BỘ NỘI VỤ

 

Trong khi đó, phụ nữ trẻ trong nền kinh tế kỹ thuật số bị tác động một cách tiêu cực và tiềm ẩn, họ sẽ cảm nhận tác động của tự động hóa sâu sắc hơn khi phụ nữ trẻ có tỷ lệ tham gia lực lượng lao động thấp hơn nam giới. Mặt khác, một phần cũng có thể là do các định kiến ​​và thành kiến ​​lâu đời và người phụ nữ trẻ đang cố gắng cạnh tranh trong thế giới công việc kỹ thuật số. Vì vậy, nếu không có hành động quyết định ngay từ bây giờ, cuộc Cách mạng kỹ thuật số toàn cầu có thể trở thành một bước lùi đối với bình đẳng giới toàn cầu.

Thanh niên trong nền kinh tế kỹ thuật số

Theo thống kê, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên cao, tỷ lệ thanh niên hiện không có việc làm, giáo dục hoặc đào tạo (NEET) và số lượng lao động cao những người trẻ sống trong cảnh nghèo đói đã khiến việc làm của thanh niên trở thành ưu tiên toàn cầu.

Đồng thời, nền kinh tế kỹ thuật số đang tạo ra những cơ hội việc làm mới ngày càng đòi hỏi những người trẻ cần phát triển các kỹ năng mới và cách học mới. Mặt khác, giảm khoảng cách giới trong việc tham gia lực lượng lao động của thanh niên có thể mang lại nhiều biến đổi cho các nước có thu nhập trung bình và thấp (LMIC) và hy vọng sẽ tận dụng được toàn bộ lợi ích của nền kinh tế kỹ thuật số.

Bên cạnh đó, để tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào nền kinh tế kỹ thuật số, các mô hình chương trình mới phải được phát triển để giải quyết các nhu cầu cụ thể của phụ nữ. Các chương trình việc làm cho thanh niên cho các công việc kỹ thuật số phải giải quyết các hạn chế từ phía "cầu" đối với tạo việc làm kỹ thuật số, cũng như các rào cản cụ thể đối với việc tiếp cận những công việc này của phụ nữ trẻ.

Việc làm cho thanh niên - Ưu tiên toàn cầu

Những người trẻ tuổi bị ảnh hưởng không tương xứng bởi thất nghiệp. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) ước tính rằng gần 65 triệu thanh niên từ 15 - 24 tuổi thất nghiệp trong năm 2017. Tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên vẫn cao hơn tỷ lệ thất nghiệp trong bất kỳ nhóm tuổi nào khác và cao hơn 300% so với tỷ lệ thất nghiệp ở người lớn (người trên 25 tuổi).

Lực lượng lao động thanh niên toàn cầu đang bị thu hẹp. Tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên được dự báo sẽ giảm từ 12,6% xuống 12,5% trong giai đoạn 2017 - 2018. Tuy nhiên, sự sụt giảm này chủ yếu là do tổng tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của thanh niên. ILO dự kiến ​​khoảng 509 triệu thanh niên độ tuổi 15 - 24 sẽ tham gia lực lượng lao động toàn cầu vào năm 2019. Điều này đánh dấu mức giảm từ 522 triệu ở 2015. Lực lượng lao động thanh niên ở các nước có thu nhập cao và trung bình cũng được dự báo sẽ giảm, trong khi đang phát triển nhanh chóng ở các nước thu nhập thấp.

Thanh niên nghèo có tỷ lệ lao động cao. ILO ước tính rằng, khoảng 10,6% người lớn trên 25 tuổi có việc làm kiếm được dưới 1,90 USD mỗi ngày trong năm 2017. Ngược lại, gần 17% thanh niên có việc làm, hoặc khoảng 66 triệu công nhân trẻ, đang sống dưới ngưỡng nghèo cùng cực.

Hơn nữa, một phần lớn thanh niên không có việc làm, giáo dục hoặc đào tạo (NEET), trong năm 2017, ILO ước tính rằng có khoảng 22% thanh niên là NEET. Phụ nữ trẻ nhiều khả năng rơi vào nhóm này hơn, vì trên toàn cầu, tỷ lệ NEET của thanh niên nữ được ước tính là 34,4%, trong khi tỷ lệ NEET của nam thanh niên được ước tính là dưới 10%. Những con số này minh họa tỷ lệ đáng kể của những người trẻ tuổi ngoài lực lượng lao động.

