Theo báo cáo của Bộ Nội vụ - Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo sắp xếp ĐVHC các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp của Chính phủ, trong tuần từ ngày 27/6/2025 đến ngày 03/7/2025, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, cơ quan trung ương đã khẩn trương, tích cực, chủ động ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ theo các Kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, hướng dẫn, giải đáp các khó khăn, vướng mắc cho các địa phương, chuẩn bị các điều kiện cơ sở vật chất, tổ chức bộ máy để sẵn sàng thực hiện chính thức mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp và sắp xếp đơn vị hành chính từ ngày 01/7/2025, bảo đảm chính quyền địa phương hoạt động thông suốt, hiệu quả, không bị gián đoạn.

Các đồng chí Lãnh đạo Đảng, nhà nước dự và chỉ đạo tại các địa phương (Ảnh TTXVN / Dân Trí)
Sáng ngày 30/6/2025, 34/34 tỉnh, thành phố đồng loạt tổ chức Lễ công bố các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã mới hình thành sau sắp xếp và việc chỉ định nhân sự trong hệ thống chính trị cấp tỉnh, cấp xã tại các tỉnh, thành phố thực hiện sắp xếp, bảo đảm không khí trang trọng, chu đáo, hiệu quả, thiết thực, theo đúng hướng dẫn của Văn phòng Trung ương Đảng. Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước theo phân công của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã đến dự và chỉ đạo tại các địa phương. Một số địa phương tổ chức các hoạt động văn hóa chào mừng, tạo không khí hào hứng, phấn khởi, “ngày hội” của toàn dân.


Trên cơ sở Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH15 (ngày 16/6/2025) và Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) (ngày 24/6/2025) đã được Quốc hội thông qua, ngày 30/6/2025 Chính phủ đã ban hành 05 nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Cán bộ, công chức năm 2025, gồm: (1) Nghị định số 170/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức; (2) Nghị định số 171/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về đào tạo, bồi dưỡng công chức; (3) Nghị định số 172/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức; (4) Nghị định số 173/2025/NĐ-CP của Chính phủ về hợp đồng thực hiện nhiệm vụ công chức; (5) Nghị định số 179/2025/NĐ-CP quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng.
Căn cứ quy định của pháp luật và trên cơ sở rà soát văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi quản lý ngành, lĩnh vực, các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã ban hành 57 Thông tư phân cấp, phân định thẩm quyền theo lĩnh vực quản lý, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với việc triển khai 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền khi vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp. Theo đó, các quy định pháp luật được quy định đầy đủ, không có “khoảng trống pháp lý” hoặc “xung đột pháp luật” trong việc triển khai thực hiện.
Trong quá trình triển khai, các vướng mắc, khó khăn khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp được giải đáp, hướng dẫn, tháo gỡ kịp thời thông qua các hình thức phối hợp linh hoạt, sáng tạo, đồng bộ giữa các Bộ, cơ quan ngang Bộ và chính quyền địa phương. Tuy nhiên, các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện được xây dựng, ban hành trong thời gian ngắn với tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng” nên phát sinh một số điểm chưa thống nhất cần được sửa đổi, bổ sung và hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật.
Cũng trong thời điểm này, để kịp thời cung cấp thông tin một cách hệ thống, đầy đủ và dễ tiếp cận cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong việc triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 và các văn bản pháp luật mới có liên quan, Bộ Nội vụ đã tập trung, khẩn trương xây dựng “Cẩm nang chính quyền địa phương cấp xã” (bản điện tử và bản giấy). Nội dung Cẩm nang được thiết kế theo hướng thực tiễn, rõ ràng, cụ thể hóa chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác và một số tình huống phát sinh, nhằm cung cấp thông tin một cách hệ thống, đầy đủ và dễ tiếp cận cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước ở cơ sở. Cẩm nang cũng là tài liệu quan trọng phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng, hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức cấp xã. Trong ngày 30/6/2025, Bộ Nội vụ đã công khai bản điện tử cẩm nang trên Cổng tin điện tử của Bộ và gửi bản in cẩm nang (bao gồm mã QR, đường link) về các địa phương trong cả nước. Tại buổi Lễ công bố, nhiều địa phương đã phát trực tiếp cuốn Cẩm nang cho các đại biểu tham dự (như: thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Huế, các tỉnh Hưng Yên, Thái Nguyên,...).