BỘ NỘI VỤ

Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh cải cách và hiện đại hóa nền hành chính công, việc thu hút nhân tài vào hệ thống chính trị trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Tuy vậy, dù đã có những nỗ lực từ cấp Trung ương đến các địa phương, kết quả đạt được vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng và nhu cầu thực tế của đất nước.

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Nghị quyết số 26 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã đề ra chiến lược phát triển cán bộ và thu hút sinh viên xuất sắc, người có tài năng vào khu vực công. Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 86, và Chính phủ cũng đã có Nghị định số 140 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc này.

Tuy nhiên, tính đến năm 2021, cả nước chỉ thu hút được 2.891 người, bao gồm sinh viên xuất sắc và các nhà khoa học trẻ vào khu vực công. Con số này rõ ràng không đáp ứng được mong đợi, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt.

Điều đáng chú ý là, sau khi có Nghị định 140, trong hai năm 2022 và 2023, cả nước chỉ thu hút thêm được 584 người. Con số này quá ít so với mong đợi. Chưa kể, số người tài tự nguyện rời đi sau một thời gian được thu hút vào hệ thống cũng là một vấn đề lớn, nhưng chưa được thống kê đầy đủ.

Vậy tại sao việc thu hút nhân tài vào hệ thống công lại gặp nhiều khó khăn như vậy?

Nguyên nhân chính vẫn là cơ chế, chính sách của khu vực công hiện nay chưa thực sự hấp dẫn đối với nhân tài. Mức lương, phúc lợi, và điều kiện làm việc trong khu vực công thường không thể cạnh tranh với khu vực tư nhân hoặc cơ hội làm việc tại nước ngoài.

Môi trường làm việc trong khu vực công, với nhiều quy trình hành chính rườm rà và thiếu tính linh hoạt, chưa thực sự tạo động lực cho những người tài năng phát huy hết khả năng của mình.

Đó là chưa nói đến việc có được người tài rồi nhưng không bố trí công việc đúng sở trường, năng lực mà chỉ “thu hút về xong rồi để đấy”, hoặc bố trí cho làm hành chính.

Ngoài ra, hệ thống công có rất ít cơ hội thăng tiến minh bạch, công bằng, dựa trên năng lực và kết quả công việc. Thay vào đó, nhiều khi, các yếu tố quan hệ cá nhân hoặc sự ảnh hưởng từ bên ngoài lại có vai trò quyết định.

Những nguyên nhân này không phải mới, chúng đã được chỉ ra từ lâu nhưng chưa được các cấp lãnh đạo kịp thời cải cách, hoặc cải cách chưa phát huy được hiệu quả.

Muốn thu hút và giữ chân người tài trong hệ thống công, những chính sách mà Bộ Nội vụ đang tiếp tục tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ, như lời Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, tới đây phải mang tính đột phá mạnh mẽ để giải quyết tận gốc những nguyên nhân có tính cơ bản trên, thì may ra mới có hy vọng.

Nếu không, đến hẹn lại lên, chúng ta sẽ lại nghe câu chuyện về việc khó thu hút và giữ chân người tài như Bộ trưởng Bộ Nội vụ vừa than mới đây khi trả lời chất vấn của Thường vụ Quốc hội!