Đảng ra đời, tồn tại và phát triển là do đòi hỏi khách quan của xã hội, của cách mạng Việt Nam. Không thể đi lên chủ nghĩa xã hội được nếu không có Đảng dẫn đường, đó là một nguyên lý nhất quán trong tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung, trong Di chúc nói riêng. Vì thế, càng trong cơ chế thị trường, càng trong xu thế toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế và khu vực, càng cần có vai trò lãnh đạo của Đảng để chúng ta giữ vững định hướng XHCN trong nền kinh tế thị trường. Đặc biệt, trong những năm gần đây, tình hình thế giới, khu vực có rất nhiều những biến động mau lẹ, phức tạp, khó lường. Vai trò lãnh đạo của Đảng là một thực tế không thể phủ nhận được bởi đó là nhu cầu khách quan của cách mạng Việt Nam. Nói một cách khác, nhu cầu đó không hề phụ thuộc ý muốn chủ quan của bất cứ ai, bất cứ lực lượng nào. Cách mạng Việt Nam cần có Đảng dẫn đường cũng như cá cần nước, cây xanh cần ánh nắng mặt trời. Vì thế, để đưa cách mạng tiến lên, trước hết chúng ta cần phải có Đảng vững mạnh.
Trong Di chúc, nói về tư cách của một Đảng cầm quyền, Hồ Chí Minh viết: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liên chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”. Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một công trình lý luận tổng kết với các luận điểm độc đáo, sáng tạo. Đặc biệt, Di chúc đã cô đúc ở tầm khái quát triết lý hành động những đặc trưng, giá trị chủ yếu trong văn hóa cầm quyền của Đảng Cộng sản.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sáng tạo một quan niệm đặc sắc về Đảng cầm quyền và xây dựng Đảng cầm quyền trong sạch, vững mạnh. Di chúc là tác phẩm mà trong đó Chủ tịch Hồ Chí Minh sử dụng chính thức khái niệm “Đảng cầm quyền” với các tiêu chí rất cụ thể như là các phẩm chất sống còn của Đảng: đoàn kết, thống nhất; vì nhân dân, hết lòng, hết sức phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc; thực hành dân chủ rộng rãi; tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh; đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau…Những phẩm chất này làm nên bản chất đặc trưng, tính ưu việt, sức mạnh và uy quyền, uy tín của Đảng trong nhân dân, bảo đảm cho Đảng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, giữ vững vị thế và vai trò cầm quyền trong toàn bộ tiến trình cách mạng nước ta.
Tổng kết thực tiễn phát triển lịch sử nhân loại, các nhà lý luận chỉ ra ba loại cầm quyền điển hình: cầm quyền bằng vị trí quyền lực vốn có; cầm quyền bằng trí tuệ và hiểu biết; cầm quyền bằng phẩm hạnh và nhân cách văn hóa. Trong Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trương và khởi xướng phương thức cầm quyền chủ yếu nhất bền vững, nhưng khó nhất: Cầm quyền bằng nhân cách đạo đức của Đảng. Bởi lẽ, trong tư duy của Người, đạo đức là gốc, là nền tảng; nhờ đó mà con người không ham giàu sang, không e cực khổ, không sợ oai quyền; không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân. Đạo đức của Đảng thể hiện sinh động ở từng con người đảng viên cụ thể. Mẫu hình nhân cách người lãnh đạo, cầm quyền theo kiểu nhân cách văn hóa của Hồ Chí Minh phải hội tụ đủ các phẩm chất cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
Những phẩm chất của Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền “không từ trên trời rơi xuống, không tự nhiên mà có”; chúng được hình thành, dần dần, được củng cố trong thực tiễn hoạt động cách mạng vô cùng phong phú, khó khăn nhưng cũng rất oanh liệt, hào hùng, thông qua việc làm thường xuyên: tự xây dựng, tự chỉnh đốn Đảng. Tự xây dựng, tự chỉnh đốn làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh là quy luật tồn tại và phát triển của Đảng ta. Trong Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh lo lắng đến tương lai, tiền đồ của dân tộc, sự tha hóa, biến chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên khi đã có chức, có quyền. Bởi vậy, Người ghi rõ: “việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ đảng giao phó cho mình, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi”.
