“Chùm” bốn Nghị định tạo nền tảng quan trọng cho việc tái cấu trúc nền công vụ

17/07/2025 14:14

Bốn Nghị định: Nghị định số 170/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức; Nghị định số 171/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về đào tạo, bồi dưỡng công chức; Nghị định số 172/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức; Nghị định số 173/2025/NĐ-CP của Chính phủ về hợp đồng thực hiện nhiệm vụ công chức là những văn bản hướng dẫn quan trọng, cụ thể hóa các nội dung cốt lõi của Luật Cán bộ, công chức, tạo nền tảng cho việc đổi mới toàn diện nền công vụ.

Thống nhất quản lý công chức từ Trung ương đến cấp xã

Trong đóNghị định số 170/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức (gồm 6 Chương, 73 Điều) là một trong những văn bản hướng dẫn trọng tâm của Luật Cán bộ, công chức mới.

Nghị định bổ sung quy định về thi tuyển công chức tương ứng với vị trí việc làm tuyển dụng, như: Thi tuyển công chức vào vị trí việc làm xếp ngạch chuyên gia cao cấp, chuyên viên cao cấp và tương đương, chuyên viên chính và tương đương, nhân viên chỉ thực hiện thi nghiệp vụ chuyên ngành, không phải thực hiện 2 vòng thi như thi tuyển vào vị trí việc làm xếp ngạch chuyên viên và tương đương và nội dung, hình thức thi khác nhau, phù hợp với tính chất, đặc điểm riêng của vị trí việc làm tuyển dụng.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi)

Nghị định bổ sung một Mục quy định về bố trí, thay đổi vị trí việc làm, xếp ngạch công chức theo vị trí việc làm, nhằm xác định vai trò, nhiệm vụ cụ thể trong việc việc bố trí vị trí việc làm và xếp ngạch công chức đối với người trúng tuyển công chức; trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan sử dụng công chức phân công công việc theo đúng yêu cầu vị trí việc làm tuyển dụng, bồi dưỡng, theo dõi đánh giá việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của công chức.

Đặc biệt, Nghị định đã bỏ thi nâng ngạch là một bước cải cách lớn. Thay vào đó, công chức sẽ được đánh giá dựa trên kết quả công việc, phẩm chất và năng lực thực tế. Đồng thời, không quy định kiểm định chất lượng đầu vào công chức thống nhất ở cấp quốc gia, tạo sự linh hoạt và phân cấp nhiều hơn cho các bộ, ngành, địa phương.

Ngoài ra, Ngoài ra, Nghị định quy định chuyển tiếp đối với một số trường hợp đang bị tạm dừng tuyển dụng trước ngày 01/12/2024, người đang thực hiện tập sự, việc xếp ngạch công chức tương ứng với chức danh lãnh đạo được bổ nhiệm,...

Đổi mới mạnh mẽ về công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức

Căn cứ các quy định tại Luật Cán bộ, công chức, Chính phủ ban hành Nghị định số 171/2025/NĐ-CP quy định về đào tạo, bồi dưỡng công chức (để thay thế các quy định về đào tạo, bồi dưỡng công chức tại Nghị định số 101/2017/NĐ-CP6 và Nghị định số 89/2021/NĐ-CP7).

Thứ nhất, về nguyên tắc đào tạo, bồi dưỡng: (1) Phải căn cứ vào vị trí việc làm gắn với công tác sử dụng, quản lý công chức phù hợp với kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và nhu cầu xây dựng, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao của cơ quan, đơn vị. (2) Thực hiện phân công, phân cấp trong tổ chức bồi dưỡng theo yêu cầu vị trí việc làm. (3) Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong đào tạo, bồi dưỡng.

Đổi mới mạnh mẽ về công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức

Thứ hai, đề cao trách nhiệm của công chức trong tự nghiên cứu, tự học tập và lựa chọn chương trình bồi dưỡng theo yêu cầu vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ.

Thứ ba, đổi mới nội dung đào tạo, bồi dưỡng công chức và tăng cường đào tạo, bồi dưỡng các nội dung, kiến thức mới về: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kỹ năng số, công nghệ số.