Hậu quả của thất nghiệp có thể nặng nề hơn đối với thanh niên so với người lớn. Giai đoạn thất nghiệp trải qua khi còn trẻ có thể dẫn đến thu nhập suốt đời thấp hơn. Công việc đầu tiên bị trì hoãn có thể tác động tiêu cực đến khả năng kiếm tiền trong tương lai. Hơn nữa, thời gian kéo dài thất nghiệp hạn chế khả năng phát triển kỹ năng kỹ thuật và chuyên môn nghiệp vụ của thanh niên, tạo ra rào cản đối với khả năng được tuyển dụng trong tương lai.

Tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm ở thanh niên cũng có những tác động đến đời sống chung của kết cấu xã hội của một quốc gia và có thể làm tăng khả năng thanh niên thích phá hoại hành vi, chẳng hạn như tội phạm và bạo lực, các thói quen tự hủy hoại sức khỏe và buông thả.

Ví dụ: Ở Châu Phi, Trung Đông và Châu Âu, tình trạng thất nghiệp của thanh niên đã được phát hiện làm trầm trọng thêm tình trạng bất ổn dân sự và các vấn đề an ninh trong nước, dẫn đến bùng phát xung đột cường độ thấp, chẳng hạn như các cuộc biểu tình và bạo loạn hoặc thậm chí có tổ chức hơn, biến động chính trị và xung đột vũ trang.

Tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên cao, tỷ lệ NEET của thanh niên và số lượng thanh niên đang làm việc cao nhưng vẫn phải sốngtrong cảnh nghèo đói cũng còn cao. Điều này đã được Liên Hợp Quốc đã đưa vào việc đo lường tỷ lệ NEET của thanh niên như một chỉ số để theo dõi tiến độ đạt được.

Việc tạo cơ hội cho thanh niên tham gia vào các công việc chất lượng sẽ không chỉ hỗ trợ tăng cường năng suất xã hội và sự gắn kết; đồng thời, cũng sẽ cho phép tăng trưởng kinh tế được tốt hơn, bao trùm và bền vững hơn trong các LMIC.

Nền kinh tế kỹ thuật số

Công nghệ kỹ thuật số đang biến đổi các nền kinh tế và xã hội theo những cách sâu sắc. Cải tiến trong truyền thông đã cách mạng hóa tổ chức toàn cầu về sản xuất hàng hóa và các dịch vụ. Công nghệ cũng đã mở rộng chuỗi giá trị toàn cầu để liên kết các giai đoạn sản xuất khác nhau trên nhiều quốc gia. Khả năng mua và bán hàng hóa và dịch vụ trực tuyến đã chuyển đổi và các thị trường toàn cầu hóa hơn nữa. Công nghệ kỹ thuật số, bao gồm cả Internet, cũng thay đổi cách người dân tương tác với các chính phủ và cách người trẻ học tập.

Nếu không có các chính sách phù hợp, nền kinh tế kỹ thuật số đang phát triển sẽ không thể bao trùm hoàn toàn. Xã hội hòa nhập là nền tảng cho sự thịnh vượng chung của một quốc gia. Tăng trưởng kinh tế toàn diện mở rộng nền kinh tế quốc gia; đồng thời, đảm bảo các cộng đồng dễ bị tổn thương nhất không bị bỏ lại phía sau, giúp chống lại đói nghèo, thất nghiệp và bất bình đẳng. Tuy nhiên, việc truy cập Internet  ở mức cao vẫn không đồng đều giữa và trong các quốc gia. Trong khi gần 4/5 dân số thế giới có quyền truy cập với điện thoại di động, gần 60% dân số thế giới thiếu máy tính truy cập Internet.

Ở cấp quốc gia, khoảng cách giữa người nghèo và người khá giả trong việc truy cập Internet cũng như sử dụng kỹ thuật số công nghệ tại nơi làm việc là lớn. Dân số ở các vùng nông thôn cũng có tỷ lệ truy cập Internet thấp hơn. Phụ nữ cũng gặp phải những rào cản lớn hơn trong việc tiếp cận, sử dụng và sở hữu về công nghệ kỹ thuật số, cũng như khả năng tiếp cận đào tạo về các công nghệ này.

