BỘ NỘI VỤ

Thu hút nhân tài là yêu cầu tất yếu khách quan và các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến thu hút nhân tài

Theo PGS. TS. Hoàng Phúc Lâm, thu hút nhân tài là một trong các khâu quan trọng trong quản trị nguồn nhân lực của tổ chức nhằm tuyển dụng những người có đủ năng lực, trình độ từ lực lượng lao động xã hội vào làm việc cho một cơ quan, tổ chức. 

Tuyển thêm người cho tổ chức là một nội dung rất quan trọng nhằm đáp ứng nhu cầu về nhân lực của tổ chức trước những đòi hỏi của sự phát triển, đồng thời cũng góp phần vào việc kích thích và phát huy hiệu quả cạnh tranh với nguồn nhân lực hiện có của tổ chức.

Thu hút người có tài năng cho tổ chức không chỉ là một khâu của quy trình quản lý nguồn nhân lực mà phải là tổng thể các cơ chế, chính sách tạo sức hấp dẫn nhằm kêu gọi, tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt (cả điều kiện vật chất và tinh thần) để người có tài năng, năng lực, trình độ cao và phẩm chất tốt vào làm việc cho tổ chức. 

Thu hút nhân sự với mục đích làm cho nhiều ứng viên có chất lượng biết đến tổ chức, muốn ứng tuyển để vào làm việc trong tổ chức có vai trò rất quan trọng đối với hiệu quả của hoạt động tuyển dụng.

Tổ chức thu hút nhân tài bằng nhiều cách thức: lương, thưởng, phúc lợi; tính chất công việc; cơ hội đào tạo, thăng tiến; điều kiện làm việc; uy tín của tổ chức; môi trường làm việc; văn hóa tổ chức…

Lương là yếu tố đầu tiên thể hiện khả năng đáp ứng nhu cầu vật chất của người lao động. Có thể nói, đối với phần lớn người lao động, lương là một trong những yếu tố cơ bản chi phối quyết định lựa chọn công việc. Đối với khu vực nhà nước, mức lương thường khó có thể cạnh tranh với khu vực tư, tuy nhiên, nhà nước vẫn cần có những chính sách hỗ trợ tài chính hoặc tạo điều kiện nâng cao thu nhập bằng năng lực, trí tuệ cho người lao động thì mới có thể kết hợp thêm các yếu tố khác để cạnh tranh thu hút nhân sự. Vì thế, hầu hết các tỉnh, thành phố ở Việt Nam khi xây dựng chính sách này đều tính đến việc trợ cấp thêm một khoản tiền hàng tháng để cải thiện thu nhập cho nhân sự, viên chức.Tiền lương là một trong những vấn đề quan trọng nhất để thu hút và giữ được nhân sự. Một mức lương công bằng là nền tảng của các thỏa thuận thể hiện trên hợp đồng hoặc thỏa thuận ngầm giữa người lao động và người sử dụng lao động. 

Bên cạnh lương, các chế độ thưởng và phúc lợi cũng góp phần đáp ứng nhu cầu vật chất của người lao động. Một số phúc lợi có ý nghĩa chi phối nhiều đến quyết định lựa chọn công việc và nơi làm việc của người lao động là nhà ở (nhất là ở những thành phố lớn), bố trí công việc cho vợ (chồng), cơ hội học tập của con cái, chế độ chăm sóc sức khỏe, nghỉ dưỡng, du lịch,... Thưởng hàng năm và thưởng theo thành tích cũng có tác động khuyến khích.

Đối với nhân sự trình độ cao, tính chất công việc càng có ý nghĩa quan trọng. Càng được đào tạo chuyên sâu, người lao động càng muốn khai thác tối đa những tri thức mà mình lĩnh hội. Vì thế, việc bố trí công việc đúng chuyên môn và khai thác được sở trường của họ phải là ưu tiên hàng đầu. Bên cạnh đó, sự thú vị, thách thức trong công việc cũng có ý nghĩa quan trọng đối với trí thức. Đây chính là sự thỏa mãn nhu cầu cao nhất của con người - nhu cầu được làm những việc mình yêu thích, khát vọng. Đôi khi những giá trị vật chất không còn ý nghĩa quan trọng nếu người trí thức thỏa mãn được những kỳ vọng lớn lao của mình như được cống hiến và thấy mình hữu ích.

