Theo đó, trong giai đoạn thanh tra, Bộ TN&MT và các đon vị đã áp dụng các văn bản của Đảng, pháp luật của Nhà nước để thực hiện việc quản lý biên chế công chức; số lượng người làm việc trong đơn vị SNCL; tuyển dụng công chức, viên chức; bổ nhiệm công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và số lượng cấp phó của người đứng đầu tại các đơn vị. Bộ TN&MT đã ban hành một số văn bản hướng dẫn các đơn vị, trong đó có quy định tiêu chuẩn các chức danh lãnh đạo, quản lý và trình tự, thủ tục bổ nhiệm, bổ nhiệm lại.
Qua kiểm tra, Quyết định số 549/QĐ-BTNMT ngày 10/4/2013 của Bộ TN&MT có nội dung hướng dẫn việc đề xuất, phê duyệt chủ trương bổ nhiệm nhưng đã có phương án nhân sự cụ thể là chưa phù hợp (nội dung này đã được khắc phục tại Quyết định số 828/QĐ-BTNMT ngày 15/3/2018).
Nhìn chung việc quản lý biên chế công chức, số lượng người làm việc được Bộ TN&MT và các đơn vị thực hiện theo quy định. Các đơn vị hành chính thuộc, trực thuộc Bộ TN&MT không ký HĐLĐ làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ.
Tuy nhiên, còn 04 đơn vị SNCL chưa tự chủ hoàn toàn trực thuộc Bộ TN&MT sử dụng LĐHĐ làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ vượt số lượng người làm việc đuợc giao; 01 đơn vị sử dụng LĐHĐ theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP làm kế toán, văn thư, lưu trữ.
Về tuyển dụng công chức, qua kiểm tra 80 hồ sơ tuyển dụng công chức trong trường hợp đặc biệt, về cơ bản, Bộ TN&MT đã thực hiện tốt việc tổ chức kiểm tra, sát hạch để đánh giá về điều kiện, tiêu chuẩn, trình độ và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ theo yêu cầu của vị trí việc làm cần tuyển; hầu hết đều có văn bản lấy ý kiến thống nhất của Bộ Nội vụ, thực hiện chế độ tập sự, bổ nhiệm ngạch, xếp lương. Tuy nhiên, còn có Hội đồng kiểm tra, sát hạch có số lượng thành viên chưa đúng quy định; có 04 trường hợp không gửi văn bản thống nhất ý kiến Bộ Nội vụ trước khi tuyển dụng (các trường hợp này đều là LĐHĐ từ năm 2000, 2007).
Về tuyển dụng viên chức, qua kiểm tra 04 trường hợp xét tuyển đặc cách tại 03 đơn vị SNCL, các trường họp được tuyển dụng đã đáp ứng điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định. Người đứng đầu đơn vị đã thành lập Hội đồng kiểm tra, sát hạch để kiểm tra, sát hạch bằng hình thức phỏng vấn đối với người dự tuyển. Qua kiểm tra, còn có đơn vị hồ sơ chưa thể hiện đầy đủ nội dung phỏng vấn và việc biểu quyết của các thành viên Hội đồng, không có văn bản báo cáo Bộ TN&MT phê duyệt kết quả xét tuyển.
Bên cạnh đó, Thanh tra Bộ Nội vụ cũng kiểm tra 28 kỳ xét tuyển viên chức của 12 đơn vị SNCL, kết quả tuyển dụng được 235 người. Nhìn chung, việc tổ chức xét tuyển đã thực hiện theo quy định về căn cứ, thẩm quyền tuyển dụng; việc thực hiện nhiệm vụ của Hội đồng tuyển dụng; tổ chức xét tuyển; xác định người trúng tuyển; phê duyệt kết quả xét tuyển; ký hợp đồng làm việc, thực hiện chế độ tập sự, xếp lương, bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp. Tuy nhiên còn có đơn vị không xây dựng và phê duyệt Kế hoạch tuyển dụng trước khi tổ chức tuyển dụng; một số đơn vị thực hiện thông báo tuyển dụng, nhận hồ sơ dự tuyển chưa đảm bảo theo quy định; thành lập Hội đồng xét tuyển và Ban kiểm tra, sát hạch trước khi hết hạn nhận hồ sơ dự tuyển; câu hỏi phỏng vấn không có đáp án; thiếu sót trong việc tổ chức chấm thi, tổng hợp kết quả thi nhưng không ảnh hưởng đến kết quả tuyển dụng; còn có trường hợp không phân công hướng dẫn tập sự hoặc cử 01 viên chức cùng lúc hướng dẫn nhiều người tập sự.
Về công tác bổ nhiệm, Bộ TN&MT và các đơn vị đã thực hiện việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý theo quy định của Đảng, Nhà nước và hướng dẫn của Bộ TN&MT, tuy nhiên quá trình thực hiện còn tồn tại, thiếu sót về điều kiện, tiêu chuẩn; về trình tự, thủ tục bổ nhiệm, bổ nhiệm lại. Trong đó, có 01 trường hợp thiếu bằng cao cấp lý luận chính trị, 57 trường hợp thiếu bằng trung cấp lý luận chính trị; 04 trường hợp thiếu chứng chỉ quản lý nhà nước ngạch chuyên viên, chuyên viên chính hoặc tương đương; 36 trường hợp chưa có chứng chỉ bồi dưỡng năng lực, kỹ năng lãnh đạo cấp vụ, cấp phòng hoặc tương đương (trong đó có 03 trường hợp thiếu tại thời điểm bổ nhiệm). Một số LĐHĐ làm chuyên môn, nghiệp vụ tại đơn vị SNCL nhưng được bổ nhiệm chức vụ quản lý (đến thời điểm kiểm tra không còn giữ chức vụ); 02 trường hợp tuyển dụng công chức không qua thi năm 2011, 2012 không đúng thẩm quyền (hiện 01 trường hợp đã có quyết định hủy bỏ quyết định tuyển dụng).
