Thuốc lá thế hệ mới nhập lậu không ngừng gia tăng
Buổi tọa đàm có sự tham gia của ông Phạm Đình Thưởng, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công thương; Tiến sỹ, Bác sỹ Nguyễn Hải Công, Chủ nhiệm Khoa Lao và Bệnh Phổi, Bệnh viện Quân y 175; bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam; ông Kiều Dương, Vụ trưởng Vụ Chính sách - Pháp chế, Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công thương; ông Lê Đại Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp cùng đại diện các hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan báo chí.
Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia đã cảnh báo tình trạng thuốc lá thế hệ mới nhập lậu tràn lan, gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe cộng đồng và mang lại khó khăn cho công tác quản lý và kiểm soát thuốc lá thế hệ mới.
Ông Kiều Dương, Vụ trưởng Vụ Chính sách - Pháp chế, Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương cho rằng hiện nay, do hành lang pháp lý và thuế chưa được thiết lập cho thuốc lá thế hệ mới, tất cả các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới tại Việt Nam đều được nhập lậu, và tiêu thụ tràn lan trên thị trường "chợ đen". Điều này đang đặt ra rất nhiều thách thức cho cơ quan quản lý thị trường trong việc kiểm soát và xử phạt do không có cơ sở pháp lý rõ ràng.
Tọa đàm “Khung khổ pháp lý để quản lý thuốc lá thế hệ mới” với sự tham gia của nhiều chuyên gia trong ngành.
Theo thống kê, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2023, cơ quan quản lý thị trường trên toàn quốc đã xử lý rất nhiều trường hợp liên quan đến thuốc lá điện tử nhập lậu. Theo đó, toàn lực lượng đã kiểm tra 728 vụ, xử lý 589 vụ vi phạm. Trong đó, xử lý trên 27.467 bao thuốc lá và tương đương, xử lý trên 4.392 sản phẩm các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng; tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 3,1 tỷ đồng; chuyển hồ sơ 01 vụ cho cơ quan Công an xử lý. Và rất nhiều các trường hợp tiêu thụ trái phép mà cơ quan quản lý thị trường chưa xử phạt được hết.
Thực trạng nhập lậu hiện nay xuất phát từ nhu cầu không nhỏ của một bộ phận người tiêu dùng trong việc tìm kiếm, chuyển đổi sang thuốc lá thế hệ mới.
Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia cho rằng nếu các sản phẩm này không được quản lý minh bạch, đồng bộ và đồng thời thì một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng sẽ tiếp tục tìm kiếm và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng trôi nổi trên thị trường với chất lượng không đảm bảo và gây ra rất nhiều rủi ro đến sức khỏe.
Cần ban hành một khung pháp lý đồng bộ, đồng thời cho thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng
Tại buổi tọa đàm, ông Kiều Dương, Vụ trưởng Vụ Chính sách - Pháp chế, Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công thương, nhấn mạnh: "Các cơ quan chức năng cần ban hành một khung pháp lý đồng bộ, đồng thời và giải quyết dứt điểm những bất cập hiện nay cho cả thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng để góp phần đẩy lùi tình trạng nhập lậu như hiện nay, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho cơ quan quản lý thị trường như chúng tôi".
Cụ thể, ông Dương cho rằng cần bắt tay vào việc đưa cả hai sản phẩm vào một khung pháp lý cùng thời điểm, bao trùm từ quy định tiêu chuẩn chất lượng, quy chuẩn sản phẩm, các quy định về kinh doanh, sản xuất, xuất nhập khẩu và phân phối sản phẩm, chính sách về thuế, các quy định về ghi nhãn hàng hóa, quảng cáo, khuyến mại...
Các sản phẩm TLTHM hiện nay đang được sử dụng tràn lan trên thị trường.
Thay vì tiếp tục để ngỏ thị trường cho các sản phẩm lậu hoành hành và đẩy người tiêu dùng đến với các sản phẩm kém an toàn, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới phải sớm được đưa vào diện quản lý nhằm đảm bảo sức khỏe của người dân, hỗ trợ các cơ quan chức năng có cơ sở pháp lý rõ ràng trong việc thực thi chống thuốc lá lậu, giúp tăng nguồn thu ngân sách từ thuốc lá thế hệ mới.
Đồng quan điểm, ông Lê Đại Hải - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế, Bộ Tư pháp cho rằng dưới góc độ pháp lý Việt Nam hiện hành, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới dù sản xuất từ thuốc lá hay từ các nguyên liệu thay thế khác thì đều là thuốc lá, đều phù hợp với định nghĩa sản phẩm thuốc lá quy định tại Khoản 1 Điều 2 Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2012. Đứng trước nhu cầu tăng cao và thực trạng buôn lậu diễn ra như trên, chúng ta không thể tiếp tục buông lỏng quản lý mà cần có quy định cụ thể, giám sát rất cẩn thận để đảm bảo rằng các sản phẩm tuân thủ các quy chuẩn chất lượng. Vì vậy, ông Hải cho rằng Việt Nam nên tham khảo các kinh nghiệm của các nước quốc tế để sớm đưa các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vào quản lý đồng bộ dưới cùng một khung pháp lý mà không cần bước thí điểm.
Thông qua trao đổi tại buổi tọa đàm, các chuyên gia đều nhận định các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng cần được đưa vào quản lý một cách đồng bộ và cùng một thời điểm. Chính sách quản lý hiệu quả sẽ tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho cơ quan chức năng thực thi nhiệm vụ, và đảm bảo được lợi ích của không chỉ của cộng đồng mà còn là của cả doanh nghiệp.