Mỗi người đều có nhu cầu phát triển bản thân vì thế các cơ hội đào tạo, huấn luyện hữu ích luôn được người lao động đánh giá cao. Trong nhiều trường hợp, người lao động vẫn chấp nhận mức lương thấp nếu môi trường làm việc phù hợp và có cơ hội đào tạo, thăng tiến.

Nhân viên muốn có nhiều cơ hội đào tạo tốt để nâng cao khả năng xử lý công việc. Họ mong muốn tổ chức đài thọ kinh phí thực hiện các hoạt động đào tạo, phát triển và an toàn lao động. Các tổ chức hàng đầu đã thừa nhận rằng chìa khoá để thu hút và duy trì nguồn nhân lực là cung cấp cho đội ngũ nhân viên một loạt tổng hợp các cơ hội phát triển nghề nghiệp và kỹ năng cũng như cơ hội để thăng tiến.

Điều kiện làm việc bao gồm các yếu tố vật chất như máy móc, thiết bị, thông tin, tài liệu, phòng làm việc,... Bên cạnh đó, các điều kiện về thời gian, không gian làm việc cũng có ý nghĩa tác động nhất định.

Điều kiện làm việc đầy đủ, thuận lợi là cơ sở để thu hút nhân sự muốn vào làm việc cho tổ chức. Đối với nhân sự trình độ cao thì yêu cầu về điều kiện làm việc càng cấp thiết. Các nhà nghiên cứu khoa học tự nhiên, công nghệ, kỹ thuật cần các phòng thí nghiệm, thư viện hiện đại; các nhà nghiên cứu khoa học xã hội, nhân văn, kinh tế cần nguồn thông tin, tài liệu đầy đủ, kịp thời; bác sĩ cần máy móc, thiết bị tiên tiến,... Nếu điều kiện làm việc không đáp ứng được yêu cầu công việc thì rất khó có thể thu hút được nhân sự về công tác, nhất là đối với những công việc mang tính nghiên cứu, sáng tạo.

Những người có trình độ cao cũng có nhu cầu được làm việc với những người giỏi, nhất là cấp trên trực tiếp của họ phải có năng lực chuyên môn và khả năng quản lý tốt. Sự ngưỡng mộ hay kính nể, cảm phục đối với lãnh đạo cũng là một trong những yếu tố thu hút và giữ chân nhân viên.

Thu hút người có tài năng vào làm việc cho tổ chức không phải là công việc đơn giản, nhất là trong điều kiện khan hiếm và cạnh tranh về nguồn nhân lực chất lượng cao như hiện nay.

Văn hóa tổ chức tạo nên sức hấp dẫn nhất của tổ chức

Văn hóa của tổ chức bao gồm những giá trị cốt lõi, chính sách nhân sự, khả năng phát triển của nhân viên, môi trường làm việc...

Văn hóa tổ chức là một lực lượng vô hình định dạng lên cuộc sống của một tổ chức. Triết lý và phong cách quản lý, giao thức truyền thông và các chính sách, nghi lễ và những điều cấm kỵ đều tương tác với nhau tạo ra sự độc đáo của mỗi tổ chức. Mọi người thường tham gia một tổ chức hoặc tìm kiếm việc làm trong một ngành nhất định vì họ tìm thấy sự hấp dẫn trong nền văn hóa của tổ chức đó.

Văn hóa tổ chức đã trở thành một tiêu chí đánh giá sức hấp dẫn của tổ chức trong việc thu hút nhân sự. Những người thực sự có tài năng còn có khuynh hướng gắn bó với những tổ chức có văn hóa phù hợp với định hướng, mục tiêu và các giá trị cá nhân, có thể giúp họ đạt đến thành công trong sự nghiệp. Chính vì vậy, những tổ chức có văn hóa mạnh có sức thu hút các ứng cử viên tài năng và ngược lại.

Văn hóa tổ chức mạnh mẽ chính là chất keo kết nối giúp đoàn kết toàn bộ nhân viên trong một tổ chức, vốn đến từ các nền tảng khác nhau với thói quen và quan điểm văn hóa riêng của họ.