Các LMIC không tham gia đầy đủ vào nền kinh tế kỹ thuật số mới có nguy cơ bị tụt hậu hơn nữa. Tuy nhiên, đối với tiềm năng này để được thực hiện đầy đủ, các quốc gia phải vượt qua các rào cản kinh tế, xã hội và thể chế để cung cấp khả năng tiếp cận công nghệ, giáo dục và cơ hội kinh doanh bình đẳng cho tất cả mọi người.

Tất cả các quốc gia sẽ cần phải vật lộn với những thay đổi này và thay đổi giáo dục và đào tạo của họ, các hệ thống để cung cấp các kỹ năng kỹ thuật và kỹ năng mềm cần được nâng cao hơn. Điều này sẽ đặc biệt quan trọng đối với thanh niên lần đầu tiên tham gia vào thị trường lao động.

Hình thức làm việc mới

Những thay đổi công nghệ nhanh chóng đang phá vỡ thị trường lao động một cách sâu sắc. Áp dụng công nghệ thường gây ra sự dịch chuyển lao động trong thời gian ngắn. Như chi phí của máy móc và công nghệ khác tiếp tục thấp hơn, người lao động trong các công việc đòi hỏi kỹ năng thấp, thường xuyên ngày càng dễ bị tự động hóa. Tuy nhiên, mức độ thay đổi công nghệ sẽ dẫn đến mất việc làm vẫn là một vấn đề của cuộc tranh luận. Một nghiên cứu năm 2016 ước tính rằng, trung bình, 9% công việc trong toàn bộ 21 thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) các quốc gia đều có thể tự động hóa. Một báo cáo năm 2017 của McKinsey ước tính rằng một nửa tổng số công việc hiện tại các hoạt động có thể được tự động hóa bằng cách áp dụng các công nghệ hiện tại. Hơn nữa, đối với khoảng 60% công việc, ít nhất một phần ba nhiệm vụ có thể được tự động hóa vào năm 2030.

Trong khi những con số là ước tính, chúng chỉ ra những thay đổi đáng kể đối với người lao động và nơi làm việc trong thời gian gần trong tương lai. Cạnh tranh đối với các công việc kỹ năng thấp có thể tăng lên và việc đào tạo lại kỹ năng cho người lao động có thể tốn kém.

Các công việc truyền thống đang được chuyển đổi và các hình thức làm việc mới đang được tạo ra. Các công ty lớn ngày càng ký hợp đồng với các công ty nhỏ hơn ở các quốc gia khác để thực hiện toàn bộ các quy trình và chức năng kinh doanh. Trong năm 2013, ước tính có khoảng 4,2 triệu cá nhân trên toàn thế giới tham gia vào công việc tự do ảo cho khách hàng thông qua các nền tảng trực tuyến như Upwork.

Số lượng công nhân ngày càng tăng khi tham gia vào, nhờ đó mọi người làm việc trực tuyến để hoàn thành một loạt các nhiệm vụ nhỏ, ít đòi hỏi kỹ năng hơn thông qua các nền tảng như Amazon Mechanical Turk (MTurk).

Các hoạt động phổ biến cho nhân viên bao gồm nhập dữ liệu, dữ liệu xác minh, gắn thẻ hình ảnh, hiệu đính và phiên âm văn bản. Trong khi công nghệ có thể thay thế người lao động trong một số công việc, nó trực tiếp tạo ra việc làm trong ngành công nghệ thông tin và các ngành khác.

Thế giới thay đổi nhanh chóng này đòi hỏi một bộ kỹ năng mới cho lao động trẻ. Người ta ước tính rằng số lượng vai trò yêu cầu kỹ năng kỹ thuật số sẽ tăng 12% vào năm 2024. Khi sản xuất của các công ty và nhu cầu việc làm tiếp tục thay đổi nhanh chóng, nguồn cung lao động thanh niên cần có khả năng điều chỉnh để đáp ứng nhu cầu. Đáng chú ý, lao động trẻ phải cam kết học tập suốt đời, nơi họ tiếp tục thu nhận các kỹ năng và kiến thức để duy trì sự phù hợp trong thị trường lao động. Trong năm 2017, Accenture đã phát triển một phân loại “Kỹ năng mới ngay bây giờ” để lập bản đồ các kỹ năng mà thanh niên phải có để duy trì khả năng cạnh tranh trong tương lai.