Những quan điểm trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng cầm quyền là một chỉ dẫn sâu sắc về mặt lý luận và thực tiễn cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta. Qua mỗi chặng đường lịch sử, khi cách mạng chuyển qua giai đoạn phát triển mới, trước những đòi hỏi của thực tiễn, Đảng phải phát huy cao độ trí tuệ và thể hiện rõ bản lĩnh của mình và thường xuyên chỉnh đốn Đảng; xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền, theo Hồ Chí Minh, phải được tiến hành đồng bộ, toàn diện trên cả bốn nội dung: Tư tưởng, chính trị, tổ chức - cán bộ và đạo đức.
Về thực hiện xây dựng và chỉnh đốn Đảng theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chính Minh trong giai đoạn hiện nay. Chỉnh đốn Đảng có hàm nghĩa sâu xa, toàn diện, từ chỉnh đốn tổ chức đến chỉnh đốn tư tưởng, đạo đức, phương pháp và phong cách sao cho luôn luôn tỏ ra là một đảng cách mạng chân chính, có sức chiến đấu, thống nhất tư tưởng để thống nhất ý chí và hành động, muôn người như một người “chỉ vì dân mà tồn tại, chỉ vì dân mà hành động có dũng khí tự phê bình và phê bình kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nêu cao đạo đức cách mạng, vượt qua những cám dỗ của danh lợi để tận trung, tận hiếu với nước, với dân, tất cả vì hạnh phúc của Nhân dân”.
Thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong 46 năm qua, Đảng ta hết sức chú trọng và luôn luôn xác định xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, là điều kiện có tính quyết định để bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khóa đã ra các nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tổ chức chỉ đạo công tác học tập, quán triệt các văn kiện Đảng, tạo sự thống nhất cao trong toàn Đảng về quan điểm, đường lối; xây dựng Cương lĩnh, Điều lệ Đảng, các chủ trương, chính sách lớn. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII và các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, các văn kiện Đại hội Đảng các khóa IX, X, XI, gần đây nhất là Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, tiếp tục đặt nhiệm vụ xây dựng Đảng lên hàng đầu, là nhiệm vụ then chốt bên cạnh nhiệm vụ xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội xây dựng, phát triển văn hóa làm nền tảng tinh thần của xã hội.
Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XI) của Đảng đã nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình nhằm xây dựng Đảng trong sạch trên cả ba mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức, nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Gắn việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác với việc giải quyết những vấn đề chỉ ra sau kiểm điểm tự phê bình và phê bình đã thực sự đem lại hiệu quả thiết thực, kịp thời hơn, được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình; tin tưởng vào công cuộc đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Các kết quả đạt được thể hiện rõ rệt ở việc mở rộng dân chủ trong Đảng và dân chủ trong xã hội, tạo nên luồng sinh khí mới, thúc đẩy việc phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, nâng cao tính tích cực của nhân tố con người. Cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tiêu cực trong Đảng và trong xã hội đã có tác dụng răn đe, hạn chế các biểu hiện tiêu cực, thoái hóa.
Tuy nhiên, trước những biến động nhanh chóng và phức tạp của tình hình trong nước và trên thế giới, tác động mặt trái của cơ chế thị trường, có một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống, phai nhạt lý tưởng dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, mất cảnh giác, giảm sút ý chí chiến đấu, kém ý thức tổ chức kỷ luật, tha hóa về nhân cách; quan liêu, xa rời quần chúng. Nhiều đảng bộ, chi bộ vẫn còn tình trạng dân chủ hình thức, hoạt động tự phê bình và phê bình còn yếu. Tình trạng “dĩ hòa vi qúy” còn khá phổ biến trong Đảng. Một số tổ chức Đảng để cho chủ nghĩa cá nhân lộng hành, tham nhũng, trục lợi theo “lợi ích nhóm”, lợi dụng phê bình để sát phạt nhau, làm cho nội bộ mất đoàn kết, làm suy giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Đây là một nguy cơ tiềm tàng của Đảng cầm quyền, cần phải nhanh chóng loại bỏ. Rõ ràng, tất cả những hiện tượng này là hoàn toàn trái với những điều dặn dò trong Di chúc của Bác Hồ. Chính vì thế, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, học tập và quán triệt Di chúc của Người, hiện nay hơn bao giờ hết chúng ta cần ra sức phấn đấu xây dựng Đảng về mọi mặt để Đảng ta “xứng đáng là người lãnh đạo, là đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
Bài học được rút ra trong quá trình cách mạng, 85 năm của Đảng đã khẳng định “Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam”. Vì vậy, việc học tập Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI), một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng đối với Đảng bộ tỉnh Đak Lắk là một nhiệm vụ trọng tâm cần phải chỉ đạo, tổ chức thực hiện thường xuyên có kết quả, góp phần xây dựng Đảng ta vững mạnh toàn diện./.