Xây dựng được một môi trường làm việc tích cực nuôi dưỡng sự sáng tạo và cho phép con người thực hiện được khả năng tốt nhất của họ; đồng thời, tạo sự gắn kết và thống nhất giữa tổ chức và nhân viên, tất cả cùng chung chí hướng, chung niềm tin và các giá trị hành vi thì khi đó, văn hóa đã đảm bảo được nền tảng vững chắc cho sự thành công của cả tổ chức cũng như mỗi cá nhân.

Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh thu hút nhân tài qua việc xây dựng văn hóa tổ chức – văn hóa Trường Đảng

Một là, giá trị cốt lõi, tốt đẹp của văn hóa trường Đảng gần 70 năm qua là yếu tố quyết định, có sức lan tỏa rất lớn trong việc thu hút nhân tài về Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh công tác. 

Học viện Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh vinh dự được mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã có truyền thống vẻ vang với 70 năm xây dựng và phát triển; có vị trí, vai trò rất quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước, nhất là trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt của Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị. 

Văn hóa trường Đảng là hệ thống các giá trị phản ánh trình độ tư duy luận chính trị khoa học, cách mạng trên cơ sở chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tinh hoa văn hóa của dân tộc và nhân loại, cùng với các giá trị về văn hóa ứng xử, văn hóa ngoại hiện, có vai trò trong công tác giáo dục, đào tạo đội ngũ lãnh đạo, quản lý chủ chốt của Đảng và Nhà nước ở các cấp, các ngành, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.

Học viện với giá trị cốt lõi bền vững: "Tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc; cống hiến trong thực thi công vụ; cầu thị, sáng tạo, chất lượng trong đào tạo, nghiên cứu khoa học; kỷ cương nơi công sở; văn minh trong ứng xử” đã làm cho trường Đảng thực sự phát triển bền vững với đội ngũ cán bộ nghiên cứu, giảng dạy, công chức, viên chức của Học viện có bản lĩnh chính trị, giàu kinh nghiệm, có tâm huyết, tôn trọng và tận tụy phục vụ học viên, có phẩm chất đạo đức trong sáng, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước giao trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Cùng với đó là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt của Trung ương và các địa phương hầu hết đã qua các lớp đào tạo, bồi dưỡng trong hệ thống Học viện. Đây thực sự là những nhân tố rất thuận lợi trong việc thu hút nhân tài của Học viện.

Việc xây dựng văn hoá Trường Đảng làm cho mỗi cán bộ, công chức, viên chức, học viên Học viện nhận thức rõ hơn chức năng, nhiệm vụ của Học viện và trách nhiệm của bản thân, để nỗ lực phấn đấu hoàn thành chức trách, nhiệm vụ của cá nhân, qua đó góp phần vào thành tựu chung của Học viện.

Do các giá trị cốt lõi trên, nhân tài luôn muốn được công tác, cống hiến trong một môi trường học thuật như Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.

Hai là, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh phát huy dân chủ trong nghiên cứu lý luận chính trị, xây dựng môi trường thuận lợi cho sáng tạo, phát triển của học thuật.

Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh phát huy dân chủ trong nghiên cứu lý luận chính trị nhằm tạo môi trường dân chủ thảo luận, tranh luận khoa học, khuyến khích tìm tòi sáng tạo, phát huy trí tuệ của cá nhân và tập thể trong nghiên cứu lý luận, nghiên cứu ban hành quy chế dân chủ trong nghiên cứu lý luận chính trị, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của các đơn vị trong toàn hệ thống Học viện; cải tiến phương pháp triển khai thực hiện khảo sát thực tiễn, tổng kết lý luận...

Ba là, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh có quy định tuyển dụng cán bộ trẻ tài năng, có triển vọng, say mê nghiên cứu và giảng dạy lý luận chính trị. 

Tốt nghiệp đại học loại khá trở lên. Ứng viên được trắc nghiệm chỉ số IQ. Trình độ tiếng Anh TOEFL (BPT) 500, TOEFL 60 (IBT), IETS 5.0 trở lên. Xét tuyển những người có bằng Tiến sĩ (trong và ngoài nước), bằng Thạc sĩ (ở cơ sở đào tạo có uy tín của nước ngoài).