Thứ tư, tập trung bồi dưỡng đối với công chức lãnh đạo, quản lý sau khi bổ nhiệm vào vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý và tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho công chức để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức đáp ứng yêu cầu thực hiện quản trị quốc gia, quản trị địa phương theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.

Thứ năm, đổi mới chương trình, tài liệu bồi dưỡng.

Thứ sáu, phân công trách nhiệm tổ chức bồi dưỡng các chương trình đối với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cơ sở đào tạo, bồi dưỡng thuộc bộ, ngành trung ương và trường chính trị cấp tỉnh.

Lược bỏ 02 hình thức kỷ luật, đồng bộ với kỷ luật Đảng

Để quy định chi tiết Điều 34, Điều 36 của Luật Cán bộ, công chức 2025, nhằm thể chế hóa quy định tại Quy định số 69-QĐ/TW ngày 06/7/2022 của Bộ Chính trị về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, Quy định số 296-QĐ/TW ngày 30/5/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng và các quy định khác có liên quan, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 172/2025/NĐ-CP quy định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức (với 5 Chương và 30 Điều)

Trong đó, lược bỏ 02 hình thức kỷ luật gồm “Hạ bậc lương” và “Giáng chức” để phù hợp với Luật Cán bộ, công chức năm 2025; không quy định mức độ vi phạm “gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng” để thống nhất với mức độ vi phạm trong xử lý kỷ luật đảng viên

Đồng thời, Nghị định bổ sung quy định cụ thể về các trường hợp loại trừ kỷ luật; miễn kỷ luật hoặc giảm nhẹ, tăng nặng mức kỷ luật (Điều 4) để bảo đảm tính kế thừa cũng như thống nhất theo Luật Cán bộ, công chức năm 2025; thể chế hóa quy định tại Quy định số 69- QĐ/TW; Quy định số 296-QĐ/TW ngày 30/5/2025 của Ban Chấp hành TW Đảng khóa XIII và Nghị quyết số 138/NQ-CP ngày 16/5/2025 của Chính phủ.

Bên cạnh đó, Nghị định quy định về nguyên tắc xử lý kỷ luật; các trường hợp chưa xem xét xử lý kỷ luật; các hành vi bị xử lý kỷ luật, sửa đổi để thống nhất với quy định của Luật Cán bộ, công chức năm 2025; thẩm quyền xử lý kỷ luật đối với công chức…

Cơ chế hợp đồng linh hoạt để thu hút nhân tài

Nghị định số 173/2025/NĐ-CP của Chính phủ về hợp đồng thực hiện nhiệm vụ công chức (gồm 3 Chương, 16 Điều). Đây là cơ chế mới được quy định trong Luật Cán bộ, công chức để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, có nhiều kinh nghiệm, chất xám, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của cơ quan nhà nước.

Theo đó, có thể ký hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ để thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ của công chức, đặc biệt là ký hợp đồng với nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, luật gia, luật sư giỏi, chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành để thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ của vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý mang tính chất chiến lược, đột xuất, cấp bách; ký hợp đồng dịch vụ để thực hiện những công việc mang tính chất hành chính hoặc những công việc mà nguồn nhân lực hiện có chưa đáp ứng được.

Kinh phí thực hiện ký kết hợp đồng do ngân sách nhà nước bố trí tối đa bằng 10% tổng quỹ tiền lương (bao gồm lương và các khoản phụ cấp lương) và tiền thưởng, nằm ngoài quỹ lương, ngoài kinh phí khoán chi hành chính theo biên chế của cơ quan, tổ chức, đơn vị và được dự toán trong ngân sách hằng năm.

Với những nội dung đổi mới mạnh mẽ về tuyển dụng, sử dụng, đào tạo, kỷ luật và cơ chế hợp đồng, chùm 4 Nghị định vừa được ban hành tạo nền tảng quan trọng cho việc tái cấu trúc nền công vụ theo hướng chuyên nghiệp, năng động, minh bạch và hiệu quả.

Đây là bước triển khai đồng bộ Luật Cán bộ, công chức, đưa các chủ trương lớn của Đảng vào cuộc sống, lấy công chức làm trung tâm của cải cách hành chính, phục vụ nhân dân, doanh nghiệp và sự phát triển bền vững của đất nước.

Phương Nhung