Để thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết TW 4 khóa XI có hiệu quả ở Đắk Lắk cần tiến hành một số giải pháp cơ bản như sau:
1- Tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong toàn Đảng bộ nhằm nâng cao nhận thức, giữ vững quan điểm, lập trường, đạo đức cách mạng. Mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu, tự giác chấp hành, triển khai thực hiện tốt chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Thực hiện các giải pháp đấu tranh có hiệu quả chống âm mưu "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong cán bộ, đảng viên.
2- Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4, khoá XI, gắn với kiểm điểm tự phê bình, phê bình, phân loại TCCS đảng và đảng viên hàng năm, xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên, gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị về "Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" và thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị.
3- Thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng Đảng, kiện toàn hệ thống chính trị ở cơ sở, chú trọng nâng cao hơn nữa chất lượng sinh hoạt chi bộ; cần đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, quán triệt, học tập các Nghị quyết của Đảng; đồng thời, thực hiện tốt Quy định 101 của Ban Bí thư Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp. Chỉ đạo làm tốt công tác kê khai và giám sát việc kê khai tài sản của cán bộ, đảng viên.
4- Duy trì và nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng nhằm tăng cường sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đảng viên; tăng cường công tác quản lý đảng viên và kiểm tra đảng viên chấp hành ở các chi bộ; tăng cường công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, lối sống. Giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và xã hội, nhất là kỷ luật phát ngôn, đi đôi với mở rộng dân chủ trong sinh hoạt Đảng và các tổ chức quần chúng tham gia đóng góp xây dựng Đảng.
5- Hàng năm mỗi tổ chức, cá nhân đều phải kiểm điểm, đánh giá kết quả khắc phục khuyết điểm, hạn chế. Lấy kết quả khắc phục, sửa chữa khuyết điểm, yếu kém là tiêu chí để đánh giá cán bộ, đảng viên. Cùng với sự tự giác của mỗi tổ chức, cá nhân. Việc khắc phục khuyết điểm, hạn chế cần được đặt trong quá trình kiểm tra, giám sát của tổ chức để bảo đảm tính chặt chẽ, có nguyên tắc. Công khai tuyên truyền, phổ biến kết quả tự phê bình, phê bình của các tổ chức, cá nhân cả ưu điểm, khuyết điểm trong phạm vi, đối tượng thích hợp để quần chúng, cán bộ, đảng viên hiểu biết về cán bộ lãnh đạo, quản lý của đơn vị, địa phương mình.
6- Thực hiện tốt quy chế làm việc của cấp ủy, xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; nâng cao trách nhiệm của các đồng chí uỷ viên ban thường vụ theo dõi phụ trách địa bàn và các thành viên tổ công tác của Tỉnh uỷ trong việc chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các giải pháp nhằm khắc phục những thiếu sót, khuyết điểm đã chỉ rõ sau kiểm điểm, kịp thời phản ánh những vấn đề tồn tại, vướng mắc về Ban Thường vụ Tỉnh uỷ để xem xét, cho ý kiến chỉ đạo.
7- Thực hiện tốt chiến lược cán bộ, từng bước đổi mới khâu nhận xét, đánh giá cán bộ, thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, sử dụng, luân chuyển cán bộ, bảo vệ chính trị nội bộ, coi đây là vấn đề trọng tâm xuyên suốt trong công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng. Quan tâm đào tạo cán bộ ở cấp xã, tích cực tạo nguồn, mạnh dạn bố trí cán bộ trẻ, cán bộ nữ có triển vọng vào các chức danh lãnh đạo, quản lý để có thời gian thử thách, rèn luyện, khẳng định qua thực tiễn, chuẩn bị tốt nhân sự đại hội cho nhiệm kỳ tới.
