên tối đa 10 triệu đồng. Ngoài phạt tiền, người vi phạm còn phải tiêu hủy sản phẩm vi phạm và có thể bị thông báo tới cơ quan, tổ chức, trường học nơi đang công tác hoặc học tập để xử lý theo quy định nội bộ.
Điểm mới đáng chú ý, Dự thảo quy định rõ về khái niệm và đặc điểm của các loại thuốc lá mới, nhằm tạo căn cứ pháp lý cụ thể cho việc xử lý vi phạm. Cụ thể: Thuốc lá điện tử: Là thiết bị sử dụng năng lượng điện để làm nóng dung dịch chứa nicotine, tạo ra hơi để người dùng hít vào. Thuốc lá nung nóng: Là sản phẩm sử dụng thiết bị điện tử để nung nóng sợi thuốc lá (dưới dạng điếu thuốc) nhưng không đốt cháy như thuốc lá truyền thống. Các sản phẩm này, dù có chứa nicotine hay không, đều bị cấm từ năm 2025.
Việc ban hành Nghị quyết và dự thảo Nghị định dự kiến sẽ có tác động sâu rộng đến xã hội, đặc biệt là giới trẻ – nhóm đối tượng dễ bị thu hút bởi thiết kế, mùi vị và quảng cáo của thuốc lá điện tử. Việc quy định xử phạt rõ ràng giúp nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, tạo môi trường sống lành mạnh trong trường học, gia đình và cộng đồng.
Bên cạnh đó, các cơ sở kinh doanh như nhà hàng, quán cà phê, trung tâm thương mại… cũng sẽ bị kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn. Nếu không ngăn chặn hoặc báo cáo hành vi sử dụng thuốc lá điện tử trong cơ sở của mình, họ có thể bị xử phạt lên đến 10 triệu đồng.
Tăng cường công tác truyền thông
Bộ Y tế nhấn mạnh để thực thi Nghị quyết 173 hiệu quả, cần có sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương. Chính quyền cấp xã có vai trò then chốt trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến người dân.
Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam… cần phối hợp chặt chẽ để tuyên truyền trong học đường, tăng cường giáo dục và xử lý nghiêm các vi phạm trong học sinh, sinh viên.
Cơ quan quản lý thị trường, Bộ Công Thương cũng sẽ được giao nhiệm vụ tăng cường kiểm tra, giám sát thị trường để phát hiện và xử lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới còn lưu hành. Việc công khai các trường hợp vi phạm trên truyền thông được xem là biện pháp răn đe và nâng cao nhận thức hiệu quả.
Đảm bảo đồng bộ chính sách và theo sát thực tiễn
Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung các quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế không chỉ là bước tiếp theo trong thực thi Nghị quyết 173/2024/QH15 mà còn góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về phòng, chống tác hại thuốc lá. Trong thời gian tới, Bộ Y tế cùng các cơ quan liên quan sẽ tiếp tục rà soát, điều chỉnh các quy định pháp lý cho phù hợp, đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu xu hướng thuốc lá mới để đưa ra giải pháp kiểm soát hiệu quả, phù hợp với thực tiễn và cam kết hội nhập quốc tế.