Công nghệ kỹ thuật số cũng đang nâng cao sinh kế theo nhiều cách khác nhau, bao gồm thông qua nền tảng trực tuyến và trong nền kinh tế biến động. Ví dụ: các nền tảng dựa trên website làm cho tăng trưởng nhanh chóng trong các dịch vụ trao đổi theo yêu cầu như đi chung xe và giao đồ ăn. Các trang web thương mại điện tử như Etsy và Alibaba cho phép hàng triệu nghệ nhân và thương nhân quy mô nhỏ tiếp cận cơ sở khách hàng quốc tế. Nền tảng sử dụng Internet hoặc điện thoại di động giúp liên kết người tìm việc cho người sử dụng lao động hiệu quả hơn và cho phép nông dân ở xa có được thông tin giá cả, tìm người mua cho đầu ra của họ và nhận hỗ trợ kỹ thuật.

Cuộc cách mạng kỹ thuật số có ý nghĩa quan trọng đối với các cách truyền thống để giải quyết vấn đề an ninh việc làm và bảo trợ xã hội cho nhiều người lao động. Nhiều hình thức làm việc mới trong nền kinh tế kỹ thuật số cung cấp những ưu điểm như linh hoạt về giờ giấc và khả năng làm việc từ xa. Đồng thời, công việc này có thể được xem là bấp bênh, mang lại ít hoặc không có sự đảm bảo về công việc hoặc lợi ích.

Ngoài ra, công việc được thực hiện trực tuyến thường hầu như không bị che giấu đối với các chính phủ và do đó khó thực hiện hơn dưới sự bảo trợ của xã hội và các quy định về lao động. Chính sách vẫn chưa thích ứng với những thay đổi này theo cách duy trì khả năng cạnh tranh mà vẫn đảm bảo hạnh phúc của công nhân kỹ thuật số.

Tại sao lại tập trung vào phụ nữ trẻ?

Bởi vì, phụ nữ trẻ có nguy cơ tụt hậu xa hơn do chênh lệch về tỷ lệ tham gia lực lượng lao động giữa nữ thanh niên và nam thanh niên vẫn còn. Trong năm 2017, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động toàn cầu của nam thanh niên 15 - 24 tuổi là 53,7% trong khi đó đối với phụ nữ trẻ là 37,1%.

Tuy nhiên, khoảng cách về tỷ lệ tham gia vào lực lượng lao động chỉ nói lên một phần của câu chuyện. Có sự bất bình đẳng dai dẳng về thu nhập, thời gian sử dụng, năng suất và các loại công việc mà nam giới và phụ nữ làm, tiếp tục ảnh hưởng đến phúc lợi và nâng cao vị thế của phụ nữ.

Vì vậy, chỉ đơn thuần tạo thêm việc làm là chưa đủ mà cần phải tập trung cải thiện khả năng tiếp cận công việc chất lượng tốt của phụ nữ.

Sự chênh lệch giới tính này trong thị trường lao động được nhân rộng trong nền kinh tế kỹ thuật số. Trên toàn cầu, tỷ lệ phụ nữ sử dụng Internet thấp hơn 12% so với nam giới. Ở hầu hết mọi khu vực trên thế giới, tỷ lệ người sử dụng Internet ở nam giới cao hơn ở nữ giới. Khoảng cách về cơ sở hạ tầng, chi phí cao, thiếu nội dung phù hợp và sự phổ biến của quấy rối và bạo lực trực tuyến nhắm mục tiêu đến phụ nữ cũng củng cố sự phân chia giới tính kỹ thuật số.

Vì vậy, giảm khoảng cách giới kỹ thuật số có thể chuyển đổi về mặt kinh tế và xã hội. Việc làm kỹ thuật số có thể tăng năng suất, thu nhập và sự độc lập về tài chính của phụ nữ trẻ. Công việc liên quan đến trực tuyến mang lại sự linh hoạt có thể giúp phụ nữ trẻ vượt qua những hạn chế về di chuyển và chống lại các chuẩn mực giới hạn hạn chế. Công việc kỹ thuật số cũng có thể giúp giảm thiểu công việc lâu dài tách biệt trong các ngành khác nhau, bao gồm cả lĩnh vực công nghệ thông tin - truyền thông.