8- Tập trung lãnh đạo, giải quyết những vấn đề bức xúc, nổi cộm đã được xác định; những lĩnh vực thường xảy ra vi phạm, nơi có dấu hiệu vi phạm nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước…; đồng thời, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm; không bao che, nể nang, né tránh. Phát huy vai trò hạt nhân của chi bộ, chi ủy ở cả nơi công tác và nơi cư trú trong việc quản lý, giám sát đảng viên chấp hành Quy định về những điều đảng viên không được làm, nhắc nhở, cảnh báo đảng viên hạn chế sai lầm, khuyết điểm, bồi dưỡng tính tự giác của đảng viên.
9- Tiếp tục triển khai thực hiện chương trình cải cách thủ tục hành chính; triển khai thực hiện quy trình ISO 9001:2008 và mô hình một cửa liên thông tại Văn phòng UBND tỉnh, huyện, thị xã, thành phố và các sở, ngành, cơ quan, đơn vị trong tỉnh. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết có hiệu quả các vấn đề xã hội bức xúc.
10- Đưa việc thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị về ’’Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" trở thành thường xuyên gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ quan, đơn vị, cơ sở, gắn với giải quyết những tồn đọng, hạn chế, khuyết điểm. Nâng cao chất lượng học tập, sinh hoạt các chuyên đề có liên hệ sát với tình hình địa phương, đơn vị, tuyên truyền, bồi dưỡng, nhân rộng các điển hình tốt về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI), Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã xây dựng Kế hoạch số 31-KH/TU ngày 18/4/2012 về triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Nhận thức việc thực hiện Di chúc của Bác về xây dựng Đảng hiện nay cũng chính là thực hiện đồng bộ, toàn diện các nhiệm vụ về xây dựng Đảng mà Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đã đề ra, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng gắn với thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị về “tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; với quyết tâm chính trị cao, Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk kiên trì thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã kiểm điểm tự phê bình, phê bình tập thể và cá nhân nghiêm túc theo Nghị quyết của Trung ương, Chỉ thị của Bộ Chính trị, sát với thực tiễn tỉnh, qua đó đã nhận thức rõ những hạn chế, khuyết điểm và đề ra kế hoạch khắc phục, quyết tâm thực hiện.
Kết quả kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI ở các tổ chức Đảng bước đầu được dư luận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, tin tưởng. Trong những năm qua, hoạt động tự phê bình và phê bình của Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk từ tỉnh đến cơ sở có những chuyển biến nhất định. Sức chiến đấu của nhiều chi bộ, đảng bộ và đảng viên đã được nâng lên, tăng cường đấu tranh với các biểu hiện tư tưởng lệch lạc, sai lầm, phản động, độc hại, bảo vệ nền tảng tư tưởng chính trị của Đảng, bảo vệ chế độ chính trị xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, việc tự phê bình và phê bình của cấp ủy đảng các cấp thời gian qua là thể hiện sự trung thành thực hiện lời dặn dò của Bác: “Mỗi đảng viên là cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”. Những kết quả bước đầu mà Đảng bộ và nhân dân Đắk Lắk đạt được qua hơn một năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) đã góp phần tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, tăng cường mối liên hệ giữa Đảng với nhân dân, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng và toàn Đảng bộ.
Để đổi mới và phát triển nước ta thành công theo mục tiêu đã đề ra thì đổi mới, chỉnh đốn Đảng để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng đang trở thành vấn đề của mọi vấn đề mà Đảng ta coi là khâu then chốt. Thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh phải tập trung làm tốt khâu then chốt đó. Cách tốt nhất để thực hiện lời dặn hệ trọng và thiêng liêng đó của Người vào lúc này là ra sức làm tốt những gì chưa làm được theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI của Đảng, khắc phục bằng được tình trạng suy thoái tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên, trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp hiện nay để lấy lại niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng đang bị giảm sút nghiêm trọng.