Việc đề xuất, phê duyệt chủ trương bổ nhiệm đã có phương án nhân sự cụ thể (các trường hợp bổ nhiệm từ năm 2016 đến ngày 15/3/2018); Biên bản hội nghị tập thể công chức, viên chức chưa đầy đủ nội dung theo quy định của Bộ TN&MT; không có tài liệu riêng thể hiện việc thủ trưởng đơn vị trực tiếp sử dụng nhận xét, đánh giá, đề xuất việc bổ nhiệm lại hay không bổ nhiệm lại; một số đơn vị không có tờ trình của bộ phận tham mưu trình thủ trưởng đơn vị xem xét, ký quyết định bổ nhiệm, bổ nhiệm lại; một số trường hợp bổ nhiệm lại chậm.
Về số lượng cấp phó, đến thời điểm kiểm tra, Bộ TN&MT và các cơ quan, đơn vị thuộc, trực thuộc đã thực hiện số lượng cấp phó của người đúng đầu theo quy định.
Với những hạn chế nêu trên, Thanh tra Bộ Nội vụ kiến nghị Bộ trưởng Bộ TN&MT rà soát các văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện về sử dụng và quản lý công chức, viên chức để kịp thời bổ sung, thay thế cho phù hợp quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và phù hợp với tình hình thực tiễn của ngành. Chỉ đạo thực hiện đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật về quản lý biên chế công chức; số lượng người làm việc trong các đơn vị SNCL; tuyển dụng công chức, viên chức; bổ nhiệm công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý và số lượng cấp phó; đảm bảo thực hiện chính sách tinh giản biên chế trong các cơ quan hành chính, đơn vị SNCL theo đúng chỉ tiêu kế hoạch và quy định của pháp luật.
Đối với các đơn vị chưa tự chủ hoàn toàn, Thanh tra Bộ Nội vụ kiến nghị Bộ trưởng Bộ TN&MT thực hiện số lượng người làm việc theo đúng chỉ tiêu được cơ quan có thẩm quyền giao; chỉ đạo các đơn vị rà soát, chấm dứt số LĐHĐ làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ vượt so với số lượng cơ quan có thâm quyền giao; đến năm 2020 không sử dụng LĐHĐ làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ trong các đơn vị SNCL chưa được giao tự chủ hoàn toàn.
Cùng với đó, thực hiện đúng quy định về cơ chế tự chủ của đơn vị SNCL tự đảm bảo chi thường xuyên được quyết định vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao. Chỉ đạo các đơn vị bố trí sử dụng LĐHĐ 68 làm đúng loại công việc theo quy định.
Đối với 04 trường hợp tuyển dụng trong trường hợp đặc biệt không có văn bản lấy ý kiến thống nhất của Bộ Nội vụ trước khi tuyển dụng và 01 trường hợp tuyển dụng công chức không đúng thẩm quyền, đề nghị Bộ TN&MT rà soát để xử lý theo hướng dẫn tại Thông báo Kết luận số 43-TB/TW của Bộ Chính trị và Kết luận số 48-KL/TW của Ban Bí thư.
Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị rà soát, cử công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý (được bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, kéo dài thời gian giữ chức vụ từ ngày 28/12/2017 trở về trước) còn thiếu tiêu chuẩn về lý luận chính trị, quản lý nhà nước, bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo, quản lý... đi đào tạo, bồi dưỡng, thời gian bổ sung, hoàn thiện các tiêu chuẩn còn thiếu hoàn thành trong năm 2019; xem xét không bổ nhiệm lại hoặc miễn nhiệm chức danh lãnh đạo, quản lý đối với các trường hợp sau thời hạn vẫn không đáp ứng yêu cầu.
Tự kiểm tra, rà soát các trường hợp tuyển dụng, bổ nhiệm từ tháng 6/2012 đến nay. Trên cơ sở kết quả tự kiểm tra, rà soát, thực hiện việc xem xét, đánh giá và có biện pháp xử lý theo Thông báo Kết luận số 43-TB/TW và Kết luận số 48-KL/TW đối với những trường hợp tuyển dụng, bổ nhiệm không đúng quy định.
Đặc biệt, Thanh tra Bộ Nội vụ kiến nghị Bộ trưởng Bộ TN&MT kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến những tồn tại, hạn chế đã nêu trong Kết luận thanh tra để có hình thức xử lý phù hợp. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn việc thực hiện quy định của pháp luật về công tác tố chức cán bộ nhằm kịp thời phát hiện, khắc phục những thiếu sót. Chỉ đạo tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn cho công chức, viên chức làm công tác tổ chức cán bộ của các cơ quan, đơn vị, nhất là khi có quy định mới của pháp luật liên quan; đồng thời, yêu cầu công chức, viên chức làm công tác tổ chức cán bộ tăng cường việc tự nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực chuyên môn./.
Thanh Tuấn