Quan trọng, khi công nghệ tiếp tục để chuyển đổi xã hội, các công cụ và dịch vụ kỹ thuật số phải phản ánh sự đa dạng của dân số toàn cầu. Các giải pháp kỹ thuật số phải được phát triển bởi phụ nữ và nam giới.

Các chương trình việc làm cho thanh niên nhằm mục tiêu tạo việc làm kỹ thuật số phải nhận được sự vận động và giáo dục từ các công ty về các chính sách và thực tiễn về nguồn nhân lực hòa nhập giới. Năm 2015, McKinsey tìm thấy rằng sự tham gia bình đẳng về kinh tế của phụ nữ có thể tăng thêm 28 nghìn tỷ USD GDP  hàng năm cho toàn cầu và đến năm 2025.

Nghiên cứu gần đây của Ngân hàng Thế giới cho thấy bất bình đẳng giới trong thu nhập có thể góp phần làm thất thoát tài sản 23.620USD/người.

Người sử dụng lao động ở mọi quy mô phải nhận ra lợi tức đầu tư đã được chứng minh tại những nơi làm việc cân bằng giới. Điều quan trọng là các chương trình việc làm cho thanh niên như vậy cần giải quyết các hạn chế đối với kỹ thuật số để tạo việc làm một cách rộng rãi, cũng như các rào cản cụ thể đối với việc tiếp cận những công việc này của phụ nữ trẻ.

Ngoài giải quyết những rào cản này, các biện pháp can thiệp cũng phải vượt qua những rào cản tạo ra môi trường hạn chế khả năng tiếp cận những công việc đó của phụ nữ. Những ràng buộc như vậy bao gồm phân biệt đối xử, các quy định, luật không đảm bảo việc bảo vệ phụ nữ khỏi các mối đe dọa trực tuyến, các chuẩn mực xã hội hạn chế và khả năng tiếp cận tài sản hạn chế đối với phụ nữ, trong số nhiều vấn đề khác nữa.

Để tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào nền kinh tế kỹ thuật số, các mô hình, chương trình mới phải được phát triển để giải quyết các nhu cầu cụ thể của phụ nữ. Các chương trình nhằm kết nối giới trẻ với việc làm kỹ thuật số thường không giải quyết được những hạn chế của phụ nữ trong việc tiếp cận và sử dụng công nghệ thông tin - truyền thông. Nó là bắt buộc đối với các chương trình việc làm kỹ thuật số được thiết kế cho phụ nữ trẻ.

Để làm như vậy, các học viên và các nhà hoạch định chính sách phải hiểu, thiết kế chương trình và các chiến lược thực hiện vượt qua những rào cản này và tạo ra những kết quả việc làm tối ưu cho phụ nữ trẻ.

Các chương trình việc làm cho thanh niên mới phải tích hợp đào tạo kỹ năng kỹ thuật số với doanh nghiệp xúc tiến trong khu vực tư nhân. Nhiều chính phủ và tổ chức đang tìm kiếm công việc kỹ thuật số để chống lại tỷ lệ thất nghiệp thanh niên ngày càng tăng. Tuy nhiên, hầu hết giới trẻ trong các chương trình việc làm kỹ thuật số đề tập trung chủ yếu vào việc xây dựng kỹ năng. Trong khi nhấn mạnh vào việc bao gồm kỹ thuật số, kỹ năng trong các chương trình đào tạo là rất quan trọng, nó cũng rất quan trọng để giải quyết những trở ngại mà doanh nghiệp phải đối mặt, điều đó sẽ tạo ra những công việc mới có thể sử dụng đầy đủ các kỹ năng kỹ thuật số mới đạt được này của dân số thanh niên ngày càng tăng. Các chương trình việc làm cho thanh niên phải sử dụng cách tiếp cận tích hợp để việc làm kỹ thuật có thể giúp người trẻ tận dụng đầy đủ những lợi ích tiềm năng của nền kinh tế kỹ thuật số.

 

Anh Cao (Nguồn: www.s4ye.org)