Với nhận thức, xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học kế cận là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm hiện thực hóa Chiến lược Cán bộ của Học viện đến năm 2020 đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị, tháng 9/2013, Học viện đã tiến hành tuyển dụng một số lượng khá lớn các sinh viên mới tốt nghiệp của các trường đại học tốp đầu có bằng xếp loại từ khá, giỏi trở lên, có chứng chỉ xác định trình độ ngoại ngữ tiếng Anh đạt 5.0 IELTS trở lên và tương đương ở các ngôn ngữ khác, nhằm bổ sung cho đội ngũ cán bộ khoa học kế cận của Học viện, kết quả là đã tuyển dụng được 35 người (27 người tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế, 18 người tốt nghiệp các chuyên ngành khoa học xã hội, nhân văn khác). Giám đốc Học viện quyết định tổ chức khóa đào tạo cử nhân chính trị hệ tập trung và đặt tên là Lớp Cán bộ khoa học trẻ 2013-2015 để đào tạo lại một cách căn bản về lý luận chính trị, trang bị kiến thức nền tảng về chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối quan điểm của Đảng cho số cán bộ trẻ vừa được tuyển dụng này. kết quả học tập toàn khóa khá cao với 19 người có kết quả học tập và xếp loại tốt nghiệp đạt loại giỏi, 26 người có kết quả học tập và xếp loại tốt nghiệp đạt loại khá. Đây là nguồn cán bộ để tiếp tục đào tạo, rèn luyện để thành giảng viên lý luận cho Học viện trong tương lai.

Bốn là, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tăng cường đầu tư xây dựng các yếu tố ngoại hiện, tạo điều kiện làm việc tốt nhất cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.

Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật cho các viện chuyên ngành, trung tâm nghiên cứu lý luận chính trị của Học viện. Rà soát, chỉnh sửa quy chế hoạt động khoa học của Học viện, từng bước đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch trong hoạt đông khoa học của Học viện, xây dựng cách làm việc dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách trong hoạt động nghiên cứu khoa học.

Hiện nay, tại Trung tâm Học viện, khu giảng đường, phòng học đã được cải tạo, đảm bảo điều kiện cho hơn 1.000 học viên đồng thời lên lớp; ký túc xá đảm bảo chỗ ở nội trú cho khoảng 1.500 học viên, trong đó có 150 phòng cao cấp phục vụ khoảng 300 học viên; thư viện có hệ thống tài liệu phong phú, đa dạng được bố trí khoa học, phục vụ tốt nhu cầu tự học, tự nghiên cứu của cán bộ, học viên; thư viện điện tử được đưa vào sử dụng, bước đầu phát huy được những tính năng ưu việt của nó. Các Học viện trực thuộc (trừ Học viện IV) đều có tòa nhà điều hành trung tâm, khu làm việc, khu giảng đường, hạ tầng kỹ thuật và thiết bị công nghệ thông tin tối thiểu để triển khai phương pháp giảng dạy hiện đại, ký túc xá, khu thể thao, khuôn viên cây xanh… đảm bảo môi trường học tập, rèn luyện đặc thù của trường Đảng.

Năm là, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh thu hút nguồn nhân lực có chất lượng cao, có thực tiễn công tác là lãnh đạo quản lý các Ban, Bộ, ngành trung ương và các địa  phương trở thành cán bộ nghiên cứu và giảng dạy lý luận chính trị với hình thức giảng viên kiệm chức. Đây là những cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp ở địa phương, là nguồn cung cấp, bổ sung kiến thức thực tiễn phong phú cho các nhà khoa học, giảng viên, nghiên cứu viên, học viên của Học viện; là nguồn hỗ trợ về nhiều mặt đầy tiềm năng đối với các hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn, đối ngoại... và xây dựng Học viện nói chung./.

Thanh Tuấn (Nguồn: Tài liệu Hội thảo khoa học “Chiến lược thu hút, trọng dụng nhân tài trong khu vực công”)